کتاب «یادگار نیک» نوشته حسین مسرّت، پژوهشگر و کتابشناس برجسته یزدی، به بررسی پنجاه گفتار دربارهی زرتشتیان یزد میپردازد.
کتاب «یادگار نیک، پنجاه گفتار دربارهی زردشتیان یزد»، در 327 رویه (:صفحه) و مصور، سال 1402 با همکاری انتشارات هیرمبا چاپ شده است.
این کتاب درباره یزد، شهری در میان دو کویر مرکزی ایران است که به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژهاش، در درازای تاریخ به عنوان پناهگاهی برای زرتشتیان کهن شناخته شده است. زرتشتیان کهنترین مردمان یزد هستند. حضور این کهنترین باشندگان یزد، سببشده تا یزد همیشه با زرتشتیان، فرهنگ، آیین، آثار و یادبودهای گوناگون و بیشمار آنان شناخته شود. کتاب «یادگار نیک»، بازتاب بخشی از کوششهای جامعه زرتشتی در پاسداشت فرهنگ و تاریخ ایران و یزد است. این کتاب دربردارندهی پژوهشهایی است که حسین مسرت از سال ۱۳۶۴ خورشیدی نوشته و اینک در جامه یک کتاب پیش روی خوانندگان است. درونمایهی کتاب در نُه بخش تنظیم شده است: بزرگان، بنگاههای فرهنگی، بنگاههای نیکوکاری، برزنها، کتابشناسی، معرفی کتاب، مطبوعات، باورها و نگارهها. در هر بخش، مقالات و مطالبی دربارهی بزرگان، نهادهای فرهنگی و نیکوکاری، محلهها و کتابخانههای زرتشتیان یزد ارایه شده است.
از جمله بخشهای مهم کتاب میتوان به معرفی بزرگان زرتشتی یزد مانند اردشیر خاضع الهآبادی و خداداد خنجری، و همچنین معرفی بنگاههای فرهنگی و نیکوکاری مانند دبستان خدادادی خُرَمشاه و دبیرستان کیخسروی اشاره کرد. همچنین، کتاب به معرفی آبانبارها و برزنهای زرتشتیان یزد پرداخته و فهرستی از آبانبارهای مهم این سرزمین همچون: آبانبار خداپرست (دَرمَشا)، آبانبار داراب خسرو، آبانبار دخمه، آبانبار رستم گیو، آبانبار کیانی، آبانبار نَرسیآباد و آبانبار هفتبادگیری عصرآباد ارایه میدهد. روی جلد کتاب با عکس آبانبار هفتبادگیری عصرآباد آراسته شده است.
حسین مسرّت در این کتاب به نقد و معرفی 10 کتاب درباره فرهنگ و آیین زرتشتیان یزد نیز پرداخته است. این کتابها عبارتند از:
آیین اختیار نوشته کورش نیکنام. اقلیتهای دینی یزد نوشته مهدی مخبری. پیوند مهرگان نوشته شهریار هیربد. تاریخچهی الهآباد رستاق نوشته اردشیر خدارحم مرزبان الهآبادی (خاضع). تذکرهی سخنوران یزد نوشته اردشیر خدارحم مرزبان الهآبادی (خاضع). خاطرات اردشیر خاضع به کوشش بوذرجمهر پرخیده. خاطرات رستم شاپور مهر نوشته شهریار هیربد. فرهنگ بهدینان نوشته جمشید سروش سروشیان. فرهنگ زرتشتیان یزد نوشته صدیقه رمضانخانی. نغمهی مهرگان نوشته مژگان جعفری.
در بخش مطبوعات، مجلاتی چون «پشوتن»، «پندارها»، «تشویق»، «سالنامهی آموزشگاههای مارکار»، «سالنامهی دبیرستان کیخسروی یزد»، «فروهر»، «گفتار نیک» و «هوخت» معرفی شدهاند که ما را با کوششهای فرهنگی مطبوعاتی زرتشتیان آشنا میکنند.
در بخش «باورها» نیز سه مقاله با عناوین «تقدس آب»، «چلهی دیروز، یلدای امروز» و «نوروز پیوندی میان دین اسلام و زرتشت» درج شده است. پایانبخش این کتاب نیز بخشی با عنوان «نگارهها» است که در آن تصویرهایی متنوع به یاری بخشهای مختلف کتاب آمدهاند.
این کتاب، که «پنجاه گفتار دربارهی زردشتیان یزد» است، پیش از این به قلم حسین مسرّت در روزنامهی اطلاعات و نشریههای سراسری چون امرداد، جهان کتاب، فروهر و گنجینهی دارالفنون به چاپ رسیده است. برخی از این گفتارها نیز در مطبوعات محلی یزد مانند پیمان یزد و ندای یزد چاپ شده یا هنوز در دست چاپ است. اینک تمامی این پنجاه گفتار به کوشش بهنام مبارکه، مترجم و ناشر و اهل قلم زرتشتی، در فروَستی با عنوان «گنجینه کتابهای وهبیز؛ ۹» به چاپ رسیده است.
خواندن این کتاب به همهی دوستداران فرهنگ و ادب ایرانزمین و بهویژه کارشناسان و پژوهندگان فرهنگ مردم، کتابشناسی، تاریخ مطبوعات و تاریخ زرتشتیان ایران و یزد سفارش شده است.
دربارهی کتاب یادگار نیک با یاری از نوشتهی «جهان یادگار است و ما رفتنی» به قلم دکتر پیام شمسالدینی برداشته شده است.
یک پاسخ
در سالها قبل دورا دبستان و بعد راهنمایی ، دبستان و یا راهنمایی نمونه فرهنگیان ابتدای خیابان ایرانشهر و شهید رجایی فعلی ، دوستی داشتم به نام سیروس پشوتن زرتشتی بود بیش از پنجاه سال است دیگر ایشان را ندیدم و خبری ازش ندارم بیشتر وقت ها جیب های او پر مغز بادام بود به منم تعارف می کرد ازش می گرفتم و می خوردم دانش آموز نجیب و مهربانی بود آرزو دارم هر کجا هست پیروز و شادمان باشد .