در هفتهنامهی امرداد در پاسخ به این پرسش بنیادین که چرا داستان آرش شیواتیر در شاهنامه نیامده است؟ یادآور شدهاند که فرزانهی توس به سرچشمههایی دل سپرده بوده است که داستان آرش در آنها نگاشته نشده بود. اما فزون بر همه گفتگوها و جستجوها، اگر بپذیریم فردوسی تنها به خداینامههای پیشین بسنده کرده است و خود چیزی بر آن سرچشمهها نیفزوده، در برابر یک پرسش بیپاسخ میمانیم که مگر تازش عربان و دیگر رخدادهای پس از آن که در سخن فردوسی آمده است، در خداینامههای پیش از اسلام نوشته بوده است؟
این همپرسگی یک باور را برومند میسازد که خداوند شاهنامه برای پاسداری از شکوه و جاودانگی پهلوان برگزیدهای که دربارهی وی میگوید:
به تن ژنده پیل و به دل جبرئیل به کف ابر بهمن، به جان رود نیل
هیچ گاه هیچ همتا و هماوردی نخواسته است و آرش شیواتیر نخستین نامزد این گوی و میدان بوده است تا پهلو به پهلوی رستم بایستد، پس فردوسی از داستان وی چشم پوشیده است.
فردوسی همهی زیباییها، نیکیها، پاکیها و آزادگی را در رستم ترسیم میکند در اندیشهی فردوسی رستم پهلوان آزادهای است که با بیداد به نبرد برمیخیزد و خداوند بهرام و تیر او را پشتیبان میشود و هیچ کس را توان برابری و همانندی با وی نیست. رستم، آفرینندهی شگفتانگیز فردوسی و قهرمان بی چون و چرای شاهنامه، علاوه بر قدرت و توانایی عجیب جسمانی از نظر معنویت و اخلاق نیز انسانی بزرگ و بیمانند است.
بر پایه این بند و بست آفرینشگر شاهنامه از داستان آرش چشم بر میبندد وگرنه نام آرش دست کم هفت بار در شاهنامه آمده است که به روشنی آگاه میشویم که فردوسی بزرگ به نیکی داستان آرش را میدانسته و به ارزش گرانسنگ آن آگاهی گسترده ای داشته است.
چو آرش که بردی به فرسنگ تیر چو پیروزگر قارن شیرگیر
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری است با عنوان «آرش پهلو به پهلوی رستم» به قلم دکتر محمدعلی دادخواه که در تازهترین شمارهی هفتهنامهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویه چهارم (شاهنامه) امرداد شماره ی 415 بخوانید.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند:
لینک فروش اینترنتی امرداد شماره 415