اسکناس ۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ مارکی در سال ۱۹۲۳ در آلمان رکورد اَبَر تورم (مثبت) در تاریخ است و نشانه اَبَر تورم وحشتناک در آن سالها در آلمان است، و یک نمونه از این اسکناس ۱۰۰ تریلیون مارکی که یادگار آن دوران بوده در موزهی ملی-تاریخی آمریکا نگهداری میشود. در شرایط فعلی کموبیش تورم را در کشورهای گوناگون جهان شاهد هستیم، و در تورم بالا مشکلات ایجاد میشود، ولی از سوی دیگر تورم منفی و کاهش قیمتها، نیز مشکلات خاصی ایجاد مینماید. لازم به توضیح است که هر وقت کلمه «تورم» بدون پسوند ذکر شود منظور همان تورم مثبت و افزایش قیمتها بوده و عبارت «تورم منفی» همیشه بطور کامل ذکر میگردد. تورم منفی در بلندمدت به کاهش سودآوری بنگاهها، کاهش سرمایهگذاری، تعدیل نیرو و آسیبدیدن رشد اقتصادی میانجامد. با این حال در اینجا سعی شده است به کشورهایی که بیشترین نرخ منفی تورم را دارند اشاره کنیم و از تبعات تورم منفی در اقتصاد نوشته شود. قضاوت و بحث در این مورد را بعهده کارشناسان خبره در امر اقتصاد وا میگذاریم و آیا آن تبعات و تاثیرش بر اقتصاد قابل جلوگیری است و یا باید بدون تورم منفی و از روشهای دیگر وارد مراحل جدی تمدن معنویت شد، و این راه سختترین و یا ناشدنیترین راه است؟ و نباید به هر روشی به اهدافی در این زمینه دست یافت و به اقتصاد آسیب رساند. و یا یک روش تورم منفی اصلاح شده و بدون خسارت به اقتصاد باید طراحی نمود. که پیشنهاد اولیه آن، دستیابی به تورم منفی کوتاه مدت و مقطعی ، بدون آنکه فرصت آسیب رساندن به اقتصاد را داشته باشد و در نقطهای تثبیت شود، را شاید میتوان بیان داشت، و علتش آن است که تورم منفی در بلندمدت خطرناک است. پرسش دیگری که میتوان به آن توجه نمود و سعی در پاسخدهی به آن برآمد، اینست که آیا میتوان نحوه ورود به تمدن معنویت که بخشی از آن حذف پول فیزیکی است، را سناریو نگاری نموده و روشهای مختلفی برای آن ارايه نمود، در واقع به عبارت دیگر، در این سلسله مقالات سعی در طرح موضوعاتی هست که شاید نتوان برای آنها راهحلی یافت و شاید هم راهکارهای سختی داشته باشد. سناریویی دیگر را میتوان تلاش بانکهای مرکزی کشورهای مختلف در کاهش جریان نقدینگی پولهای فیزیکی دانست. یعنی در حالیکه بانکها در مخازن اسکناس خود به اندازه کافی موجودی دارند، با هدف کاهش گردش پول فیزیکی میزان کمتری پول فیزیکی وارد بازار نمایند، و واقعاً هیچگونه تناقضی در گردش حسابها ایجاد نخواهد داشت. و با افزایش این میزان محدودیت، پس از مدتی که حساسیت ناخوشایندی در بین کاربران روزمره از پولهای فیزیکی ایجاد ننماید، گامهای کوچکی به سمت حذف پول فیزیکی بر خواهیم داشت. این سناریو یک پیش شرط دارد، و آن قانع کردن بانکها و قطبهای اقتصادی هر کشوری طی مذاکراتی بسیار سخت برای ایجاد این چنین محدودیتها از سوی بانکها است.
تورم منفی چیست؟
تورم منفی به معنای کاهش تدریجیِ قیمت کالاها و اجناس و افزایش ارزش پول ملی در مقابل کالا و اجناس موجود در یک کشور است. زمانی که نرخ تورم به زیر صفر برسد، قیمت کالاها به مرور کاهش مییابد و فرد با پولی که در اختیار دارد. میتواند کالای بیشتری خریداری کند.
طبق این تعریف و در نگاه اول، شاید تورم منفی خوب به نظر برسد اما پیامدهای این پدیده، برعکسِ این موضوع را نشان میدهد که به آن میپردازیم. معمولا این کشورها برای ترغیب بخشهای تولیدی خود وامهای بلند مدت با سود منفی میدهند تا چرخ تولید از کار نیفتد در این باره و درباره کشورهایی که وام با سود منفی میدهند میتوان تحقیق نمود.
