موبد سروش‌پور در پرسه آزاده زرتشتی: صلح بالاترین جایگاه را دارد

در آیین پرسه روانشاد مهربان نوشیروانی، موبد پدرام سروش‌پور به این نکته اشاره کرد که ما ایرانیان همواره به دنبال صلح هستیم و در باور اشو زرتشت صلح بالاترین جایگاه را دارد.

موبد پدرام سروش‌پور در سخنرانی خود گفت: امروز برای گرامیداشت یاد و خاطره یکی از آزادگان آزاداندیش هازمان خودمان اینجا هستیم. همین بزرگان در بین جامعه‌ها بالاترین جایگاه را دارند. ما به‌واسطه پیام پیامبرمان اشو زرتشت مهر اسپنتمان همواره از جنگ دوری می‌کنیم ولی زمانی که آزادی مردم مورد تجاوز قرار بگیرد این همت جوانان و بزرگان ما است که این آزادی را نگاه می‌دارند. همه ایرانیان را به آزاداندیشی می‌شناسند که بزرگ‌ترین ویژگی ما در طول تاریخ است. نگاهی به تاریخ جنگ‌های بشری بیندازیم تا جایگاه صلح را بهتر درک کنیم. بشر 2000 جنگ بزرگ را در درازای تاریخ به خود دیده است. جنگ‌ها دلایل گوناگونی مانند اقتصادی، گسترش سرزمین، دفاع، انتقام و غیره دارند. برخی جنگ‌ها با درصد خیلی کم به‌واسطه اختلاف مذهبی است. پدرام سروش‌پور در ادامه گفت، دینی که پیامبران آوردند برای گسترش آرامش، آسایش و صلح بوده است. اکنون چگونه چنین دینی خود باعث جنگ می‌شود. باید این را بررسی کرد.

در درازای تاریخ بیشترین جنگ‌ها به نام مسیحیت، هندوییسم، اسلامی و بودیسم بوده است. در دوره ساسانیان و اشکانیان هم که دین زرتشتی دین رسمی بود جنگ‌هایی داشتیم. در باور اشو زرتشت، صلح بالاترین جایگاه را دارد و ما در اوستای روزانه این را می‌خوانیم.

این آموزش اشو زرتشت باعث شد در طول تاریخ ایرانیان در زُمره ملت‌های جنگجو قرار نگیرند، ولی دفاع یکی از ویژگی‌های تمدن و فرهنگ ایرانی است. به نظر موبد پدرام سروش‌پور، یکی از دلایل جنگ، تحمل‌ناپذیری مذهبی است. وی گفت همین «ترین» مانند بهترین دین، کاملترین دین که هرکس دین خود را این‌گونه می‌داند باعث جنگ بین پیروان ادیان شده است. ما کورش را داریم که پس از پیروزی در جنگ‌ها هیچ‌گاه دین خود را به کسی تحمیل نمی‌کند و این را همه باید سرمشق خود قرار دهند.

دومین عامل بروز جنگ مخلوط شدن دین و سیاست است که در فرهنگ ما کمتر دیده می‌شود و در مقابل آن همواره ایستاده‌ایم؛ و ما در سرود یتااهو داریم که در آن اشو زرتشت بین سردار دنیا، سردار دین و سردار سیاست تفاوت می‌گذارد.

موبد سروش‌پور به بن‌مایه فلسفه دین زرتشت که در دور شدن جنگ نقش دارند اشاره کرد:

نبود تفاوت بین انسان‌ها؛ یعنی بین انسان‌ها هیچ مرزی به‌واسطه دین وجود ندارد. ما در گات‌ها واژه زرتشتی نداریم. بزرگ‌ترین ویژگی خداوند مردم‌دوستی است نه مومن دوستی، اشو زرتشت در گات‌ها اشاره می‌کند که اورمزد هروسپ توان که انسان را به نیروی خرد و پویایی، برتر از همه موجودات آفرید، دادش مردم‌دوستی است.

