لوگو امرداد
سخنرانی مهران سپهری در دانشگاه شریف:

صلح، علم و دین در ایران باستان

نخستین همایش «صلح، علم و دین» با همکاری گروه فلسفه‌ی علم دانشگاه صنعتی شریف و سازمان هلال احمر از چهارشنبه، ۲۴ آذرماه ۱۳۹۵ خورشیدی به مدت دو روز در دانشگاه صنعتی شریف آغاز به کار کرد. مهران سپهری، استاد زرتشتی دانشگاه شریف و هموند هیات علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد این دانشگاه، نخستین سخنران این برنامه بود که خلاصه‌ی سخنرانی وی در زیر آمده است:

صلح، علم و دین در ایران باستان

زرتشتیان، اقلیت رسمی کشور و پیرو دین باستانی ایران، در نیایش روزانه خود نماز می‌گذارند: «برمی‌گزینم دین مزدیسنی را که بر ضد جنگ و کنارگذارنده‌ی سلاح و خویشی­دهنده و پاک است. با نیکان و خوبان هفت کشور زمین هم‌پیوند و همیار شویم. با نیکوکاران همیار باشیم. از گناه و گناهکاران دروی کنیم» (اوستای کشتی). «خشم و نفرت را از خود دور کنید و نگذارید اندیشه­تان به خشونت و ستم گرایش یابد. با منش پاک و مهر، رادمردان پاک‌سرشت در گسترش راستی و درستی با هواخواهان هنجار پیوند استوار خواهند کرد» (گاهان زرتشت، هات ۴۸-۷)

ایرانیان باستان به ­میانه­روی و آشتی­جویی شهرت ­داشتند. آرامش، آبادانی، خویشتن­داری، نیکوکاری، خردورزی، و فرمان‌برداری، از آموزه­های دین زرتشتی است. امشاسپندان یا فروزه­های نیک اهورایی راه رسیدن به پیشرفت و خوشبختی فرد و جامعه را به­دست می‌دهند؛ وهومن (اندیشه پاک)، اردیبهشت (هنجار و قانون)، سپندارمزد (آرامش)، شهریور (اراده)، خورداد (خرمی)، اَمرداد (پایداری). افزاخواهی (افراط) و کاستی­کاری (تفریط) ­ اهریمنی است. دوری از خشونت، کنار نهادن جنگ­افزار، خردورزی و قانون‌مداری، کار و آبادانی، چون نیایش پروردگار است.

در اوستا، ساختار، حکومت و شهروندی، و راهبران جامعه، از دهدار و شهردار و کشوردار، ستوده شدند. در نیایش روزانه، زرتشتیان به دهدار و شهردار نیک‌خواه که سردار اشویی هستند درود می‌فرستند. به پیشوای روحانی بشردوست و اشو نیز درود و ستایش باد. در اوستای «سروش باج»، بزرگ­ترین سلاح آفریده‌ی اهورا، مانتره (کلام آسمانی) است. زرتشت به­ واضح و صریح علیه جنگ و خونریزی است، در بندهای گات­ها، خشم و نفرت را نفی می­کند. در مقابل ستم و خشونت گمراهان، به جای مقابله‌به‌مثل، می­خواهد که با سلاح پاک‌دامنی و پارسایی ایستادگی کنیم.

اشو زرتشت از سوی آفریدگار یکتا برای نجات روان آفرینش، از خشونت و خشم فرستاده شد. طبق نماز گات­ها، روان آفرینش از جنگ و چپاول به درگاه خداوند نالید. خداوند زرتشت را برای نجات هستی از خشونت و جنگ به جهان فرستاد. در واقع زرتشت، برای نجات هستی از جنگ و برای آرامش به جهان پیام آورد. روان آفرینش بار دیگر بسیار آزرده و دچار چپاول و خشونت است. روان هستی بار دیگر خواستار رهبری توانا است که صلح و آرامش بیاورد. در این میان، گفت‌وگوی ادیان می­تواند بار دیگر پیام آشتی و دوری از جنگ به جهانیان باشد.

