آیین پرسه کورش نیکنام، موبد آزاداندیش

در آیین پرسه موبد کورش نیکنام، سخنرانان به آزاداندیش‌بودن او اشاره داشتند.

در این آیین موبد پدرام سروش‌پور، هموند انجمن موبدان و سردبیر نشریه فروهر و  سپنتا نیکنام، هموند پیشین دوره چهارم و پنجم شورای شهر یزد و برادر زاده موبد کورش نیکنام سخنران بودند و هر دو بر آزاداندیشی موبد نیکنام تاکید کردند.

او موبدی آزاداندیش هازمان ما بود

موبد پدرام سروش‌پور، هموند انجمن موبدان نخستین سخنران آیین پرسه روانشاد کورش نیکنام بود. وی در آغاز سخنرانی خود بخش‌هایی از هات 31 بند 6 را برای باشندگان خواند که در آن آمده است « بهترین سعادت و خوشبختی به آموزگار دانایی خواهد رسید که پیام آیین راستی را می‌آموزد. پیامی که انسان‌ها را به‌سوی جاودانی می‌رساند پاداش چنین آموزگاری شهریاری مینوی در پرتو منش نیک خواهد بود». وی در ادامه گفت که اشوزرتشت پیام‌آور اشویی، باور دارد که دانش اندوختن و آموزگار بودن و آنگاه آموزه‌های راستی را گسترش دادن شوند رسیدن انسان به رسایی و کمال و پس‌از آن به بالاترین درجه رازورزی یا همان اَمرداد به معنی بی‌مرگی و جاودانگی خواهد بود و این گفته بخشی از آغاز نوشته موبد دکتر کورش نیکنام درباره آموزش و آموزگاری است.

موبد سروش پور در ادامه سخنان خود گفت، اشوزرتشت پیش از آنکه خود را پیامبر یا پیام‌آور بنامد خود را آموزگار نامید و اشوزرتشت خود را به‌عنوان نخستین آموزگار نامیده و آرزویی که دارد این است که برای زمان پس از خودش سوشیانت‌هایی بیایند که ابزار و روش آن‌ها بر پایه آموزش باشد. وی بخشی از هات 34 بند 13 را نیز خواند.

وی در ادامه سخنان خود تاکید داشت که پیامبر ما 4000 سال پیش پیام خود را بر مبنای آموزش و آگاهی بنا نهاده است.

موبد پدرام سروش‌پور در ادامه گفت دین زرتشتی به قدمت تاریخ بشر است که فرازونشیب بسیاری داشته است ولی اگر به این پنجاه سال اخیر نیک بنگریم بی‌شک نام سه آموزگار را می‌بینیم که در آسمان این پنجاه‌ساله می‌درخشد. وی از استاد خداداد خنجری و شهناز شهزادی و موبد کورش نیکنام نام برد. وی گفت این سه بزرگوار زندگی خود را وقف آموزش هازمان ما کردند. نخستین دوره‌های بازآموزی کلاس‌های دینی را بنا نهادند، با تلاش و آموزه خودشان از نخستین دوره مانتره در کنار کانون دانشجویان زرتشتی بودند. نخستین نوار آوای گات‌هاخوانی به همت موبد کورش نیکنام برای ما به یادگار مانده است. در شهر یزد با تلاش موبد کورش نیکنام و به همراه خانواده با کمک خداداد خنجری سنت‌ها و آیین‌های زرتشتی را ثبت کردند. موبد کورش نیکنام همواره ارادت خاصی به موبد بزرگ، موبد رستم شهرزادی داشت. همراه همیشگی او همسرشان پریمرز روانیان بود. این دو اردوهای دانش‌آموزی را همه‌ساله برگزار می‌کردند. این دو در همه کارها در کنار هم بودند این را کورش نیکنام در کتاب آخرش به نام گلبانو نوشته است. آن دو به تهران آمدند و یک نگرشی جدیدی در آموزش دینی فیروز بهرام را شکل دادند و با کمک یکدیگر واج‌یشت گهنبار را رونق دادند. واج‌یشتی که نخست موبدان تنها بودند که اجرا می‌کردند. این دو با کمک بچه‌های فیروز بهرام این وا‌ج‌یشت را گهنباری همگانی کردند. وی از همسر آن روانشاد خواست با وجود اینکه یک همراه نیک را از دست داده ولی قوی باشد و راه او را ادامه دهد. موبد سروش‌پور در ادامه گفت، کورش نیکنام دو روز در هفته در انتشارات فروهر تهران به‌عنوان پاسخگوی رسمی به پرسش‌های دانشجویان و عاشقانی که به دنبال گذشته خود بودند، پاسخ می‌داد. همچنین وی افزود موبد نیکنام در انجمن موبدان تلاش کرد و کارهای با ارزشی را به همراه موبد تیمسار جهانگیر اشیدری آغاز کردند مانند، پایه‌گذاری کتابخانه و همچنین وی پاسخگویی به امور دینی را به درون انجمن موبدان آورد. دوره‌های هیربَدی را شکل دادند. موبد نیکنام در مقاله‌ای توضیح داد که هیربَد یعنی آموزگار دینی و او آموزگار دینی که خویش کاری گسترش آیین راستی را در جهان داشتند تربیت کرد. موبد سروش پور به کتاب‌هایی که موبد کورش نیکنام نوشته بود اشاره کرد و توضیحی کوتاه درباره هریک داد. وی به کار با ارزش روانشاد نیکنام به‌عنوان آیین اختیار که در کتابی با همین نام است اشاره کرد. کورش نیکنام باور داشت که دین زرتشتی دین اختیار است. مقدمه کتاب این‌گونه است آن‌چنان زندگی کن که خرد رسا به تو گوید نه آنکه جامعه دروغین می‌پسندد. موبد نیکنام به ما نواندیشی و تازه‌گردانیدن یاد داد. وی در انجمن موبدان تلاش کرد تا یک ساختارشکن باشد وی اصل تازه‌گردانیدن جهان را اصل کار خود نهاد.