کشورهایی با بیشترین تورم منفی
با نگاهی به گزارشهای تریدینگ اکونومیکس که تورم کشورها در بازه زمانی ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ را نشان میدهد نام کشورهای آفریقایی بیش از دیگر کشورها به چشم میخورد.
اریتره – تورم منفی ۱۶ درصد: در جایگاه اول این فهرست نام یک کشور آفریقایی آمده است؛ اِریتره با نام رسمی جمهوری اِریتره کشوری است بر کرانه دریای سرخ در شمال شرقی آفریقا و نزدیک به تنگه باب المندب که در سال ۱۹۹۳ با جدا شدن از اتیوپی مستقل شد. پایتخت این کشور اسمره است و جمعیت آن نزدیک به ۶ میلیون نفر است؛ بنابر آخرین گزارشها نرخ تورم این کشور منفی ۱۶ درصد بوده است.
کومور – تورم منفی ۶ درصد: در گزارش تریدینگ اکونومیکس نام دومین کشور با تورم منفی، کومور است. این کشور مجمعالجزایری است که در جنوب شرقی آفریقا و آبهای اقیانوس هند قرار دارد. مساحت آن به ۲۲۳۶ کیلومتر مربع میرسد و کمتر از یک میلیون نفر هم جمعیت دارد. این کشور تورم منفی ۶ درصد را تجربه کرده است.
چاد – تورم منفی ۷/۰ درصد: سومین کشوری که پایین ترین نرخ تورم را در جهان دارد یکی دیگر از کشورهای آفریقایی است. چاد کشوری محصور در خشکی در مرکز آفریقاست که بیش از ۱۶ میلیون نفر جمعیت دارد و طبق گزارشها این روزها تورم منفی ۷ دهم درصد را پشت سر میگذراند.
امارات – تورم منفی ۵/۰ درصد: به نظر میرسد. امارات متحده عربی اولین کشور عربی میباشد که به این فهرست راه پیدا کرده است. بنا بر گزارشها امارات نزدیک به ۳۰ ماه است که نرخ تورم منفی را تجربه میکند و به تورم منفی ۵۱/۱ درصدی هم رسیده است. طبق اعلام مرکز آمار امارات، تورم در بخش خدمات منفی ۸۱/۱ درصد اندازهگیری شده است. بالاترین تورمها در این کشور مربوط به حمل و نقل با ۹۶/۸ درصد است.
ژاپن – تورم منفی ۴/۰ درصد: متوسط نرخ تورم سومین اقتصاد بزرگ جهان هم در ۱۲ ماه منتهی به آگوست با ۱/۰ درصد کاهش نسبت به ماه قبل به منفی ۴/۰ رسید که این رقم، یکی از کمترین تورمهای ثبت شده در این کشور طی هشت ماه اخیر بوده است. در بین بخشهای مختلف، آب و برق با تورم منفی ۶/۶ درصدی بیشترین تاثیر را در نزولی شدن نرخ تورم داشته و بیشترین تورم هم مربوط به لوازم منزل با ۹/۲ درصد و پس از آن آب و برق با ۵/۲ درصد بوده است.
اتحادیه اروپا – تورم منفی ۳/۰ درصد: متوسط نرخ تورم در ۱۹ کشور عضو منطقه یورو هم منفی ۳/۰ درصد است. به گزارش ایسنا به نقل از مرکز آمار اتحادیه اروپا خدمات و مواد غذایی هر دو با تورم ۳/۰ درصدی پیشتاز گروههای مختلف بودهاند و انرژی نیز با تورم منفی ۶۸/۰ درصدی بیشترین تاثیر را در کاهش تورم داشته است. تورم کالاهای صنعتی نیز طی این مدت منفی ۱۴/۰ درصد بوده است.
اثرات منفی تورم منفی در بلندمدت
به دورههای تورم منفی «زمستان اقتصادی» هم میگویند. در بعضی از اقتصادها، اثرات به جا مانده از تورم منفی تا سالها بر پیکره بازارهای مالی احساس میشود. به عنوان مثال هنگکنگ که در سال ۲۰۰۲ گرفتار تورم منفی وحشتناکی شد، تا ده سال نتوانست خود را بازیابی کند. با این حال کارشناسان معتقدند تورم منفی میتواند آسیبهای زیر را بر یک اقتصاد وارد کند.
