در کتاب تاریخ سیستان میخوانیم، سال ۹۲ مهی هنگامی که سپاهیان قُتیبۀ بن مسلم باهلی، سردار اموی به بهانهی اسلام و رستگارکردن مردم ایران به سیستان لشکرکشی نموده، آنجا را به خاکوخون کشیدند، پیرمردی چنگنواز در هر کوی و برزن شهر، از کشتارها و تبهکاریهای سربازان قُتیبه داستانها گفته، اشکِ خونین از دیدگان بازماندگان روان میکرد، اما به یکباره بر چنگ نواخت و خواند:
با این همه غم، در خانهی دل
اندکی شادی باید که گاهِ نوروز است
این گفتار نشان میدهد، ایرانیان در فرازوفرود تاریخ از شادترین تا اندوهبارترین روزها و از شکستها گرفته تا پیروزیها هیچگاه از برگزاری این جشن چشمپوشی نکرده، همواره آن را گرامی داشتهاند.
بهراستی چرا ایرانیان هزاران سال است نوروز را در هر هنگامهای ارج مینهند؟ با آنکه این جشن ریشه در مذهب و فرمانهای سیاسی ندارد، چرا همچنان پابرجاست؟ آیا درونمایههای شادیبخشِ نوروز تنها شوند (:دلیل) پاسداشت آن بوده است؟
بیگمان راز ماندگاری نوروز را باید در «کارکردها»، «پیامها» و «اثرهای» آن جستوجو کرد. شوربختانه در سدهی گذشته آنچنان که بایسته و شایسته است از سودمندیهای این آیین بهره نبردهایم. از اینرو، این نوشتار ارزشهای راستین نوروز را در سه گزاره بررسی میکند:
الف) کارکردها
۱-کارکرد روانشناختی:
برپایهی دانش روانشناسی اندوه، خشم، ترس، نگرانی و گوشهگیری به ناامیدی و افسردگی انسان انجامیده و به تن و روان او آسیب میرساند. هرساله با فرارسیدن اسفند، ایرانیان با خانهتکانی و دورریختن چیزهای کهنه، خرید کالاهای نو، شستوشوی تن و خرید رخت نو به تکاپو میافتند. با «چهارشنبهسوری» و «سیزدهبهدر» شادمانی کرده، دیدوبازدیدها و مسافرتهای نوروزی، پیوندهای خانوادگی و اجتماعی را استوارتر میکند. بیگمان این فرآیند شور، سرزندگی، اراده و امید به آینده را در پی داشته، زمینهساز چیرگی براندوه، ناامیدی و افسردگی خواهد شد.
از اینرو باید پرسید، کدامین نشست، کارگروه و اندیشکدهای میتواند این ویژگیها را یکجا و به آسانی به یک هازمان (:جامعه) پیشکش کند؟
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاریست با عنوان «هرجا نوروز هست، آنجا ایرانشهر است»، به قلم دکتر اشکان زارعی که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی پنجم (اندیشه) هفتهنامهی شماره 466 امرداد بخوانید.
«امرداد» شمارهی 466، همراه با 64 رویه ویژهنامهی نوروزی (1402) به بهای 45 هزار تومان، از دوشنبه، 22 اسفندماه 1401 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پیدیاف شمارهی 466 هفتهنامه امرداد
فروش اینترنتی نسخهی چاپی شمارهی 466 امرداد
اشتراک ایمیلی هفتهنامهی امرداد
