پاسداشت آیین کهن جشن سده، به کوشش انجمن همگرایی مواریث تمدن ایرانی، بنیاد فرهنگی دکتر فرهود و شماری از انجمن‌ها و نهادهای فرهنگی با همکاری خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‌شود.
دکتر داریوش فرهود، دکتر نادر کریمیان سردشتی، استاد شهبازی، استاد شکراللهی، دکتر قجی‌نژاد و بهمن رحیمیان سخنرانان این نشست هستند.
اجرای موسیقی زنده به سرپرستی مهدی قاسمی از برنامه‌های این آیین پاسداشت است.
این برنامه، سه‌شنبه، دهم بهمن‌ماه 1402 خورشیدی، از ساعت 17 تا 20 در تالار فردوسی خانه‌ی اندیشمندان در خیابان استاد نجات‌اللهی (ویلا)، بوستان ورشو، برگزارخواهد شد.
4 پاسخ
در کتاب نوروزنامه منسوب به خیام می‌خوانیم:
«هر سال تا به امروز جشن سده را پادشاهان نیک عهد در ایران به جای می‌آورند، بعد از آن به امروز، زمان این جشن به دست فراموشی سپرده شد و تنها زرتشتیان که نگهبان سنن باستانی بوده و هستند این جشن باستانی را بر پا می‌داشتند.»
فردوسی می‌گوید: «هوشنگ پادشاه پیشدادی، که شیوه کشت و کار، کندن کاریز، کاشتن درخت … را به او نسبت می‌دهند، روزی در دامنه کوه ماری دید و سنگ برگرفت و به سوی مار انداخت و مار فرار کرد. اما از برخورد سنگها جرقه‌ای زد و آتش پدیدار شد.»
ساختمان هستی شناسی ایران فرایند گذر از میرایی به نامیرایی’زیستن نیک’ ،ودست یابی به روشن ضمیری در چکاد خرد است. من ایرانیم
جشن سده از کجا آمده است؟
سده جشنی است کهن به نشانه ۱۰۰ روز از آغاز زمستان بزرگ در گاهشماری ایران باستان ( اول آبان تا دهم بهمن) که در دهم بهمن ماه هر سال برگزار می شود.
واژه “سده ” از واژه ” سدک یا سدگ ” گرفته شده است. ابوریحان بیرونی منجم و ریاضیدان نامی ایران نام سده را منسوب به عدد صد می داند.
کشف آتش بزرگترین پدیده زندگی آدمی به شمار می رود و پیشرفت تمدن مدیون کشف آتش است و جشن سده را “جشن بنیاد تمدن ” می نامند . آتش نزد همه اقوام و ملل از دوران کهن تاریخ ، مقدس و قابل احترام و مشکل گشای بشر بوده است.
ایرانیان نخستین بار آتش را در تلاش زندگی و در نبرد با طبیعت یافتند. از دیدگاه اساطیری در شاهنامه فردوسی پیدایش آتش را به “هوشنگ پیشدادی” نسبت می دهند و این فروغ و روشنایی ایزدی است که پروردگار جهان به مردمان هدیه فرموده است.
به گفتا فروغیست این ایزدی
پرستید باید اگر بخردی
شب آمد برافروخت آتش چو کوه
همان شاه در گرد او با گروه
ز هوشنگ ماند این سده یادگار
بسی باد چون او دگر ماندگار
برخی از پژوهشگران و ایرانشناسان جشن سده را مربوط به آیین میترائیسم یا مهرپرستی دانسته که قبل از آیین زردشت مرسوم بوده است و قدمت بسیار کهن دارد.
برگرفته از کتاب : دانشنامه ایرانشناسی پژوهش و تالیف مجتبی انوری 09109190113