۱-کاهش درآمد و تعدیل نیرو: در دورههایی که تورم زیر صفر است، کسبوکارها مجبور هستند تا برای ماندن در عرصه رقابت، قیمت محصولات خود را کاهش دهند. بدیهی است که با کاهش قیمت محصولات، درآمدها هم کاهش می یابد. کاهش درآمد خود با تعدیل نیرو، کاهش تولید و مواردی از این قبیل همراه است.
۲- تغییرات شدید در مخارج مصرفکنندگان: رابطه بین تورم منفی و مخارج مصرفکننده، پیچیده و پیشبینی آن دشوار است. زمانی که اقتصاد وارد مرحله تورم منفی میشود و قیمتها کاهش پیدا میکند، ممکن است در ابتدا شاهد افزایش شدید در میزان خرج کردن مصرفکنندگان باشیم، اما پس از مدتی با کاهش تولیدات، افزایش بیکاری و کم میلی به سرمایهگذاری و همچنین افزایش ارزش پول ملی، شاهد این هستیم که مردم پولهای خود را کمتر خرج میکنند تا بتوانند در بحرانهای آینده پسانداز داشته باشند.
۳-کاهش میل به سرمایهگذاری: در دوران تورم منفی، پول نقد بهترین سرمایهگذاری است؛ برخلاف دورههای تورم که نباید پول نقد نگهداری کرد. در زمان این پدیده، میل مردم به سرمایهگذاری در داراییهای مولد کاهش مییابد و دولت در متقاعد کردن مردم برای خرج کردن پولهایشان کار سختی خواهد داشت. در دورههای تورم منفی بازارهای سهام سقوط میکند.
۴-کاهش اعتبارات: وقتی تورم منفی روی یک اقتصاد سایه میاندازد، دریافت وام از بانکها و مؤسسات اعتباری کاهش مییابد. از آن جایی که ارزش داراییهایی همچون مسکن سقوط میکند، مشتریان نمیتوانند با وثیقههای یکسان، وامهای خود را بازپرداخت کنند. زمانی که وامگیرنده وام خود را پرداخت نکند، بانک نمیتواند با وثیقه مشتری تمام پولی را که به عنوان وام پرداخت کرده جبران کند. دولتها در چنین شرایطی نرخ بهره را کاهش میدهند تا مردم برای گرفتن وام و خرج کردن آن تشویق شوند.
چه چیزی باعث تورم منفی میشود؟
عوامل متعددی میتوانند باعث بروز تورم منفی شوند که البته ریشه همه آنها تغییر گسترده در منحنی عرضه و تقاضاست. به یاد داشته باشید که قیمت تمام کالاها و خدمات با عرضه و تقاضا در ارتباط است و این یعنی با فرض ثابت بودن عرضه یک کالا یا خدمات، اگر تقاضا کاهش یابد قیمت هم متناسب با آن کاهش مییابد. همچنین تغییر در عرضه و تقاضای یک ارز ملی نقش اساسی در تعیین ارزش کالاها و خدمات آن کشور دارد. به گزارش اقتصاد آنلاین تغییرات ناگهانی در ساختار بازارهای سرمایه، افزایش نرخ تولید بدون وجود تقاضا، کاهش در عرضه پول و اقدامات ریاضت اقتصادی از مهم ترین دلایل منفی شدن نرخ متوسط تورم است.
و در ادامه آخرین بخش تاریخچه یول در جهان را از نظر میگذرانید، که شامل بحث تورم، و راهکارهای مقابله با آن که بحثهای پیچیده اقتصادی در طول تاریخ و در کشورهای گوناگون را تشکیل میدهد، میباشد. لازم به توضیح است که، با توجه به نگرش از منظر تحول انقلاب چهارم جهانی در اینجا و اینکه از این دیدگاه مسایل را مورد بررسی قرار میدهیم، بررسی ابعاد دیگر این تاریخچه در اینجا مد نظر نمیباشد.
۳-تاریخچه پول در جهان (ادامه)
باوری که میتواند کمرنگ شود
کشورهایی که در مسیر تورم شدید قرار گرفتهاند این تجربه را داشتهاند که ارزش پولشان چقدر به باور مردم وابسته است. در دههی ۱۹۸۰، مردم بعضی از کشورهای آمریکای لاتین مثل آرژانتین و برزیل، آهسته آهسته اعتماد خود را به واحد پول ملیشان از دست دادند چرا که تورم به سرعت ارزش پول را کاهش میداد. بنابراین، آنها شروع به استفاده از یک واحد پول باثباتتر، یعنی دلار، به عنوان واحد پول غیررسمی نمودند. این پدیده را دلاریزهسازی غیررسمی مینامند. در نتیجهی این پدیده، دولت انحصار خود در صدور پول را از دست میدهد. بازگرداندن کشور از این وضعیت به حالت عادی کاری به شدت دشوار است.
