نوروز به واپسین ساعتهای خود نزدیک میشد و خبرها از بازدید پُرشمار مسافران از سازههای تاریخی و فرهنگی کشور نشان داشت. اما انتشار خبری دربارهی قاچاق نقشبرجستهای باستانی از ایران، بردن آن به انگلیس و کشف آن بهدست افسران نیروی مرزی بریتانیا، کام آنهایی را که از دیدن نشانههای تاریخ دیرینهی ایران (با همهی حالوروز نهچندان خوششان) شیرین شده بود، تلخ کرد. از آن پس بود که پرسشهایی که پاسخ ِ روشن ندادن مسوولان میراث فرهنگی به آنها، همه چیز را رازگونه ساخته بود، ذهن دوستداران میراث تاریخی ایران را درگیر کرد.
آن نقشبرجسته چگونه از ایران بیرون بُرده شده است؟ چرا مسوولان میراث فرهنگی، آنگونه که باید آگاهیرسانی درستی نمیکنند؟
این نقشبرجستهی باستانی ایران بر اثر خوشاقبالی ما و چهبسا هوشیاری افسران مرزی انگلیس یافت و شناسایی شده است؛ چند «محموله» و اثر باستانی دیگر قاچاقی از ایران بیرون بُرده میشود و سَر از حراجیها و مجموعههای خصوصی و موزهها درمیآورد، بدون آنکه خبر یادمانهای بهتاراجرفته به گوش کسی برسد؟ راهکار درست جلوگیری از قاچاق آثار باستانی ایران چیست و چگونه باید از چنین غارتگریهایی پیشگیری کرد؟
ماجرای کشف نقشبرجستهی ساسانی
سیزدهمین روز از نوروز بود که خبرگزاریهای ایران، به نقل از روزنامهی گاردین نوشتند که افسران مرزی انگلستان، در فرودگاه استاتسند لندن، بستهای «مشکوک» را شناسایی کردهاند که ظاهر آن چندان گمانانگیز نبود و چهبسا هر نگرندهای آن را کالایی کمارزش میپنداشت. اما زمانی که بسته را باز کردند با نقشبرجستهای باستانی و یکمتری روبهرو شدند. گمان نخست بازرسان آن بود که این اثر برای فروش در حراجیهای انگلستان به این کشور قاچاق شده است. ارزش آن نیز در بررسیهای آغازین، 30 میلیون پوند برآورد شده بود (گزارش خبرگزاری ایسنا). گمان دیگر این بود: نقشبرجستهی بهدست آمده از ایران است و از صخرهای در شیراز کنده شده است. در این میان، اشارهای دیگر به پایان خبر افزوده شده بود، اینکه اثر باستانی کشف شده، پس از نمایش سهماهه در موزهی بریتانیا، به ایران بازگردانده خواهد شد. اما هنوز روشن نبود که نقشبرجسته از کدام دورهی تاریخی است. اینکه چگونه شدنی بود که پیش از آشکار شدن این ابهامها، آن را در برابر نگاه بازدیدکنندگان موزه گذاشت؟
آنچه در بالا آمده است بخشی از گزارشیست باعنوان «سرنوشت نقشبرجستهی یافتشدهی ساسانی» که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این گزارش را در رویهی دوم (رویداد) امرداد شمارهی 467 بخوانید.
«امرداد» شمارهی 467 از دوشنبه، 28 فروردینماه 1402 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پیدیاف شمارهی 467 هفتهنامه امرداد
فروش اینترنتی نسخهی چاپی شمارهی 467 امرداد
اشتراک ایمیلی هفتهنامهی امرداد