لوگو امرداد

موسا معروفی، بهترین نگهبان موسیقی ملی

موسا معروفی، بهترین نگهبان موسیقی ملیموسا معروفی فرزند اسماعیل امین‌الملک (برادر اتابک) است که در سال 1268 در تهران زاده شد.

«خانه‏‌ی پدری وی جایگاه آمدوشد هنرمندان مشهور بود. به همین جهت با آهنگ‌های موسیقی مانوس گردید، همچنین سه‌تار آقایوسف صورتگر هم، در او بی‌تاثیر نبود».1

موسا معروفی در آن  خانه، که دو پیانو داشت، به نواختن پیانو مشغول شد. استادان به‌نام آن دوره، همچون «سماع حضور» و «آقا حسینقلی» به آن خانه‏ بسیار می‌آمدند و همین امر سبب شد که وی به نواختن تار نیز بپردازد. وی فراگرفتن نت را در پیشگاه «حسین‌خان هنگ‌آفرین» آغاز کرد و به آموختن مقدمات موسیقی علمی مشغول شد، تا جایی که بعدها در نزد «درویش‌خان» به جایگاهی رسید که مدال طلای تبرزین و گواهینامه‏‌ی رسمی را دریافت نمود. وی یکی از نخستین شاگردان مدرسه‏‌ی «علینقی وزیری» بود و در همان‌جا «روح ا… خالقی» برای نخستین بار، موسا معروفی را دیده بود. وی سال‏‌ها آموزش تار را در هنرستان موسیقی به عهده داشت واز همان سال‌ها، صفحات زیادی از تک‌نوازی و هم‌نوازی برجای مانده که گویای قدرت و لطافت پنجه‌ی او در تارنوازی است. بیشتر آنها به وسیله‌ی استادان پس از وی  اجرا شده و از همه مشهورتر،  تصنیف دشتی «موسم گل» با آواز «قمرالملوک وزیری» همراه تار«مرتضی نی داوود» را می‏توان نام برد. موسا معروفی چهل سال در گردآوری و نگارش ردیف موسیقی ایران کوشش کرد و درسال 1341 خورشیدی کتاب بزرگ «ردیف موسیقی ایران» به کوشش او منتشر شد. این کتاب بزرگ‌ترین منبع ردیفی موسیقی ایران است. «روح‌الله خالقی» در کتاب «سرگذشت موسیقی ایران» می‌گوید: معروفی مردی درویش، باایمان، دانشمند، با حقیقت، جدی و با پشت‌کار است. خدماتی که معروفی به موسیقی ایرانی کرده وآهنگ‌های بسیاری که ساخته، مربوط به سالهای آینده است. وی تمام دانش خود را روی کاغذ آورده و بهترین نگهبان موسیقی ملی ما بوده است و نتیجه‏‌ی زحمات او همواره مورد استفاده‏‌ی اهل این هنر خواهد بود.

از شاگردان او، «هوشنگ ظریف» و «جلال ذوالفنون» را می‌‏توان نام برد. «سیدمهدی دبیری» که از شاگردان «میرزا عبدالله» و «آقا حسینقلی» بود، از کلاس درس موسا معروفی که با او خویشی هم داشته، برخوردار شد و آهنگ‌های ضربی و پیش‌درآمدهای تازه را از وی آموخت. مجموعه‌آثار او را «ارشد طهماسبی» و «حسین علی‌زاده» برای هنرآموزان تار منتشر کرده و مقاله‌های او در کتاب «موسیقی نامه موسا معروفی» با گرد‌آوری و حاشیه‌نویسی‌های «سید علیرضا میرعلی‌نقی» منتشر شده است. اثر برجسته‏‌ی وی، گردآوری و نت کردن ردیف‌های موسیقی ایران است که در سال 1343 به یاری اداره‏‌ی هنرهای زیبای کشور به چاپ رسید.

استاد موسا معروفی در 7 شهریور ماه 1344 در تهران درگذشت.

 

[1]روح‌الله خالقی، سرگذشت موسیقی ایران،ج اول، نشر صفی‌علیشاه، 1384،  رویه‌‏ی 437

 

 
به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1402-12-28