آیین آفرینگانخوانی گهنبار چهره پیتهشهیم گاه همچون سالیان گذشته به کوشش انجمن زرتشتیان تهران در آدریان بزرگ برگزار شد.
آیین گهنبار پایان تابستان با همازوری چند تن از همکیشان و انجمن زرتشیان تهران، روز مانترهسپند ایزد برابر با یکشنبه ۲۴ شهریورماه 1398 خورشیدی در آدریان بزرگ (یوسف آباد) برگزار شد. در این آیین گروهی از زرتشتیان گردهم آمدند و موبدان راشین جهانگیری و فرزاد لهراسب سرایش اوستای گهنبار را بر دوش داشتند. این گردهمایی آیینی با پذیرایی و پخش لرک (:آمیختهای از هفت میوهی خشک) به پایان رسید.
پیتهشهیم به چم (:معنی) پایان تابستان است و از جشنهای كشاورزی به شمار میآید. این گهنبار پس از خروار شدن محصولات كشاورزی و چیده شدن میوهها از روی درختان برگزار میشود.
واژهی «گهنبار» از دو بخش «گاه» و «انبار» پدید آمده است و به چم (:معنی) زمان انبار فرآوردهها است. این واژه به گونهی «گاهنبار» یا «گاسانبار»نیز خوانده میشود كه به چم «بار عام» یا زمان گرد آمدن مردم در جایی یا به چم زمان نتیجه گرفتن است. گهنبار را جشنهای سالیانه نیز مینامند. زیرا واژهی اوستایی آن «یااریه یسنه» است كه به چم «سالیانه» است. گهنبارها را جشنهای فصلی نیز مینامند. زیرا هر گهنبار دستكم در یكی از فصلهای سال جای دارد. هر نوبت گهنبار به نام «چهرهی گهنبار» نیز خوانده میشود. پژوهشگران بر این باورند كه شش چهره گهنبار یادآور شش پلهی (:مرحلهی) آفرینش است. این شش پله در «فروردینیشت»، بند هشتاد و شش، به این ترتیب است: «آسمان، آب، زمین، گیاهان، جانوران و انسان.»
در باور زرتشتیان گهنبار پیتهشهیم هنگامهی آفریده شدن «زمین» از سوی خداوند است و آیینهای این گهنبارهمچون دیگر گهنبارها برگزارمیشود. در روستاهای زرتشتینشین، هر روز در خانهای سفرهی گهنبار گسترده میشود و اشیا و خوراکهایی روی آن گذاشته میشود.
در سفرهی جشنهای ویژهای همچون گهنبار، موادی همچون غلات و حبوبات بیشتر بهچشم میخورد. هر یک از کشاورزان بخشی از دستآوردها و محصولات خود را با آرزوی سالی پربار بر روی سفره میگذاشتند، كه امروزه این غلات جای خود را به لرک (هفت میوهی خشکشده) دادهاند.
موبدان راشین جهانگیری و فرزاد لهراسب
چهره راست: افشین نمیرانیان فرنشین انجمن زرتشتیان تهران
نمیرانیان درباره دهش های همکیشان در گهنبارها سخن گفت
فرتور از همایون مهرزاد است.
1393