امروز اَنارام روز از ماه خورداد 3762 زرتشتی، روز پایانی نیایش همگانی در سپندینه پیرسبز چکچک، دوشنبه 28 خوردادماه 1403 خورشیدی، هفدهم ژوئن 2024 میلادی
در گاهشمار زرتشتی سال به ١٢ ماه ٣٠ روز بخش میشود كه هر روز به نامی آراسته است. امروز سیاُمین روز از ماه خورداد در گاهشمار زرتشتی است و «انارام» نام دارد.
سیامین روزماه انیران یا انارام، به معنی فروغ بیپایان جهان مینوی است. در اوستا: «اَنَغرِرَاوچَ» است. انارام به چم «روشنایی بیپایان» است. برابر با آموزشهای اشوزرتشت؛ کسانی که با اندیشه، گفتار و کردار نیک زندگی میکنند و با دروغ و ناپاکی مبارزه میورزند، سرانجام به سرای نور و سرور خواهند شتافت که سرشار از خرسندی و شادمانی برای آنهاست. این سرا، همان خانه واپسین و جایگاه روشنایی و فروغ بیپایان است. زرتشتیان در این روز به سفر میروند و اهورامزدا را به شوند دادههای نیکش ستایش میکنند.
گل «مرو اردشیران» نماد انارام در دین زرتشتی است.
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
انارام ز پیران شنیدم چنان / كه می خورد باید به رطلِ گران
بیار ای نگار آن می مشکبوی / كزو نافه مشک یابی دهان
دل اندر كم و بیش گیتی مبند / همی دار جان را همی شادمان
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
موی و ناخن پیرای و زن به زنی کن که فرزند نامور زاید.
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
در این روز جامه بیفزای بر / بدوز و بپوش و بیارای بر
(اَنیران) بود نیک، زن خواستن / همان ناخن و موی پیراستن
پورسینا؛ چهرهای ماندگار از ایران در تاریخ علم و فلسفه جهان
پورسینا، شناختهشده به ابنسینا، دانشمند و فیلسوف برجسته ایرانی بود. 1044 سال پیش نزدیک بخارا (کنونی ازبکستان) زاده شد و چنین روزی در همدان ایران درگذشت. او در زمان مرگ ۵۷ ساله بود. او در زمینههای پزشکی، فلسفه، ریاضیات و دانش ستارهشناسی تاثیرگذار بود. برای کارهای خود در زمینههای فلسفه ارستویی و پزشکی پرآوازه است. “پور سينا” بود كه برای نخستين بار نشانههای بيماریها را شناخت. وی بر همه علوم و فنون و ادبيات زمان خود چیرگی داشت، بهگونهای كه نگارندگان تاريخ علوم، ميزان دانش او را برابر با يک دایرةالمعارف یاد كردهاند. وی در دانش پزشكی كتابی تحت عنوان “قانون در طب” نوشت كه تا پايان سده ۱۹ كتاب درسی دانشكدههای پزشكی اروپا بود. کتاب قانون پورسینا بهعنوان مرجع پزشکی در دوران میانه شناخته شده است. او همچنین کتاب شفا را نوشت که در آن به مباحث مختلف علمی و فلسفی پرداخته است. آثار او تاثیر ژرف بر تحولات علمی و فکری جهان گذاشت. او به عنوان یک پزشک ایرانی، فیلسوف و دانشمند برجسته دوران اسلامی شناخته میشود. پورسینا بهعنوان پزشک در دربار چندین سلطان خدمت کرده و دو بار نیز بهعنوان وزیر گمارده شده است.
