دکتر ابوالفضل خطیبی، شاهنامهشناس برجسته و پژوهشگر دانشگاهی، پس از گذراندن دورهای از بیماریی که پنجه بر جان او کشیده بود، در 62 سالگی چشم از جهان فروبست (21 دیماه 1401).
درگذشت او جانگزا و برای دوستداران شاهنامه بیبهره شدن از پژوهشهای نکتهبینانهای است که خطیبی دربارهی شاهنامه پیش میکشید و به استواری دنبال میکرد. بیگمان هر آنچه خطیبی دربارهی شاهنامه نوشته است، یادگار و ماندگار است.
کتابها و جستارهای مایهور خطیبی شناسانده شده است و استادان و دانشپژوهان پی به اهمیت آنها در پژوهشهای شاهنامهشناسی بُردهاند. اما برای آنکه یادکردی دوباره از این استاد کممانند شده باشد، دیدگاه دو تَن از همکاران و برجستگان پژوهشهای شاهنامه و اسطورهشناسی را دربارهی خطیبی پرسیدهایم.
دکتر ژاله آموزگار، اسطورهشناس و استاد دانشگاه:
خطیبی شاهنامه را دوست داشت و تازهسخن بود. کارها و پژوهشهایش را ستایشانگیز میبینم. در رسالهی دکترایش که من استاد راهنمایش بودم، پژوهش بسیاری خوبی انجام داد و آنچه نوشت تکرار سخنهای گفتهشده نبود. البته در کارهای علمی چهبسا با برخی دیدگاهها همرای باشیم و با برخی دیگر نباشیم. این طبیعی است. میتوانم بگویم چیرهدستی و توانایی خطیبی در یافتن بیتهای افزوده (:الحاقی) شاهنامه بود. در این یافتنها نکتههایی میگفت که برخی را خوش میآمد و برخی دیگر را خوش نمیآمد. اما همه او را دوست داشتند و میدانستند کار و پژوهشی که انجام میدهد علمی است.
دکتر زاگرس زند، استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ:
بیگمان دکتر خطیبی از دید علمی، در شاخهی تخصصی شاهنامهشناسی، سرآمد بود. این سخن من یا دوستان ایشان نیست؛ ایرانشناسان و شاهنامهشناسان غربی هم که به نوشتههای او استناد کردهاند، همین دیدگاه را دارند و خطیبی را در پژوهشهای شاهنامهشناسی و شناخت متنهای حماسی در جایگاه تراز نخست شاهنامهشناسان جهان جای میدهند. از دید اخلاقی و منشی نیز خطیبی انسانی برجسته و نیک بود. هم در اخلاق فردی و زندگی شخصی و هم در برخورد با دوستان و همکاران و دانشجویان و همراهانش در فرهنگستان زبان و کسانی که در این چند دهه با ایشان بودند، چنان رفتاری داشت که من نشنیدم و در جایی نخواندم که کسی از او بدرفتاری یا کجرویای دیده باشد. خطیبی چه از دید اجتماعی و سیاسی، چه از نگاه فرهنگی و اداری، دانشمندی نیکرفتار و یگانه بود و از انگشتشمار کسانی که منش او میتواند و باید الگویی برای پژوهشگران جوانتر باشد. نه با کسی بر سر رسیدن به جایگاه و پُستی رقابت داشت، نه اهل پشت سرگویی از دیگران بود.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاریست با عنوان «گنج زری بود در این خاکدان» از گروه شاهنامه در یادکردی از زندهیاد ابوالفضل خطیبی در گفتوگو با دکتر ژاله آموزگار و دکتر زاگرس زند که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی چهارم (شاهنامه) شماره 465 امرداد بخوانید.
«امرداد» شمارهی چهارصدوشصتوپنج با عنوان «به نام سپند زمین و زن» از دوشنبه 1401 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان خواهد بود.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پیدیاف شمارهی 465 هفتهنامه امرداد
فروش اینترنتی نسخهی چاپی شمارهی 465 امرداد
اشتراک ایمیلی هفتهنامهی امرداد
