«پیمان»، فصلنامهی فرهنگی ارمنیان، هشتادوششمین شمارهی خود را با دیرکردی ناخواسته منتشر کرد. این فصلنامه اکنون بیستودومین سال انتشار خود را پشت سر میگذارد. «پیمان» با انتشار هر شماره جستارهای آگاهیبخش و پژوهشگرانهای را در دسترس خوانندگان و جویندگان تاریخ و فرهنگ ارمنیان قرار میدهد.
آرمینه آراکلیان، سردبیر «پیمان» در آغاز این شماره به دشواریهای انتشار فصلنامه اشاره کرده و دلایل دیرکرد در انتشار «پیمان» را برشمرده است. آراکلیان مینویسد: «در هنگامه ای که سیر تصاعدی سرسام آور هزینه ها انتشار رسانه ما را به چالش کشیده و دلبستگی به توانمندی های فرهنگ جای خود را به دلنگرانی برای گذران زندگی سپرده است، یک شماره دیگر از پیمان به مدد عشق نویسندگان و همکاری بدون چشمداشت همکاران فصلنامه منتشر شد». آنگاه گزارشی کوتاه از نوشتههای چاپ شده در این شمارهی فصلنامه را با خوانندگان درمیان گذاشته است.
پس از«سخن سردبیر»، نخستین جُستار این شمارهی فصلنامهی «پیمان» نوشتهای است با نام «نگاهی به تاریخ شهر اجمیادزین». این مقاله نوشتهی شاهن هوسپیان است و پژوهشی است دربارهی شهر اجمیادزین که جایگاه رهبری دینی ارمنیان جهان است. نخستین کلیسای ارمنیان، پس از رسمیت یافتن مسیحیت در ارمنستان، در این شهر ساخته شد. از اینرو ارزش تاریخی آن به اندازهای است که شایستهی بررسی و جستوجوهای تاریخی است؛ بهویژه آنکه کاوشهای باستانشناسی سکونتگاههای بسیاری از دورههای پارینهسنگی و دورههای پس از آن را در این شهر نشان داده است. این جستار پژوهشی، دربردارندهی آگاهیهای تاریخی و باستانشناختی بسیاری است، بهویژه در پیوند با تاریخ ایران.
جُستار بعدی «پیمان» از آرپی مانوکیان است با نام «ملاحظاتی بر متن تاریخ قوُند و روایتهای آن». قوُند، تاریخنگار ارمنی در سدهی هشتم میلادی است. تاریخی هم که از او بهجا مانده است رویدادهای دو سدهی پرتلاطم از تاریخ ارمنستان را دربرمیگیرد. این جستار اشارهای است به این تاریخنویس و گزارشی است که او از رویدادهای تاریخی بهدست داده است. مانوکیان رویدادهای ارمنستان را در طی جنگهای ساسانیان با بیزانس و روزگار چیرگی اعراب شرح داده است و ارزش گزارش قوُند را در بررسی آن دورهی تاریخی به تفصیل بازگفته است.
«مروری بر زندگی مارتیک درآوانسیان، پدر ارتوپدی فنی ایران»، نوشتهای است از آرمیک نیکوقوسیان. همانگونه که از عنوان نوشتهی او برمیآید، اشارهای است به فراز و فرود زندگی درآوانسیان. بدینگونه خواننده را با کارهای پُرثمر او آشنا میکند.
نوشتهی ادوارد هاروطونیانس نیز دربارهی یکی از نامآوران ارمنی است. عنوان جستار او چنین است: «دکتر وارطان گرگوریان، از تبریز تا نیویورک».
برگردان اشعار هوهانس تومانیان، از امیک آلکساندری، بخش خواندنی دیگر «پیمان» است؛ و نیز نوشتهی کوتاه واراند با نام «هاروت گوستاندیان، شاعری به غربت همیشگی رفته از کرانهی بوشهر» که خواننده را با شاعر و اندیشمند دیگری از ارمنیان آشنا میکند.
جستار پژوهش دیگری که باید از آن یاد کرد از بهروز خانمحمدی و هومن بخشایی است با عنوان «مطالعهی نقشهای دیواری کلیسای تاریخی هفتوان سلماس».
گفتوگو با عایشه گونایسو، از روشنفکران ترکیه، با عنوان «انکار نژادکشی ارمنیان شرمآور است» در رویههای میانی «پیمان» چاپ شده است. بخش دیگر «پیمان» گزارش دراز دامنی است از آیین «یادی از شاعران، نویسندگان و مترجمان ایرانی ارمنی» که با همکاری موسسهی هور و مجلهی بخارا برگزار شده بود. گزارشی از رونمایی دو کتاب دربارهِی تاریخ ارمنیان، برگهای پایانی مجلهی «پیمان» است.
هشتاد و ششمین شمارهی «پیمان»، شمارهی زمستان 1397، با دیرکردی در انتشار، اکنون در دسترس خوانندگان قرار دارد.