آذر ایزد نهمین روز از امردادماه در گاهشمار زرتشتی

 ای خرامنده سرو تابان ماه

روز آذر می چو آذر خواه

امروز آذر ایزد از ماه امرداد سال 3757 زرتشتی، شنبه پنجم امردادماه 1398خورشیدی، 27 جولای 2019 میلادی

 «آذر» در اوستا «آترَ»، نهمین روز از هر ماه سی‌ روزه و نهمین ماه در سالنمای زرتشتی به این نام است. آذر به چم آتش و گرما و نیروی داخلی برای جنبش و حرکت است. ایزد آذر از بزرگترین ایزدان دین زرتشتی است و آن نگهبان آتش است. آذر از آفریده‌های بزرگ اهورامزد است. زرتشتیان، در تاریخ خود «آتش» را به مانند پرچم سپندینه می‌دانند و آذر ایزدی است نگهبان این نماد پایداری و استواری دین زرتشتی. آتش یكی از آخشیج‌های چهارگانه طبیعت است كه ایرانیان همواره آن‌را پاس می‌داشته‌اند. جه نیکوست در این روز آتش نیایش خواندن و نیایش به درگاه اهورامزدا.

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش

ای خرامنده سرو تابان ماه

روز آذر می چو آذر خواه

شادمان كن مرا به می كه جهان

شادمان شد به فر دولت شاه

اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

به راه شو و نان مپز چه گناه گران است

اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:

به (آذر) مپز نان، که دارد گناه / بدین روز، نیک است رفتن به راه

یاد روز پنجم امردادماه:

لشكریان شاه‌عباس كه برای اخراج نیروهای عثمانی از چند منطقه در قفقاز ایران، وارد این گستره شده‌بودند. در این روز، در سال 1606 میلادی، شهر «گنجه»، را پس گرفتند. اندكی بعد، «شماخی» نیز با جنگ پس گرفته شد و عثمانی تا آن سوی «قارص» عقب نشست. پس از بیرون راندن عثمانی‌ها از قفقاز جنوبی، شاه‌عباس از شهر تفلیس در گرجستان كه جزو خاك ایران بود، دیدار كرد، دستور ترمیم خرابی‌های شهر ایروان در ارمنستان را داد و پایتخت بازگشت.