یادروز 28 خوردادماه:
– قتل “آغا محمدخان قاجار” موسس سلسله قاجار که بیش از یک سده بر ایران حکومت کرد. (۱۱۷۶ خورشیدی)
– اولتيماتوم “محمدعلی شاه” به مجلس برای تبعيد چند تن از رهبران مشروطه. (۱۲۸۷خورشیدی)
– “سردار اسعد” به نام نجات مشروطيت از دست “محمدعلی شاه قاجار” با بيش از هزار سوار بختياری، از اصفهان به سوی تهران به حركت در آمد. (۱۲۸۸ خورشیدی)
– يک سرهنگ روس كه با واحد خود عازم باكو برای جنگ با بلشويکها بود در سر راهش، شهر قزوين را تصرف كرد. دولت وقت ايران از نظر نظامی آن چنان ضعيف بود كه از عهده اين افسر ياغی و نهصد قزاق او هم برنيامد. (۱۲۹۷ خورشیدی)
– كلاه مردم ايران تغيير كرد و “كلاه پهلوی” كه دارای يک لبه بود منسوخ شد و افراد كشور مقيد شدند كلاه تمام لبه به نام “کلاه شاپو” استفاده نمايند. (۱۳۱۴ خورشیدی)
– ثبت مسجد جامع اردبيل از دوران سلجوقی و ايلخانی به شماره ۲۴۸ در فهرست آثار ملی ايران. (۱۳۱۵ خورشیدی)
– بيماری تيفوس در تهران همه جا را گرفت و روزانه چندين صد نفر از اين بيماری هلاک شدند. (۱۳۲۱خورشیدی)
– جمعيت ايرانی هواداران صلح در تهران تشكيل گرديد و روزنامه “نصيحت” ارگان جمعيت قرار گرفت. (۱۳۲۹خورشیدی)
– درگذشت “حسن مشحون”، موسيقی شناس و نويسنده. (۱۳۵۹ خورشیدی)
– درگذشت “فهیمه رحیمی”، نویسنده و رمان نویس معاصر. (۱۳۹۲ خورشیدی)
– آغاز آخرين جنگ ايران و روم در زمان اردشير يکم. (232 م)
این جنگ در كاپادوكيه (تركيه امروز) در گرفت و فرماندهی ارتش ایران را “اردشير ساسانی” موسس دودمان ساسانیان برعهده داشت که قاطعانه در این جنگ پیروز شد و “سه وروس” پس از این شکست به اروپا بازگشت. اردشیر یکم در آخرین جنگ خود با رومیان با استفاده از یک تاکتیک تازه و گسترش دادن منطقه جنگ، واحدهای ارتش روم را مجبور به جنگیدن در سه جبهه کرده و درهم کوبیده بود.
– پس از کشته شدن عثمان بن عفان، سومین خلیفه اسلامی توسط شورشیهای ناراضی از خلافت او، با توجه به درخواست گسترده مردمی “حضرت علی (ع)” به عنوان چهارمین خلیفه جانشین او شد. (656 م)
– فرانسويان به هدايت “ژاندارک” بر واحدهای نظامی انگلستان پیروز و “بندر اُرلئان” فرانسه را از محاصره آزاد كردند. (1429 م)
– شكست “ناپلئون” در جنگ تاريخی “واترلو” و پايان زندگی سياسی وی. (1815 م)
– درگذشت “روآلد آموندسِن” دريانورد نروژی و كاشف قطب جنوب. (1928 م)
– انجمنهای كتابداران آمريكا در يک نشست مهم ميثاقی را تصويب کرد كه به “قانون اساسی کتابداری” معروف شده و مورد اقتباس ساير کشورها قرارگرفته است. (1948 م)
– كميسيون ويژه سازمان ملل اعلاميه جهانی “حقوق بشر” را تصويب كرد. (1948 م)
– پایان سلطنت در مصر و اعلام جمهوری در آن كشور. (1953 م)
– امضای معاهده “سالت – ۲” بين رهبران آمريكا و شوروی سابق. (1979 م)
– عید “قربان”.
– سقوط قلعهی شهر بخارا در مقابل حملات سپاهيان مغول. (۶۱۶ مهی)
چنگيزخان مغول پس از سه روز محاصره شهر بخارا، آن را فتح كرد و آتش زد. چون بنای خانههای بخارا از چوب بود، همهی آنها به جز چند سرای و مسجد كه از آجر ساخته بودند، بقيه از ميان رفت. چنگيز آن شهر را غارت و مردم آن را قتلعام كرد. وی سپس جوانان بخارا را به صورت لشكری انبوه و غيرمنظم با خود برد و از ايشان در كارهای غيرنظامی مانند پركردن خندقها و آوردن سنگ و چوب جهت انباشتن رودخانهها و كارهای ديگر استفاده میكردند. چنگيز در بخارا چنان كشتار و خرابی كرد كه چون يكی از فراريانِ آن شهر را درباره ی اين حادثه پرسيدند گفت: آمدند و سوختند و كشتند و بردند.
– زادروز “محمدعلی خان بامداد” نويسنده و شاعر. (۱۳۰۵ مهی)
– وقوع حادثه خونین سرزمین منا در رمی جمرات. ( ۱۴۳۶ مهی)
