خسرو بهدین: چند روز مانده به پایان سال ، سالگرد درگذشت شخصی دلسوز، پرتلاش و جامعه دوست بود که در مجلس ششم مسوولیت نمایندگی زرتشتیان را برعهده داشت.
در شروع نوروزی جدید، خالی از لطف نیست که مروری داشته باشیم به تلاش‌های دلسوزانه ایشان برای همازوری جامعه.
روانشاد خسرو دبستانی نماینده زرتشتیان در مجلس اصلاحات که از این به بعد در این نوشته از ایشان با عنوان دکتر دبستانی یاد می‌کنم در نخستین نشست کنکاش یگانگی در سال 1382، سال جدید را سال همازوری زرتشتیان ایران نامگذاری نمود.
این نشست به مدت کوتاهی پس از مختومه شدن پرونده شکایت انجمن زرتشتیان یزد و همچنین برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای گردش 39 انجمن زرتشتیان تهران برگزار شد، انتخاباتی که انجمن وقت تلاش مشهود بسیار زیادی نمود تا همکیشان را تشویق به حضور در آن نماید.
زرتشتیان ساکن تهران اما با سکوتی همرنگ فریاد و حضور بسیار کم‌رنگ ، به عملکرد انجمن زرتشتیان تهران و تنش های موجود بین هموندان آن به شدت اعتراض نمودند.
در اوایل شروع به کار گردش 39 انجمن زرتشتیان تهران و هم زمان با نمایندگی دکتر دبستانی در مجلس اما در تهران و به ویژه در یزد جریانات ناخوشایندی اتفاق افتاد که اگر تلاش‌های دکتر دبستانی نبود امکان داشت کار از آن هم بدتر شود.
تلاش‌هایی که ایشان در بولتن تبلیغاتی خود برای انتخابات مجلس بعدی ( مجلس هفتم ) به‌طور مشخص به آنها اشاره نمود، گرچه در آن انتخابات با شکست مواجهه شد.
گردش 39 انجمن زرتشتیان تهران را می‌توان پررجل‌ترین گردش این انجمن پس از انقلاب تا به امروز دانست.
در این گردش چهار فرنشین گردش‌های قبلی ( گردش‌های 34 و 35 و 37 و 38 ) حضور داشتند. بیشتر هموندان گردش 39 سابقه هموندی انجمن را داشتند و هریک، از مدیران لایق و برجسته جامعه زرتشتی به شمارمی‌رفتند.
از همان ابتدای شروع به کار پررجل‌ترین گردش انجمن زرتشتیان تهران پس از انقلاب، صدای اختلافات بسیار شدیدی از آن برخاست و این اختلافات باعث شدکه تلخ‌ترین و بی‌سابقه‌ترین اتفاقات در پررجل‌ترین گردش انجمن صورت پذیرد.
اتفاقاتی که تلاش‌های دکتر دبستانی نیز نتوانست جلوی آن را بگیرد، گرچه برخی از هموندان وقت انجمن، باتوجه به هموندی دکتر دبستانی در سه گردش انجمن و آشنایی کامل به مسایل انجمن، تلاش ایشان را اصلا کافی نمی‌دانستند.
این اختلافات باعث شد که شش تن از هموندان گردش 39 انجمن زرتشتیان تهران تصمیم به استعفا بگیرند، هموندان جانشین وارد انجمن شدند اما یکی از هموندان جانشین نیز چندی بعد از ورود به انجمن، به خاطر همان اختلافات استعفا داد و کار به برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای کشیده شد.
هفته‌نامه امرداد نیز در هرشماره بطور چشمگیری نسبت به انعکاس اتفاقات و اخبار انجمن زرتشتیان تهران اقدام نمود بطوریکه گزارش کاملی از گفت‌وگو با برخی از هموندان انجمن و هموندان مستعفی و همچنین دکتر دبستانی به چاپ رسید.
چاپ این اخبار و گزارش‌ها، باتوجه به نوپایی هفته‌نامه امرداد و عدم آمادگی مسوولان جامعه به انتشار چنین خبرهایی، جو متشنجی برعلیه این نشریه در بین زرتشتیان تهران را بوجود آورد.
هفته‌نامه امرداد در تلاش بود تا با انتشار اخبار درست و بی‌طرفانه از بوجود آمدن شایعه و گسترش آن بین همکیشان جلوگیری نماید اما گویا برخی از مسوولان وقت جامعه زرتشتی منافعشان در وجود داشتن جو شایعه بود و انتشار اخبار و گزارش‌ها توسط نشریه‌ای مستقل را برنمیتافتند و ترجیح می‌دادند خبرها را آنگونه که خودشان می‌پسندند به جامعه بقبولانند.