موبد سروش‌پور در ادامه به یک دوره نمایندگی کورش نیکنام اشاره کرد و گفت، موبد کورش نیکنام تنها نماینده هازمان زرتشتی ایران نبود بلکه وی نماینده کل هازمان زرتشتی دنیا در ایران بود. وی در ادامه گفت موبد نیکنام رک‌گو و شجاع بود. وی با دفاعی شجاعانه که در مقابل سد سیوند انجام داد توانست بخشی از گذشته ما را که قرار بود به زیر آب رود نجات داد. من اعتقاد دارم او به ما آزاداندیشی را یاد داد. ویژگی بزرگ او آزاداندیشی بود و به اعتقاد من او موبدی آزاداندیش هازمان ما بود. وی سخنان خود را با اشعاری از حافظ به پایان برد.

اعتقاد داشت که با تکیه بر سنت‌ها می‌توان اندیشه‌های جدید داشت

سپنتا نیکنام، برادرزاده موبد کورش نیکنام سخنران دیگر بود. وی افزون بر سپاسگزاری از کسانی که در آیین خاکسپاری باشنده بودند. از باشندگان این آیین پرسه سپاسگزاری کرد و به این نکته اشاره کرد که کسانی که برای آرامش باد تماس با وی می‌گرفتند نخستین حرفشان این بود، حیف موبد نیکنام بود. من می‌گویم، حیف آن شیوایی بیان، حیف آن تلاش در راه پژوهش، حیف آن شجاعت و حیف آن زمان مطالعه، جدیت در کار و شوخ‌طبعی است، ولی این را بگویم کورش نیکنام نمرده است چون اندیشه او زنده است. زندگی یک فرد پس از مرگ دو چیز است: نخست عملکردی که در طول زندگی داشته و دوم اندیشه‌هایی که تبلیغ و گسترش داده است. درباره عملکرد موبد نیکنام، از یزد گرفته تا اصفهان از آموزگاری تا نمایندگی سخن‌‌‌های زیادی برای گفتن دارم.

سپنتا نیکنام در ادامه گفت، عموی من تذکرات بی‌شماری را به رییس جمهور وقت و وزرا درباره سد سیوند، دکل برق فشارقوی نزدیک آرامگاه فردوسی و کارخانه پتروشیمی نزدیک کاخ بیستون که این‌ها تنها چند نمونه از تذکرات وی است. تذکرات او به مقامات بیش از 50 مورد است که فرهاد رویین‌تن مسوول دفتر موبد نیکنام در دوران نمایندگی وی در متنی که نوشته است به آن‌ها اشاره کرده است. این تذکرات نشان می‌دهد که کورش نیکنام اگر نماینده زرتشتیان ایرانی است، نماینده فرهنگ و تمدن ایران هم هست و او درباره نام خلیج‌فارس هم تذکر داده است. حتا درباره پرسش‌های کنکور زرتشتیان تذکر داده، تذکر درباره زمین‌های دخمه، تذکر درباره توضیحاتی که راهنمای گردشگری درباره فروهر به اشتباه می‌دادند. من درباره اندیشه او توضیح می‌دهم. نکته‌ای که تاکید می‌کنم این است که او تاکید بر نوگرایی داشت. پایداری اندیشه‌ها و بینش اشوزرتشت را در گذر زمان‌بر عهده جوانان و با نوگرایی و فرشگرد می‌دانست. او اعتقاد داشت که با تکیه بر سنت‌ها می‌توان اندیشه‌های جدید داشت. وی گفت موبد نیکنام اعتقاد داشت جوان امروز هیچ‌چیز را کورکورانه نمی‌پذیرد. ما باید پاسخگوی جوانان باشیم تا جوان دین زده نشوند. باید اندیشه و آگاهی به جوان بدهیم. وی اشاره به اوستایی که در آیین خوانده می‌شود اشاره کرد که خیلی از آن‌ها را نمی‌فهمیم و موبد نیکنام تاکید داشت که باید معنی آن را دریابیم و سرسری نگذریم. وی بخشی از اوستای بایسته را خواند و معنی آن را برای باشندگان بیان کرد و گفت تمام آنچه آرزو داریم و دعا می‌کنیم به زیبایی در این کتاب خرده اوستا آمده است. سپنتا نیکنام پیشنهاد کرد به تارنمای موبد نیکنام به نشانی https://www.kniknam.com/ نگاهی بیاندازید و از مقاله‌های او استفاده کنید.

