«آمنا پرکیچ مقدس» نام کلیسایی کهن و وابسته به ارامنه‌ی شهر اصفهان است. این کلیسا نام‌های دیگری همچون کلیسای وانک نیز دارد. وانک در زبان ارمنی به چَم(:معنی) صومعه است. این بنای تاریخی نخستین مکان مذهبی ساخته شده به دست ارامنه در روزگار شاه‌عباس دوم و در گستره‌ی جلفا (گسترهای قدیمی و بزرگ در اصفهان برای ارامنه) بنیاد گذاشته شد. این بنا امروزه به یکی از جاذبه‌های گردشگری تبدیل شده است و می‌توان آن را در گروه دیدنی‌ها و جاذبه‌های گردشگری مذهبی جای داد.
شاه‌عباس هنگام بازگشت به ایران، ارامنه‌ی ساکن شهرها و روستاهایی را که سر راه وی بودند با خود به ایران آورد و همه‌ی خانه‌ها، مزرعه‌ها، دام‌ها و دیگر بازمانده‌های آنان را از میان برد و به آتش کشید تا از سرعت سپاهیان عثمانی در دنبال کردن آن‌ها بکاهد. وی به همراه سپاهیانش، ارامنه را تا گستره‌ی جلفا در اصفهان همراهی کرد.
پس از اسکان ارامنه در گستره‌ی جلفای اصفهان آن‌ها به کارهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی که برای ایجاد یک هازمان انسانی بایسته است پرداختند و ایجاد جایگاه‌های مذهبی از جمله‌ی این کارها بود. آن‌ها نزدیک به ۱۳ کلیسا را بنیاد گذاشتند که کلیسای وانک، نخستین بنای مذهبی ساخته‌شده در آن زمان به شمار می‌آید.
در هنگام ساختن کلیسای وانک، کلیسای دیگری نیز در بخش جنوب باختری(:غربی) آن ساخته شد که تا ۵۰ سال پس از ساخت روحانیان از آن بهره می‌بردند. سرانجام در سال ۱۶۵۵ میلادی، به شوند(:دلیل) کم بودن فضای کلیسای نخستین ارامنه آن را ویران کرده و ساخت بنای نوین کلیسا را در همان‌جا آغاز کردند. زمان ساخت این بنای مذهبی، نزدیک به یک دهه به درازا کشیده شد و در سال ۱۶۶۴ میلادی به پایان رسید. سپس کتیبه‌ای مزین به کاشی لاجوردی و حکاکی شده با خط طلایی، روی سردر ورودی باختری کلیسا نصب کردند که بازگوکننده‌ی تاریخ آغاز و پایان ساخت آن است. روی کتیبه چنین نوشته شده است: «امروزه کلیسای وانک دارای بخش‌های گوناگونی از جمله موزه، کتابخانه، چاپ‌خانه و ساختمان‌های اداری است و در ساخت این اثر کهن از مصالح خشت خام (اکثر کلیساهای کهن ارامنه با استفاده از سنگ، ساخته شدهاند) استفاده شده است. این مکان تاریخی در فضایی به وسعت حدود ۴ هزار متر مربع، ساخته شده است با فضای سبز و باغ وانک، کل مجموعه در مساحتی نزدیک به ۹ هزار متر مربع، قرار دارد.»
برج ناقوسی بلند سه طبقه، بر فراز درب ورودی کلیسا ساخته شده است. در اشکوب دوم، برج ساعتی بزرگ قرار دارد که دارای وزنی بالغ بر ۳۰۰ کیلوگرم است. «ماردیروس هوردانانیان» در سال ۱۹۳۱ میلادی برج ناقوس و ساعت را به کلیسا پیشکش کرده است که در چهار سمت برج، می‌توان صفحه‌های ساعت را دید. روی درب ورودی، کتیبه‌ای از جنس سنگ مرمر، گذاشته شده است که روی آن متنی به شرح زیر دارد.
«این برج و ساعت آن را ماردیروس گوورگ هوردانانیان در سال ۱۹۳۱ میلادی به یادبود برادر مرحومش که در سال ۱۹۲۴ میلادی فوت کرده ساخته و پیشکش کرده است».
در بخش بالایی در ورودی، در مسیر بین دیوار باختری و کناره‌ی گنبد کوچک کلیسا، برج ناقوس کوچکی که دومین برج ناقوس کلیسا است، در گسترهای به شکل مربع قرار گرفته است.
(قبرهای دیواری)
در میدان‌گاه حیاط کلیسای وانک چند نفر از ارامنه نامی از جمله چند اسقف اعظم و نمایندگان سیاسی کشورهای اروپایی که در اصفهان در گذشته اند به خاک سپرده شده اند.
(ستون آجری رنگ)
در گوشه دیگری از این حیاط و روبروی برج ناقوس ستون بلندی از سنگ یادبود ۱/۵ میلیون نفر ارمنی ساخته شده که در سال ۱۹۱۵ میلادی قتل عام شده اند.
سقف کلیسای وانک
(نقاشی های دیواری)
تصاویری از ابتدای تولد حضرت مسیح، روز رستاخیز، داوری روز رستاخیر، بهشت و دوزخ از جمله آن‌ها است که توسط هنرمندان ارمنی، روی بخش‌های گوناگون این کلیسای مقدس کشیده شده است. هزینه‌ی تمامی نقاشی‌ها، تذهیب‌ها و تزئینات کلیسا را فردی به نام خواجه «آودیکاستپانوس» داده است. از نکته‌های در خور نگرش در مورد تزئینات انجام شده، می‌توان به طلاکاری و تذهیب کلیسای وانک اشاره کرد که در بین دیگر کلیساهای ارامنه تک است.
جایگاه روحانی کلیسا
محراب کلیسا
کتابخانه کلیسا
موزه خاچاطور کساراتسی در حیاط کلیسا
کتاب ها و نسخه های خطی
تابلوهای نقاشی موزه نیز مجموعه‌ای ارزنده از آثار هنری نقاشان اروپایی و ارمنی هستند. این تابلوها كه بر روی كرباس، پوست، چرم، فلز و شیشه كشیده شدهاند. بیشتر آن‌ها موضوعاتی مذهبی دارند، مانند زادروز حضرت مسیح، رویدادهای زندگی آن حضرت و حواریون ایشان، تمثال حضرت مریم و … . در كنار این تابلوها نقش‌هایی نیز از رجال ایرانی و چهره‌های نامی ارمنی بالباس‌های مخصوص ارمنیان جلفا دیده می‌شود.
صلیب های قرن 18 میلادی و جام های مخصوص مراسم مذهبی از جنس های مختلف مربوط به قرن 17
کندرسوز نقره ساخت جلفا سال ۱۸۱۵ میلادی
کاشی لعابدار قرن 19
سر عصای پشوای مذهبی، جنس نقره، مینا کاری و مرصع کاری
ظرف‌های چینی و سفالی
رحل چوبی ساخت اروپا قرن ۱۹ میلادی
میدان ارامنه اصفهان رو به روی کلیسا در محله جلفا
ساعت خورشیدی میدان جلفا
فرتور از کاملیا ورشوی است.
0114
یک پاسخ
بسیار سپاس از این گزارش خوب، و سپاس از قلم خانم حاجی کرم ،توصیفات و شرح جامع و کامل بود،افرین، همچنین عکسها