کورش یا ذوالقرنین که امپراتوری هخامنشی را بنیان نهاد، در تورات به عنوان ناجی شناخته شده است. به گواهی اسناد تاریخی و عقیده پژوهشگران، فتح بابل توسط کورش بدون جنگ بوده‌است. او یهودیان را به سرزمین خود بازگرداند و در پیروی از دین خود آزاد گذاشت. ایرانیان در طول تاریخ مورد ستم و غارت بیگانگان قرار گرفتند، ولی هرگز مردمان دیگر کشورها را مورد غارت و ظلم قرار ندادند. بسیاری از صنایع و ابزار زندگی برای نخستین بار در ایران ابداع و استفاده شد، سپس به دیگر کشورها راه یافت. ایرانیان علم و صنعت خود را به دیگران دادند.

دانشگاه گندی‌شاپور که اعراب آن را جُندی‌شاپور می‌خواندند، از آثار مانده از سلسله ساسانیان است و با بیش از ۱۷ سده قدمت، باستانی‌ترین دانشگاه خاورمیانه به شمار می‌آید. شاپور یکم، هم‌زمان با بنیان نهادن این شهر، گروهی از صاحبان حرفه‌های گوناگون و به‌ویژه طبیبان حاذق را از قسطنطنیه به گندی‌شاپور آورد. این گروه باعث شهرت شهر به عنوان مرکزی پزشکی شدند. جندی‌شاپور بهترین مرکز تحقیقاتی در دوران ساسانی بود. دانشمندان از ملیت‌های گوناگون، به ویژه نسطوری‌ها در آن‌جا گرد آمده بودند و کتاب‌های بسیاری به فارسی ترجمه شد.

پایه دین زرتشتی اشا یا هنجار هستی است که بر گیتی و سرشت مردم حکم می‌راند. ایرانیان باستان دارای تمدن پیشرفته بودند که آثار آن در تخت‌جمشید و دیگر آثار باستانی کشور نهان است. تخت‌جمشید دارای سیستم آب­رسانی و فاضلاب بود که نشان از صنعت آن زمان داشت. در آنجا لوح‌هایی یافت شده که حساب و پرداخت مزد کارگران بود. این نشان از آن است که ایرانیان هرگز برده‌داری نداشتند، و در صلح و عدالت از کارگران و منابع دیگر کشورها بهره گرفتند. دستگاه­های موسیقی و معماری دوره ساسانیان نشان از پیشرفت هنر در ایران است.

مهران سپهری

مهران سپهری

مهران سپهری

مهران سپهری

مهران سپهری

مهران سپهری

مهران سپهری

دکتر حسین فخیمی سازنده تندیس صلح که از سوی سازمان یونسکو از وی تقدیر به عمل آورد

مهران سپهری

دکتر مهران سپهری

مهران سپهری

مهران سپهری

مهران سپهری

مهران سپهری

مهران سپهری

مهران سپهری

مهران سپهری

دکتر علیرضا منصوری؛ محقق

مهران سپهری

فرتور از زینب مهدوی است.
6744

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

8 پاسخ

  1. باعث افتخار است که استاد همکیش در بهترین دانشگاه کشور از دین زرتشتی میگوید.

  2. چقدر جالب و خوب. من این موضوعات را نمیدانستم. ممنون از اطلاع رسانی.

  3. شب بر شما شاد باد . سپاس جناب سپهری . در پناه مهر امشاسپندان باشید .

  4. خوب است که تحصیلکرده ها و افراد از حوزه متوجه این مطالب شوند. به خصوص یکتاپرستی زرتشتیان.

  5. پایگاه خبری پارس آنلین، سایت دانشگاه شریف، خبرگزاری رسمی حوزه و چند جای دیگر این همایش را خبررسانی کردند. همایش مهمی بود که آیت اله فاضل لنکرانی نیز صحبت کرد. خوب است که دین زرتشت نیز مطرح شد.

  6. با نور به جنگ تاریکی برویم و با دانش به جنگ جهل و نادانی.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-01-09