فریدون نیکنام فرزند موبد کورش نیکنام زندگی‌نامه و کارنامه پدرش را برای باشندگان خواند.

کورش نیکنام فرزند خدارحم اسفندیار و سیمین مهربان زاده 20 تیرماه 1333 در یزد بود. در سال 1359 با پریمرز روانیان از خانواده موبدان پیوند زناشویی بست و نتیجه این پیوند چهار فرزند به نام‌های نیلوفر، نازنین، فریدون و پدرام است. به دلیل علاقه به ایران در سال 1360 نزدیک یک سال در جبهه باشنده بود. در سال 1380 پس از ارایه پایان‌نامه آداب و رسوم سنتی و دین زرتشتی ایران دکترای فلسفه زرتشت را از دانشگاه هندوستان گرفت. او مرد نخستین‌ها بود. نتیجه هموندی او در هیات مدیره انجمن موبدان پایه گزاری دوره هیربدی در تهران بود وی هر روز پسین در انجمن موبدان باشنده بود و پاسخگوی پرسش‌های دینی بود. وی در سال‌های پایانی خود هموند هیات مدیره انجمن میراث فرهنگی ایران در فرانسه بود. نمایندگی او در مجلس یک دوره چهارساله بود و نتیجه آن بیش از چهار سال است. او بدون توجه به ناملایمات توانست بیش از 50 تذکر به رییس جمهور و وزرای وقت بدهد که از دیدگاه تعداد و کمیت تذکرها در ادوار مختلف مجلس بی‌نظیر است. ثبت جهانی سده از کارها و پی گیری‌های او است. پیشنهاد بازنگری ماده 881 مکرر پیگیری برابری دیه زرتشتیان با مسلمانان برای نخستین بار از اقدامات وی است. نخستین همایش انجمن‌ها در دوره ایشان برگزار شد. برگزاری نخستین همایش موبدان سراسر کشور برگزاری نخستین همایش آموزگاران دینی سراسر کشور برای نخستین بار در دوره نمایندگی او تریبون آزاد با باشندگی فرنشین، جانشین فرنشین و هموندان انجمن‌ها و نهادها برگزار شد. احوال شخصیه زرتشتیان کار دیگری بود که با همکاری وکلا و حقوقدانان زرتشتی در دوره نمایندگی او انجام شد. برای نخستین بار نماینده زرتشتیان به شکل پی‌درپی و مکتوب گزارش کار خود را در قالب نشریه پیام کنکاش هر دو ماه یک‌بار ارایه می‌کرد. فریدون نیکنام، فرزند موبد کورش نیکنام به کتاب‌هایی که کورش نیکنام نگاشته است از نوروز تا نوروز و تا کتاب آخر وی گلبانو اشاره کرد. وی در ادامه گفت موبد به درختکاری و نگاه‌داشتن محیط‌زیست تاکید داشتند. به همین شوند خانواده از همکیشان خواست به‌جای تاج گل درختی را بکارند. ای که دستت می‌رسد کاری بکن / پیش از آنکه از تو نیاید هیچ کار

وی در ادامه افزود موبد نیکنام با بی‌مهری در درون هازمان زرتشتی روبه‌رو شد. از سخنرانی او در پرسه‌ها جلوگیری می‌شد. از باشندگی او هم جلوگیری می‌شد حتا از برگزاری آیین بزرگداشت برای وی جلوگیری کردند. او اعتقاد داشت که در دوران زندگی هر انسان برای خوشبختی دیگران بکوشد.

موبد کورش نیکنام در روز 20 اردیبهشت چشم از جهان فروبست.

آیین پرسه انوشه‌روان موبد کورش نیکنام در روز سوم خوردادماه 1403 برابر با سپندارمذ و خورداد ماه از ساعت 13 با اوستاخوانی موبد گودرز ماوندی در تالار ایرج تهران آغاز شد و  تا ساعت 15 به درزا کشید.

موبد گودرز ماوندی

چهره میانی: موبد مهربان فیروزگری

چهره چپ: اسفندیار اختیاری نماینده زرتشتیان در مجلس

از راست: فرامرز پور رستمی، هموند انجمن زرتشتیان تهران، فرهاد رویین‌تن مسوول دفتر موبد نیکنام در دوران نمایندگی

موبد پدرام سروش‌پور

فریدون نیکنام فرزند روانشاد موبد کورش نیکنام

چهره دوم چپ: افشین نمیرانیان، فرنشین انجمن زرتشتیان تهران

چهره دوم راست: کامبیز یگانگی

سپنتا نیکنام، برادر زاده روانشاد موبد کورش نیکنام

فرتور از همایون مهرزاد است.

2393