کنگره جهانی اتاق بازرگانی زرتشتیان در تورنتو، رخدادی کم‌مانند برای گفت‌وگو، هم‌فکری و نزدیکی میان زرتشتیان سراسر گیتی بود. این همایش که هر چند سال یک‌بار برگزار می‌شود، فرصت ارزشمندی برای بازشناسی هویت آیینی، پیوند نسل‌ها و ترسیم آینده‌ی این آیین کهن به شمار می‌آید. با این‌همه، در میان شور و شوق حضور گروه‌هایی از هند، اروپا و آمریکای شمالی، جای زرتشتیان ایران خالی بود؛ نبودنی که تنها یک پیشامد ساده نیست.
ایران، خاستگاه اندیشه‌ی زرتشت
زرتشتیان ایران وارث راستین آیینی هستند که در همین سرزمین زاده شد. آموزش‌های اشو زرتشت، نه‌تنها در متن‌های دینی، که در شیوه‌ی زیست و فرهنگ روزانه‌ی زرتشتیان ایرانی زنده است. از جشن‌های سده و مهرگان تا روشن‌نگه‌داشتن آتشکده‌ها و پاسداشت زبان و رسم‌های نیاکانی، همه نشانگر آن‌اند که ریشه‌ی این آیین، هنوز در خاک ایران تنیده است. نبود نماینده‌ای از این سرزمین، خالی بودن بخشی از پیکره‌ی گردهمایی جهانی‌ست.
دست‌اندرکاران و نگاه آینده‌نگرانه
در حالی که دیگر جماعت‌های زرتشتی در جهان با پشتیبانی نهادهای مردمی و همیاری میان نسل‌ها در این گردهمایی شرکت داشتند، چشم‌داشت آن بود که دست‌اندرکاران امور زرتشتیان ایران نیز زمینه‌ی نمایندگی فرهنگی، دینی، جوانان یا فرهیختگان را فراهم سازند. ولی چنین نشد. نه نماینده‌ای از ایران حضور داشت و نه سخنی درباره‌ی چرایی این نبودگی گفته شد.
شکاف نگران‌کننده میان زادگاه دین و زرتشتیان جهان
این نبودن، تنها غیبت یک گروه نیست. در جهانی که زرتشتیان در هند، کانادا، انگلستان، استرالیا و دیگر کشورها با برنامه‌ریزی و پیوستگی در کنار هم گرد آمدند، نشنیدن صدای زرتشتیان ایران می‌تواند به جداافتادگی تاریخی و فرهنگی انجامد. گمان برده نشود که این شکاف گذراست؛ پیوند میان زادگاه دین و زرتشتیان برون‌مرزی، نیازی حیاتی‌ست.
فراموشی یک فرصت بزرگ
این گردهمایی تنها جای گردهم‌آیی آیینی نیست؛ بستری‌ست برای شناساندن توانایی‌های فرهنگی، اندیشگی و زیست‌بومی آیین زرتشت در ایران. نبود زرتشتیان ایران در چنین جایگاهی، از میان رفتن یک فرصت مهم برای گفت‌وگوی فرهنگی، شناخت توانمندی‌های گردشگری آیینی، و نشان‌دادن پویایی این جماعت در سرزمین نیاکانی بود.
بازاندیشی در شیوه‌های تصمیم‌گیری
به‌جای آنکه بپرسیم چرا در این گردهمایی نبودیم، بهتر است بیندیشیم چگونه می‌توان برای آینده آماده شد. شورایی از فرهیختگان، جوانان، بزرگان دینی و فرهنگ‌پروران می‌تواند هم‌فکری کند تا تصمیم‌گیری‌های آینده بر پایه‌ی خرد گروهی، نیازهای فرهنگی، و جایگاه ایران در آیین زرتشت استوار شود.
از حاشیه به متن؛ بازگشت به جایگاه راستین
زرتشتیان ایران نباید تنها نظاره‌گر گردهمایی‌ها باشند. آنان بخش جدایی‌ناپذیر پیکره‌ی آیین زرتشت‌اند. بازگشت به این جایگاه نیازمند همدلی، برنامه‌ریزی و پیوند دوباره با زرتشتیان دیگر سرزمین‌هاست. این کاری‌ست که از امروز باید آغاز شود، تا در فردا سهم ایران در آیین نیاکانی، پررنگ و برازنده باشد.
یک پاسخ
درود. مجمع عمومی جهانی اتاق بازرگانی هر ساله برگزار می‌شود که امسال در تورنتو برگزار می‌شود. از ایران نماینده ای در این گردهم‌آیی شرکت نکرده ولی ایرانیانی از سایر کشورها حضور دارند. دلیل پر واضح است که هزینه و ویزا سفر به کانادا را برای پیشه وران ایران غیرممکن ساخته است.
سال گذشته همین گردهم‌آیی در هند بود که پنج جوان کارآفرین زرتشتی از ایران شرکت کردند و مخارج اقامت آنها در هند توسط پارسیان عزیز تامین شد.
در گردهم‌آیی دو سال پیش در لندن من به همراه چند ایرانی شرکت داشتیم. پررنگ ترین حضور ایرانیان حدود ۱۲ سال پیش بود که بیش از ۲۵ ایرانی همراه با تور توسط دکتر پرتوی همآهنگ شد.
اتاق جهانی بازرگانی چند بار خواستار برگزاری مجمع در ایران بود که متاسفانه به دلایل امنیتی میسر نشد. اتاق بازرگانی زرتشتیان در ایران فعال و در تماس با اتاق جهانی است و هیچ جدایی وجود ندارد.