آغازِ پایانِ جنگ را باید تصویب قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد در دوشنبه ۲۹ تیرماه ۱۳۶۶ دانست. عراق بی‌درنگ این قطعنامه را پذیرفت، ولی پیرامون یک‌سال زمان برد تا ایرانی‌ها هم آن را پذیرا شوند.
برای این پرسش که چرا ایرانی‌ها قطعنامه را نپذیرفتند، یا به‌دیگرسخن در دادن پاسخ به آن دست‌دست کردند، پاسخ‌های بسیاری آورده شده، ولی باید مهم‌ترین پاسخ را این دانست که ایرانی‌ها می‌خواستند بخش‌های چشمگیرتری از خاک عراق را به دست آورند تا در مذاکره برای آشتی دست بالا را داشته باشند. در زمستان همان‌سال، ایران با انجام عملیات والفجر ۱۰ در خاک کردستان عراق پیشروی‌های درخشانی کرد ولی نتوانست به شهرهای مهم این کشور دست بیابد. ولی با آغاز سال ۱۳۶۷، عراقی‌ها که با یاری جهانیان نیروهایشان را از نو بازآراسته بودند و خود نیز در جنگ‌افزارهای شیمیایی به خودکفایی رسیده بودند، دست به یک رشته عملیات تازه زدند. نخست در فروردین ۱۳۶۷ در یک تازش سنگین جزیره‌ی فاو را از ایران بازپس‌گرفتند و ایران را به آن‌سوی اروند پس‌راندند. در خرداد ماه همه‌ی سرزمین‌هایی که ایران در جنوب عراق در دست داشت را پس گرفتند و ایرانیان را به پشت شلمچه راندند. در تیرماه عراقی‌ها جزیره مجنون را پس گرفتند و در پایان همین ماه با پیشروی در خاک ایران شهر دهلران را نیز به چنگ آوردند. ایرانی‌ها که چنین دیدند ناچار به رهاکردن سرزمین‌هایی که در کردستان عراق به دست آورده بودند شدند تا نیروهایی که در آنجا بود را به جنوب گسیل دارند. از دیگرسو بمباران و موشک‌باران شهرهای ایران از سوی عراقی‌ها افزایش چشمگیری یافت. شاید مهم‌ترین رویداد دیگر کشیده‌شدن پای آمریکا به جنگ بود که بخش مهمی از نیروی دریایی ایران، نیرویی پیروزمند که در آغاز جنگ پای عراق را از خلیج فارس کوتاه کرده بود، را نابود کرد. در این میان تراژدی اندوه‌بار سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران‌ایر پرواز شماره‌ی ۶۵۵ توسط ناو آمریکایی یواس‌اس وینسنس بر فراز خلیج فارس شاید از همه‌ی رویدادهای دیگر تکان‌دهنده‌تر باشد. و سرانجام در ۲۷ تیر ایران هم قطعنامه‌ی ۵۹۸ را پذیرفت. اگر آماج این دیرکرد یک‌ساله در پذیرش قطعنامه گرفتن سرزمین بیشتر و داشتن دست بالاتر در مذاکره بوده، شوربختانه همان سال پیش دست ایران بسیاربسیار بالاتر بود! به‌دیگر سخن اگر برآورد درستی از نیروها و توان رزمی دو کشور و وضعیت جهانی می‌شد، ایران می‌بایست در همان سال پیش قطعنامه را می‌پذیرفت.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری‌ست با عنوان «واپسین سال جنگ» به قلم اردلان کوزه‌گر که در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویه‌ی ششم (تاریخ و باستانشناسی) شماره 460 هفته‌نامه‌ی امرداد بخوانید.
«امرداد» شماره‌ی 460، از دوشنبه، 21 شهریورماه، 1401 خورشیدی، در روزنامه‌فروشی‌ها و نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی شماره 460 هفته‌نامه امرداد