برخی دولتها از سیاستهایی برای بازگردان اعتماد عمومی به واحد پول ملی استفاده کردهاند که بیشتر مبتنی بر بخش اعتقادی کارکرد پول است. مثلا در ترکیه در سال ۲۰۰۵، دولت با حذف ۶ صفر از واحد پول خود یعنی لیره، مجددا آن را احیا کرد. و یک شبه ۱،۰۰۰،۰۰۰ لیره به ۱ لیره تبدیل شد. از سوی دیگر، برزیل در سال ۱۹۹۴، واحد پول جدیدی به نام رئال معرفی کرد. در هر دو کشور، شهروندان با این موضوع کنار آمدند، همین نشان میدهد هر وقت که مردم یک واحد پولی جدید یا یک شیوهی جدید اسمگذاری را بپذیرند، آن واحد رسما مقبولیت پیدا خواهد کرد.
تاریخچه پول در طول تاریخ، مفهوم پول پیشرفت زیادی کرده است. با گذشت زمان، ارزش پول، انواع اشکال و فرمها، از محصول فیزیکی بازرگانی گرفته تا واحد پول کاغذی و اکنون، داراییهای دیجیتال را به خود گرفته است. در حقیقت، ممکن است واقعا توسط برخی از قدیمیترین اشکال پول که در طول سه هزار سال گذشته، به طور قابل توجهی تحول یافتهاند، کاملا متعجب شوید. بیایید در خاطرات غرق شویم، قسمتی از تاریخ را بازبینی نماییم و مسیری را که پول از مبادلهی کالا تا بیت کوین و فراتر از آن طی کرده است، بازخوانی کنیم. آخرین بروزرسانی ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ ۲۰۹۰ اشتراک این مقاله، یک توصیهی سرمایه گذاری مالی نیست، بلکه تاریخچه پول و تحول آن در طول زمان را مورد بحث قرار خواهد داد. در این مقاله میخوانید:
۱- آغاز مبادله کالا (۱۲۰۰-۹۰۰۰ پیش از میلاد)
۲-پیدایش سکهها (۴۰۰ پس از میلاد-۱۲۰۰ پیش از میلاد)
۳- پول کاغذی (زمان حال-۴۰۰ پس از میلاد)
۴-سیستم پولی پایه “طلا(۱۸۱۶-۱۹۳۳)
۵-ارزهای دیجیتال از راه میرسند (۱۸۶۰-۲۰۰۷)
۶-ارز رمزنگاری شده امروزی (زمان حال-۲۰۰۷)
۷-ما به کجا میرویم؟
آغاز مبادله کالا انسآنها با آغاز از همان اوایل سال ۹۰۰۰ پیش از میلاد، شروع به مبادلهی کالا به عنوان شکلی از مبادلهی اولیهی محصول فیزیکی نمودند. مبادله کالا که نخستین بار در مصر انجام شد، عمدتا برای جو، گندم و احشام که محصولات رایج استفادهشده توسط کشاورزان و انواع دیگر متخصصان کشاورزی آن زمان بودند، استفاده شد. مبادلات غیرنقدی، اولین نوع از “پول” موجود بودند و به همان میزان که ممکن است عجیب به نظر برسد، پیش از این که پول فیزیکی اصلا وجود داشته باشد، مبادلات مبتنی بر محصول بیشتری پدیدار شدند. برخی از ابتداییترین جوامع کشاورزی، از مبادله کالا استفاده نمودند، درحالیکه جوامع شکارچی-گردآورندهی دیگر، اقتصادهای پاداش محور را به کار بردند.
این اقتصادها، یک نوع از سیستم اقتصادی بودند که در آنها، کالاها و خدمات، بدون هیچ توافق آشکاری برای جبران فوری یا آینده ارائه شدند. یک اقتصاد پاداش محور، پاداشهای اجتماعی یا نامحسوسی مانند کردار، احترام یا وفاداری را برای ارائه، مورد تأکید قرار میدهد. در برخی موارد، ارائهی همزمان یا تکرارشونده، برای به گردش درآوردن و باز توزیع ارقام بهادار درون یک اجتماع به کار میرود. مثالهای تاریخی بسیاری از اجتماعات اولیهای که از یک اقتصاد پاداش محور شامل تقسیم غذا توسط یک جامعه شکارچی-گردآورنده و تشریفات جشنوارهی زمستانی برگزارشده توسط سرخپوستان، درون جامعهی خود استفاده میکردند، وجود دارند. در اصل، یک جشنواره زمستانی، یک مراسم است که در آن، به منظور نمایش ثروت، سخاوت و ارتقاء اعتبار یک فرد، داراییها، بخشیده یا نابود میشوند.
