«هَمازور وَهمَن اَمشاسپند وَه مَنِشنه باد. آخشتَه هَماوَندَه ترونیدارتوم. اَژ آنِه وَهان دامان آسنَخرَد اورمزدداد گوشوُسُرودخرد اورمزدداد. اشانه باد اُش هست اَندر گیتی گوسفند پُر سَردَه اَژ هر کس اُش زیوِشن و دارِشن و پَروَرِشنِ گیتیان اژ آن نَیَن فراژ وَستَردَه وَستَرک وَسیاد اَوَد فیسید».
این گزاره برگرفته از همازور دهمان، نیایشی پازَند از خُرده اوستا است که در مجموعهی آفَرینگان کامل (آفَرینگان دهمان، کَردهی سروش و همازور دهمان) در بیشتر آیینهای زرتشتیان مانند گَهَنبارها، جَشَنهای شادی یا ویژهی درگذشتگان خوانده و شنیده میشود. گزارهای که هر چند کوتاه است اما ابعاد گوناگون فروزه وَهمن اَمشاسپند از واژهشناسی، اخلاق و استوره گرفته تا جایگاه آن در سنت و پیشبرد زندگی مردمان را همازور میکند و چون کتابی بر ما میگشاید.
نهتنها این گزاره بلکه همهی نیایش هَمازرو دَهمان و دیگر نیاشها و نوشتههای زرتشتی این چنین هنرمندانه، آهنگین، گوشنواز، رسا، ژرف و اندیشهبرانگیز هستند؛ تنها کافیست در آیینها به آوای موبد گوش جان بسپاریم تا مانترا و حقیقت آنها، جان و دلمان را سرشار ساخته و زندگیمان را به سوی کامیابی و خوشبختی دگرگون سازد.
وَه مَنِشنَه:
ترکیبی با همان ترتیب واژه اوستایی وُهومنه و شکلهای دیگر آن مانند وَهمن؛ ترکیبی که به اقتضای زبان پازندِ نیایش، برای فارسیزبانان امروز نیز دریافتنی است.
بخش نخست ترکیب همان آوای (:صوت) امروزی «وَه» و «بَه» برگرفته از واژه بِه، بهچم (:بهمعنی) خوب و نیک است که شکلهای باستانی و اوستایی آن وَه، وُهو، وَنگهو، وَنگهِاوش و … هستند.
بخش دوم نیز همان مَنش است با شکلهای اوستایی مَن، مَنه، مَنوُ، مَنَنگهُو، مَنیِه اوش، مَئینیو و … که چم آنان اندیشه است.
همیشه بِزی شاد و برتر منش
ز تو دور بادا بد بدکنش (حکیم ابوالقاسم فردوسی)
کسی کِش منش ره به بنیاد داشت
بن و بیخ کار جهان یاد داشت (ملکالشعرا بهار)
همهی واژههای اوستایی که ریشهی «مَن» را در خود دارند با اندیشه و اندیشهورزی همپیوند هستند.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاریست با عنوان «وهومن، پربَسامدترین واژهها در سرودههای پاک اَشو زَرتشت» به قلم موبدیار پریا ماوندی، که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این گزارش را در رویهی پنجم (اندیشه) شمارهی 464 هفتهنامهی امرداد بخوانید.
«امرداد» شمارهی 464 از سهشنبه، 27 دیماه 1401 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پیدیاف شمارهی 464 هفتهنامه امرداد
فروش اینترنتی نسخهی چاپی شمارهی 464 امرداد
اشتراک ایمیلی هفتهنامهی امرداد