دومین مورد اشا است. در فلسفه معنی اشا برابری و عدالت است. اگر بتوانیم این را در دنیا گسترش دهیم، جنگی نخواهیم داشت. در دین زرتشتی جنگ بین خیر و شر داریم که پیوندی با جنگ انسان‌ها ندارد. اگر این دنیا را پر از عدالت و برابری کردیم صلح در دنیا برقرار خواهد شد.

وی در پایان مقدمه و بخشی از زندگی‌نامه شادروان مهربان نوشیروان را از کتاب یاد سرو ایستاده نوشته پروین بامسیان (سروشیان) و نخستین‌دخت فرهادی و بوذرجمهر پرخیده، برای باشندگان خواند و از سوی انجمن زرتشتیان تهران و انجمن موبدان به خانواده آن روانشاد آرامش باد گفت.

ما کم‌لطفی کردیم، ولی او محجوب و مظلوم بود

اسفندیار اختیاری، نماینده پیشین زرتشتیان در مجلس، در سخنرانی خود افزون بر فرستادن درود به روان پاک بهشتی روان مهربان هما و خداداد نوشیروانی گفت: ما امروز جمع شدیم تا یاد آزاده بزرگ را زنده نگاه‌داریم. آزاده‌ای که به‌مانند همه شهدا و ایثارگران و آزادگان بی‌منت جان، زندگی و آب روی خود را گذاشت تا ما در آسایش باشیم. اینجا یاد ایشان را زنده نگاه می‌داریم.

مشاور معاون علمی رییس‌جمهوری در ادامه افزود، شاید ما کمتر ایشان را دیده باشیم و یا از ایشان حرف زده باشیم. شاید لطف ما کمتر شامل ایشان شده است، ولی ایشان با بزرگ‌منشی خود لطف خود را شامل حال ما کرده است. من هم چکیده‌ای از زندگی‌نامه او را که امرداد نوشته، خواندم. در این زندگی‌نامه به‌غیراز بزرگ‌منشی و دیدگاه بزرگ وی به ایران چیزی ندیدیم. روانشاد بعد از دبیرستان راه درست را انتخاب کرد که خیلی‌ها این راه را در زمان جنگ بر نمی‌گزینند. آن‌گونه که من خواندم روانشاد مهربان نوشیروانی به‌عنوان کمک پزشکیار به جبهه رفته است. برابر قوانین بین‌المللی پزشکان و گروه پزشکی باید مصونیت جنگی داشته باشند ولی گروه همراه او از سوی عده‌ای که خیلی هم به ایران وابسته نبودند اسیر شدند و چهار سال و چهار ماه این اسارت به درازا کشید. هرکسی این زندگی‌نامه را بخواند پی به مظلومیت او می‌برد. این آزاده همکیش وارد ایران شد ولی کسی نفهمید. شوربختانه بیمار شد و بهبود یافت ولی در رویداد تصادف جان خود را از دست داد. در تمام این مدت مهربان نوشیروانی هیچ‌گاه از عنوان اسارت خود استفاده نکرد و هیچ‌گاه منتی بر سر هیچ‌کسی نگذاشت. جایی از او سپاسگزاری نشد. ما کم‌لطفی کردیم، ولی او محجوب و مظلوم بود. ما باید به وظیفه خودمان عمل می‌کردیم که شوربختانه نکردیم. هرچه از او و خانواده وی و آزادگان بگویم کم گفتم. لازم است ما قدردان این افرادی باشیم که زندگی ما را بهتر از گذشته کردند.

پرسه روانشاد مهربان نوشیروانی با باشندگی پرشمار همکیشان در تالار ایرج روز آدینه نهم شهریورماه 1403 از ساعت 14 با خوانش اوستا از سوی موبد اردشیر مهربانی آغاز شد و تا ساعت 16 ادامه داشت.

موبد اردشیر مهربانی موبد پدرام سروش‌پور اسفندیار اختیاری، نماینده پیشین زرتشتیان در مجلس

فرتور از بهراد باستانی است.
6744