پول کالایی، در سال ۳۰۰۰ پیش از میلاد پدیدار شد، یعنی زمانی که بینالنهرینیها، یک اقتصاد کلان را بر پایهی شکل (واحد وزن و پول بابل قدیم) که نمایشگر وزن خاصی از دانهی جو بود، ایجاد نمودند. پیدایش سکهها با گذشت زمان، افراد، شروع به ایجاد اشکال دیگری از پول که همچنان ارزش ذاتی داشتند، نمودند که این بار، به شکل سکهها بود. پیش از مشاهدهی پیدایش سکهها، اشیاء فیزیکی دیگری استفاده شدند که به عنوان پیشدرآمد برای آنها به کار رفتند.
در سال ۱۲۰۰ پیش از میلاد، مناطق ساحلی پیرامون اقیانوس هند، شروع به مشاهدهی ظاهر شدن پوستههای صدف در داد و ستد نمودند. اولین پول رسمی، توسط پادشاه الیاتس از لیدیه (King Alyattes of Lydia) که در ترکیهی امروزی است، ضرب شد. در سالهای بسیار پس از آن، سکه، پیشرفت نمود و عمدتا به دلایل عملی، به طرحی دایرهوارتر و صیقلیتر تغییر کرد. همچنین، واکاوی و استخراج سکهی نقره، اثر عظیمی بر پیشرفت پول به شکل سکهها داشت. بیتردید، هنگامیکه لیدیه در سال ۵۴۶ پیش از میلاد، توسط ایرانیها فتح شد، کوینها به ایران معرفی شدند. تا اواسط قرن پنجم پیش از میلاد، فنیقیها، هیچ سکهای ضرب نکردند که سریعا به کارتاژیها (Carthaginians) که سکهها را در سیسیل ضرب نمودند، گسترش یافت. رومیها، عمل ضرب سکهها را تا سال ۳۲۶ پیش از میلاد شروع نکردند.
در چین، سکههای طلا، اولین بار، در طول سلسلهی چین( (Qin dynasty) 207-221 پیش از میلاد) مرسوم شدند. پس از سقوط سلسلهی چین، امپراتورهای دودمان پادشاهی هان (Han)، ۲ پول رایج قانونی دیگر، یعنی سکههای نقره و اسکناس پوست آهو، اضافه نمودند. اسکناس پوست آهو، جد پول کاغذی میباشد که در چین اختراع شد. طلا و نقره، رایجترین اشکال پول در طول زمان بودهاند و اگرچه فلزات دیگر نیز برای ضرب سکهها استفاده شدند، این انواع سکههای مبتنی بر فلز، تا مدتها بعد پدیدار نشدند. این اتفاق، به دلیل این حقیقت رخ داد که طلا، ارزش ذاتی خود را از آغاز تاکنون حفظ نموده است که این امر، انسآنها را به پیروی از سیستم پولی پایه طلا درباره سکههای خود به جای فلزات دیگر پیشرویکننده هدایت میکند.
پول کاغذی پس از قرن یازدهم، پول کاغذی، یک شکل واقعی از ارزش پولی مقبول گشت که اولین بار، در طول سلسلهی سانگ (Song Dynasty) معرفی شد. سفرهای مارکو پولو به آسیای شرقی، مخصوصا چین، ایدهی پول کاغذی را به اروپاییان انتقال داد. تا آن زمان، فلورین (Florin)، یعنی یک سکهی طلای ضربشده در شهر فلورانس ایتالیا، در سراسر اروپا، به طور گستردهای استفاده و پذیرفته شد و امکان رشد داد و ستد و مبادلهی بینالمللی در منطقه را فراهم نمود.