انتخابات میان‌دوره‌ای گردش 39 انجمن زرتشتیان تهران در فروردین 1382 برگزار شد، انتخاباتی که برگزاری آن به خاطر عدم‌ثبت‌نام تعداد کافی نامزدهای هموندی به تعویق افتاد و زرتشتیان تهران با سکوت و حضور بسیار حداقلی خود، اعتراض خود را فریاد زدند.
گردش 39 انجمن زرتشتیان تهران گرچه یکی از پرچالش‌ترین و متشنج‌ترین، گردش‌های این انجمن محسوب می‌شود ولی به پشتوانه هموندان لایقش و با نگاه به کارنامه درخشانش، می‌توان از آن به عنوان یکی از بهترین و کارامدترین دوره‌های انجمن چه در زمینه فرهنگی و مدیریتی و چه در زمینه املاکی و موقوفی یاد نمود.
شاید یکی از دلایل آن فرنشینی روانشاد مهندس رستم آبادیان درآن گردش بود که از ایشان می‌توان به جرات به‌عنوان یکی از نوابغ جامعه زرتشتی ایران در بعد از انقلاب یاد نمود.
در سال 1381 ، تقریبا هم‌زمان با جو ناآرام در جامعه زرتشتی تهران، در یزد نیز اختلافاتی بوجود آمد.
از آنجایی که تشنج بوجود آمده در یزد ریشه در اواخر دهه شصت داشت به مراتب جو سنگین‌تر و کلاف آن نیز بسیار پیچیده‌تر از تهران بود.
گرچه موضوع اصلی اختلاف بر سرمالکیت خانه استاد دولت بود ولی این موضوع خیلی زود به حاشیه رفت.
هیات‌مدیره وقت انجمن یانش‌وران مانتره مدعی بودند که مالکیت خانه استاد دولت به این نهاد منتقل شده است و خواهان درج این موضوع در هفته‌نامه امرداد بودند ولی درستی آن برای این نشریه به اثبات نرسید و عدم درج آن، موجبات دلخوری شدید هموندان جوان و پرتلاش نهاد مذکور از هفته‌نامه امرداد را به همراه داشت.
هیات‌مدیره وقت انجمن زرتشتیان یزد نیز مدعی بودند که املاک متعلق به انجمن مرکزی زرتشتیان استان یزد از جمله خانه استاد دولت پس از انحلال نهاد مذکور، به انجمن زرتشتیان یزد منتقل شده است.
اختلاف بر سرمالکیت خانه استاد دولت، کافی بود تا آتش اختلافات زیر خاکستر سالیان گذشته، شعله‌ور شود.
چاپ گفت‌وگوی یکی از کنشگران زرتشتی ساکن یزد به درخواست خودش، در هفته‌نامه امرداد که در آن از انجمن زرتشتیان یزد انتقاد نموده بود موجب شد که انجمن زرتشتیان یزد از ایشان به مراجع قضایی شکایت نماید.
این شکایت جو بسیار سنگینی را در یزد بوجود آورد و دکتر دبستانی، چندین بار برای حل‌وفصل آن مجبور به آمدن به یزد شد.
چاپ گفت‌وگوی مذکور در هفته نامه امرداد که موجبات شکایت انجمن زرتشتیان یزد را بوجود آورد جو منفی شدیدی بر علیه هفته‌نامه امرداد از سوی برخی از مسوولان وقت زرتشتی یزد را فراهم آورد.
گویا برخی از مسوولان انتظار داشتند که هر مطلبی قبل از چاپ در هفته‌نامه امرداد به تایید و تصویب آنها برسد ولی این نشریه مستقل بود و قرار نبود به‌عنوان خبرنامه داخلی نهادی ایفای نقش نماید.
با تلاش‌های صلح‌طلبانه دکتر دبستانی، در اواخر سال 1381 پرونده شکایت مذکور بسته شد.
اتفاقات ناخوشایند بوجود آمده در تهران و یزد، به نوعی موجب شد که دکتر دبستانی سال 1382 را سال همازوری زرتشتیان ایران بنامد، شخصی که تا آنجا که توان داشت برای همازوری زرتشتیان ایران، کوشش نمود.
خسرو بهدین
