هم‌زمان با فرا رسیدن دوران اسلامی به رغم احیا زبان و ادب پارسی از حدود قرن سوم به بعد و سیطره این زبان در دستگاه اداری و نظام دیوانسالاری و کشوری، نام ایران به عنوان یک مفهوم سیاسی، هویتی و سرزمینی و حدود و ثغور جغرافیایی آن در مکاتبات اداری و کشوری از دستور کار خارج شده و کاربرد سیاسی و رسمی خود را از دست داد.
با این‌حال شاعران و ادیبان پارسی‌گو و در راس همه آن‌ها حکیم ابوالقاسم فردوسی نام و یاد ایران را زنده نگاه داشتند. در برخی از کتب تاریخی نیز اشارات دقیقی به آن می‌شود. اصطخری و ابن حول عراق عرب را دل ایرانشهر می‌نامند و و ابن دردی و ازهری و ابن سیده و نووی و ابن منظور و … نام عراق را معرب ایران معرفی می‌کنند.
در این دوران هر چند از ایرانیان با عنوان عجم یا پارسی یاد می‌شود اما نام ایران و ایرانشهر به عنوان یک حوزه فرهنگی و تمدنی و محدوده سرزمینی که مردمانی با هویت و اصالت خاص خود را دارد همچنان در اسناد و کتب تاریخی خوش می‌درخشد.
بخش دوم فهرست_مقاله را از اینجا دریافت کنید.