اگرچه ایجاد اسکناس، در قرن هفتم آغاز شد، اما بنیانهای آن، از رسیدهای پول تاجر در خلال خاندان شاهی تانگ(۹۰۷-۶۱۸) (Tang Dynasty) ناشی میشوند. تجار و عمدهفروشان، خواستار اجتناب از حجم سنگینی از سکهی مسی در معاملات تجاری بزرگ بودند. بنابراین، به صدور رسیدهایی پرداختند که به علت نبود عبارت بهتر، آنها را IOUهای (رسیدهای پرداخت موقت) قدیمی مینامیم. این رسیدها، اعلام نمودند که یک شخص، پول یا دارایی را در عوض فروش دیگر دریافت نموده بود. اگر مایل باشید، میتوانید تمام اطلاعات درمورد تجربهی مارکو پولو دربارهی پول کاغذی را در کتاب او به نام سفرهای مارکوپولو (The Travels of Marco Polo) مطالعه کنید. این کتاب، ایدهی پول کاغذی را در سراسر اروپا رواج داد، به طوری که بسیاری از تجار، مایل به شبیهسازی سفتههایی بودند که در چین استفاده میشدند.
دراینجا، منشا استفاده از محصولات به طور ذاتی بی ارزش برای نمایش پول با ارزش مهم است، زیرا این IOUها، عموما به عنوان یک جد برای اسکناسها در نظر گرفته میشوند. پس از سال ۱۶۶۱، اولین چک تضمین شده، در سوئد صادر شد. بحث بسیاری، با این مسئله همراه بود و برخی از مسوولان و تجار، پیشبینی نمودند که پول کاغذی، از زوال سیستم پولی کشور خبر خواهد داد. با این وجود، اسکناسها، یک موفقیت فوری بودند و جایگزین لزوم حمل مقادیر عظیم، سنگین و به سادگی قابل سرقت طلا یا نقره شدند. با وجود مفهوم کاملا جدید پول کاغذی، اکثر کشورهای آن زمان، فاقد قوانین تعیینکنندهی فردی که میتوانست پول چاپ کند، بودند. قوانین جعل که کپی سکههای موجود را غیرقانونی ساختند، به منظور پوشش پول کاغذی به روزرسانی شدند، اما کشورهای اندکی، ممنوعیتهایی علیه هر فرد منتشرکنندهی پول خاص آنان داشتند. بر این اساس، تقریبا هر فرد دارای دسترسی به یک ماشین چاپ، شروع به تولید سریع و زیاد اسکناسها نمود. در نتیجه، ارزش اسمی بسیاری از اسکناسها، تقریبا بیمعنی گشت. ارزش یک اسکناس، توسط آوازهی صادرکننده و میزان سکههای پشتوانهی آن تعیین شد. برخی از اسکناسها، اصلا پذیرفته نشدند و آنها را بیارزش تلقی نمودند؛ درحالیکه اسکناسهای دیگر، تنها با کاهش ارزش اسمی پذیرفته شدند.
اسکناسهای نادر اندکی، واقعا در ارزش بیشتری از ارزش اسمی به گردش درآمدند، مخصوصا به این علت که صادرکنندگان، تصریح نمودند که مبادلهی اسکناس را برای مقادیر خاصی از طلا یا نقره خواهند پذیرفت. سیستم پولی پایه “طلا” همانطور که پیشتر اشاره شد، طلا، در سراسر تحول پول، رایج بوده است و برای قرنها، یکی از اشکال بسیار پذیرفتهشدهی پول بوده است. هنگامیکه پول کاغذی، محبوبترین شکل از تقویت ارزش شد و زمانیکه کشورها شروع به تأسیس سیستم پولی پایه طلا نمودند، بالاخره طلا یک بازده ایجاد نمود. سیستم پولی پایه طلا ، یک سیستم پولی است که در آن، واحد پول یا پول کاغذی یک کشور، یک ارزش مستقیما مرتبط با طلای فیزیکی دارد. به وسیلهی سیستم پولی پایه طلا، کشورها، با تبدیل پول کاغذی به یک میزان ثابت از طلا موافقت نمودند. یک کشور که از سیستم پولی پایه طلا استفاده میکند، یک قیمت ثابت برای طلا تعیین میکند و مادهی باارزش را به آن قیمت خرید و فروش میکند. قیمت ثابت، برای تعیین ارزش استاندارد واحد پول استفاده میشود.
