هنگامی که کمیته‌ی میراث جهانی یونسکو ۱۸ تیرماه ۱۳۹۶ در شهر کراکوف لهستان رای به جهانی شدن شهر یزد داد شاید فکر آن را نمی‌کرد که هنوز سه ماه از این تصمیم نگذشته سازه‌های ثبت میراث‌شده در این شهر دستخوش ساخت‌وساز شوند. شگفت‌تر آن‌که مسوولان این شهر جهانی‌شده به جای آن‌که همتی دو چندان برای نگاه‌داشت یادمان‌های چندصد ساله و گاه چندهزار ساله‌ی این شهر انجام دهند، با بی‌تفاوتی حتا یک تماس تلفنی را هم در این‌باره پاسخ‌گو نباشند!
ساخت‌وساز بر پشت‌بام خانه‌ای در محله‌ی زرتشتیان، بلوار بسیج، کوچه بامسی، نزدیک آب‌انبار رستم گیو و همچنین کاشیکاری دیوار بیرونی کاهگلیِ پشت خانه‌ی ثبتی امام حسینی در میدان ساعت، ابتدای بازار نو که هر دو در بافت تاریخی شهر جای دارند، نمونه‌هایی از این دستبرد به بافت دیرین شهر جهانی یزد هستند. نمونه‌هایی که افزون بر ناخوشایند و ناموزون کردن چهره‌ی بافت تاریخی شهر یزد، می‌تواند خطری در کمین رویداد خوشایند جهانی شدن شهر یزد باشد.
در همین راستا با محمد کشفی‌پور، شهردار ناحیه تاریخی یزد، تماس گرفتیم و جویای داستان شدیم. وی با گفتن این‌که شهرداری به کسی پروانه‌ای(:مجوزی) برای این ساخت‌وسازها نداده است از این رویدادها اظهار ناآگاهی کرد.
کشفی‌پور درباره‌ی دگرگونی این دو بنا گفت: این کارها از دید شهرداری ایراد دارد و ما حتما دیدگاه سازمان میراث فرهنگی را در این‌باره جویا می‌شویم. اگر درباره‌ی این دو سازه خلاف ضابطه رفتار شده باشد، ما نظر میراث فرهنگی را می‌گیریم و اگر میراث فرهنگی گواهی بدهد که خلاف ضابطه است، آن را پرونده می‌کنیم و پرونده را برای کمیسیون ماده‌ی ۱۰۰ می‌فرستیم و درخواست حکم تخریب را می‌گیریم.
به گفته‌ی شهردار ناحیه تاریخی یزد دیدگاه سازمان میراث فرهنگی یزد در این‌باره مهم است و روند این پرونده با کارشناسی آن‌ها پیش خواهد رفت. از همین‌رو بارها و بارها با شماره‌های سازمانی و شخصی مسوولان سازمان میراث فرهنگی یزد؛ مدیرکل میراث سازمان، سرپرست معاونت، روابط عمومی و مدیر میراث فرهنگی شهرستان‌های یزد تماس گرفتیم. ولی برآیند کار قول بی‌سرانجام سرپرست معاونت میراث برای پاسخ‌گویی در تماس بعدی و شمار بسیار زیادی تماس بی‌پاسخ طی چند روز بود.
پاسخ‌گو نبودن مسوولان سازمان میراث فرهنگی یزد ما را بر آن داشت تا گفت‌وگویی با مصطفی فاطمی، معاون پیشین گردشگری استان یزد، انجام دهیم و دیدگاه کارشناسی او را درباره‌ی ساخت‌وساز در بافت تاریخی این استان بپرسیم. او در پاسخ به این‌که آیا چنین ساخت‌وسازهایی خطری را برای ثبت جهانی شهر یزد پیش نمی‌آورد گفت: «اگر برای جاهای ثبتی اتفاقی بیافتد یا تخریب و ساخت‌وسازی در بافت تاریخی روی دهد، برپایه‌ی تعهداتی که ما به یونسکو داده‌ایم می‌تواند خطرآفرین باشد. فرای آن، از دید ملی هم نمی‌توانیم ساخت‌وساز غیرمجاز در بافت تاریخی داشته باشیم.»
وی افزود: «محدوده ثبت ملی از ثبت جهانی گسترده‌تر است. ساخت‌وساز در عرصه‌ی بافت تاریخی موردی عجیب است که نباید اتفاق بیافتد و خط قرمز اصلی است.»
بی‌گمان ساخت‌وساز در بافت تاریخی شهر یزد رخدادی نگران‌کننده برای مردم این شهر تاریخی و دیگر ایران‌دوستان است، به ویژه پس از ثبت جهانی شدن آن به عنوان نخستین شهر ایران در سازمان یونسکو. ولی نگران‌کننده‌تر در این میان نگاهبانان این میراث چندصد ساله (و گاه چندهزار ساله) هستند که بر صندلی‌های خود در سازمان میراث فرهنگی استان یزد تکیه زده‌اند و با دریافت سالانه چندین میلیون تومان از بودجه‌ی کشور، پاسخ‌گوی تماس‌های خود نیستند.
کاشیکاری دیوار کاهگلی در بافت تاریخی یزد
پشت خانه ثبتی امام حسینی در میدان ساعت ابتدای بازار نو . یزد
فرتور از منوچهر جمشیدی است.