در سال ۱۸۱۶، هنگامیکه انگلستان سکه طلای یک پوندی به نام لیره زر(Sovereign) را ضرب نمود، طلا، استاندارد ارزش رسمی انگلستان شد. ایالات متحده، به وسیلهی استاندارد ارزش ایالات متحده نمودن طلا در سال ۱۸۷۹، نسبتا سریع از تسلسل پیروی نمود. امروزه، سیستم پولی پایه طلا ، معمولا توسط هیچ دولتی استفاده نمیشود. در حقیقت، بریتانیا، در سال ۱۹۳۱ و ایالات متحده، در سال ۱۹۳۳، استفاده از سیستم پولی پایه طلا را متوقف نمودند. سیستم پولی پایه طلا، توسط پول فیات، به طور کامل جایگزین شد. این اصطلاح، برای توصیف واحد پولی میباشد که به علت دستور یا فرمان یک دولت مبنی بر این که واحد پول، باید به عنوان یک ابزار قانونی پرداخت بدهی پذیرفته شده باشد، استفاده میشود. ارزهای دیجیتال از راه میرسند ممکن است خود را دربارهی نوآوری پول دیجیتال، نسبتا آگاه فرض کنید، اما آیا اصلا میدانستید که ایدهی پول دیجیتال، واقعا به سال ۱۸۶۰ بازمیگردد؟
وسترن یونیون (Western Union)، در سال ۱۸۶۰، اولین انتقال الکترونیکی پول (EFT) را اجرا نمود و جهان را با قدرت پول دیجیتال یا الکترونیک آشنا نمود. در خلال قرن بعد، پیشرفتها در زیرساخت و فناوری، به ایجاد اولین کارت اعتباری در سال ۱۹۵۰، یعنی کارت مقوایی داینرز کلاب (Diners’ Club) منجر شدند. هنگامیکه کارتهای اعتباری به رشد خود از لحاظ محبوبیت ادامه دادند ودستگاههای الکترونیکی قابل حملی مانند تلفنهای همراه، رایج گشتند، بانکداری موبایلی در سال ۱۹۹۹ در اروپا معرفی شد. بی گمان، هیچ تلفنهای آیفون یا سامسونگی که امروزه، عموما به عنوان گوشیهای هوشمند نامیده میشوند، وجود نداشتند، اما بانکداری موبایلی، همچنان به وسیلهی استفاده از گوشیهای همراه اولیه و دستیارهای شخصی دیجیتال(PDAها) آن زمان انجام داده شد. در سال ۱۹۸۲، یک شکل از ارز دیجیتال به نام نقدینگی الکترونیکی(ecash) ایجاد شد، اما هرگز به طور کامل پذیرفته نشد و همچنان، به عنوان یک مؤلفه بسیارمهم برای نوآوریهای آیندهای مانند هشکش به کار میرود.
یکی از قدیمیترین اجداد محبوبترین ارز رمزنگاری شده امروزی، یعنی بیت کوین، B-money میباشد. این پول، در سال ۱۹۹۸، توسط مهندس رایانه Wei Dei و با هدف به کار رفتن به عنوان یک “سیستم وجه نقد الکترونیکی ناشناس و توزیعشده” ایجاد شد. اگرچه هرگز B-money عملا عرضه نشد و یک معادل برای کاغذ معرفی کسب و کار امروزی باقی ماند، اما در ظهور و ایجاد BTC، مفید بود. بیتگلد، ایدهی اولیهی دیگری برای پول دیجیتال بود که توسط نیک زابو (Nick Szabo) ارائه شد. اگرچه زابو، اولین بار، در سال ۱۹۹۸ دربارهی بیت گلد سخن گفت، اما در سال ۲۰۰۵، این سیستم را کاملا در وبلاگ خود شرح داد. ارز رمزنگاری شده امروزی در طول چند سال گذشته، ارز رمزنگاری شده، محبوب گشته است و این صنعت، از لحاظ میزان کاربران فعال و شرکتهای مشارکتکننده در این فضا، رشد نموده است. اگرچه قدمت مفهوم بیت کوین، به سال ۲۰۰۷ بازمیگردد، اما پس از سال ۲۰۰۹، اولین معاملهی BTC صورت گرفت. با وجود آن که در سالهای بعد، BTC، به منظور تبدیل شدن به یک ارز رمزنگاری شده کاربردی، دستخوش تغییرات و پیشرفتهای عمدهای شد، پس از سال ۲۰۱۰، BTC، عملا برای ایجاد یک خرید واقعی استفاده شد. در این وضعیت، یک برنامهنویس اهل فلوریدا به نام لازلو هانیکز(Laszlo Hanyecz)، خواستار خرید یک پیتزا به قیمت ۱۰،۰۰۰ BTC شد! در زمان خرید، ۱۰،۰۰۰ BTC، نزدیک به ۲۵ دلار ارزش داشت، اما تصور کنید که اگر او آن مقدار را نگاه میداشت، چه میزان پول بیشتری به دست میآورد! ۶۰ میلیون دلار، یک پیتزای نسبتا گران قیمت است. هزاران ارز رمزنگاری شده جدید، پدیدار شدهاند و بازار کریپتو پیوسته در حال گسترش را متنوع کردهاند. امروزه، صحبت دربارهی فناوری بلاکچین و کریپتو در اینترنت، بسیار عادی است. به نظر میرسد که این موضوع، در زمرهی داغترین گرایشات دوران کنونی باشد.
در طول چندین سال اخیر، صنایع بسیاری، توسط معرفی ارزهای رمزنگاری شده به عنوان شیوهای از ارزش قابل انتقال، متحول شدهاند. ما به کجا میرویم؟ افزایش محبوبیت کریپتو در سالیان اخیر، به جهان نشان داده است که برای یک نوع دارایی جدید، بسیار محتمل است که پدیدار شود و بسیاری از صنایع دیرین، یعنی امور مالی، را متحول نماید. فصل بعدی تاریخ پول، درست پیش چشمان ما در حال صورت گرفتن است و بستگی به ما دارد که زود مشارکت نماییم یا اجازه دهیم که فرصت پایان یابد. با در نظر گرفتن تمام چیزهایی که در طول ۵ سال گذشته یا بیشتر تغییر نمودهاند، پیش بینی صحیح مسیر پیشروی ما به لحاظ این که کدام شکل از پول، پذیرفته شده ترین شکل خواهد بود، دشوار است.
در سالهای اخیر، “جنگ بر سر وجه نقد”، در حال سرعت گرفتن بوده است، زیرا دولتها و بانکهای مرکزی، حذف اسکناسهای دارای ارزش بالا را درخواست نمودهاند. درحالیکه این اقدامات ضد وجه نقد در بسیاری از کشورهای غربی نیز ایجاد شدهاند، واضحترین مثال از کاهش ارزش پول امروزه، هماکنون در هند در حال صورت گرفتن است. در سال ۲۰۱۶، نخست وزیر هند، نارندرا مودی(Narendra Modi)، ارزش اسکناسهای ۵۰۰ و ۱۰۰۰ روپیهای را کاهش داد و ۸۶٪ از اسکناس کشور را شبانه حذف نمود. درحالیکه کاهش ارزش پول در هند، در راستای یک آغاز سخت میباشد، برخی از افراد معتقدند که این امر، همچنان میتواند در نهایت و در بلندمدت موفق باشد. در هر صورت، جنگ بر سر وجه نقد، شتاب جهانی حیرتآوری را ادامه میدهد و احتمالا، فصل مهم دیگری را در تاریخ پول شکل خواهد داد.
جمعبندی: در طول زمان، پول، از طلای واقعی گرفته تا طلای دیجیتال، کاملا تحول ایجاد نموده است. پول که یکی از قدیمیترین و رایجترین اشیاء در تاریخ میباشد، در اثر مرور زمان، ارزش خود را ثابت نموده است و اشکال و اندازههای بسیاری به خود گرفته است که در طول زمان، تحول یافتهاند. امروزه، هنگامیکه ما در حال مشاهدهی ظهور ارز رمزنگاری شده در بسیاری از صنایع موجود هستیم، پول، کماکان در حال تغییر است. بر این اساس، وضعیت پول فیزیکی و اسکناسهای بزرگ، در حال بدتر شدن است که این امر، راه را برای ارز دیجیتال به منظور به عهده گرفتن نقش بسیار قویتری در اقتصاد جهانی هموار میکند. چه کسی میداند… شاید ۵۰ سال بعد، هنگامیکه در حال بحث دربارهی تاریخ پول هستیم، درباره این روزهای خوب گذشته صحبت کنیم.
با یک مرور گذرا بر تاریخچه شرم آور و غیر قابل دفاع پول میبینیم که از ابتدا، اگر چه با انگیزه های مثبت این اختراع صورت گرفته است ولی بخاطر ماهیت وسوسه انگیزش، با ایجاد پول، پا در باتلاق فساد گذاشتیم و بازاء هر کاغذ اسکناس دو پلیس برای مراقبت از آن میبایست استخدام میشدند! و چقدر دردسرها و مشکلات ایجاد شده است و چه تاریخچهای را برای ما بجا گذاشته که باید به آن پایان داد.
ادامه دارد …
عنوان: حذف پول (مورد مطالعه – آغاز انقلاب چهارم در جهان – تمدن معنویت)
پدیدآور: بزرگمهر پرخیده ۰۹۱۲۷۳۷۳۴۶۷ [email protected]