روز مهر و ماه مهر و جشن فرخ مهرگان
مهر بفزای، ای نگار مهرجوی مهربان (مسعود سعد)
سرزمینهایی با پيشينهي کهن تاریخی برای نگهداری و پاسداشت تاریخ، هویت و فرهنگ خود چه از راه نوشتاری و چه سینهبهسینه، راه درازی را در این امانتداری ارزشمند گذراندهاند تا بتواند آن را به نسلهای آينده برسانند.
هر آنچه از ایران باستان و از نیاکان نیکاندیش به یادگار مانده است، اینک تاریخ، فرهنگ و آیین ما را پديد آورده است كه باید در پاسداری و بهتركردن آن بكوشيم. آنچه درخور توجه است جشنهای باستانی است كه به يادگار مانده است و با برگزاری آنان افزونبر شادی و سرور، پیوند میان مردمان این سرزمین و همچنین پايستگي (:استحکامبخشی) هویت تاریخی ایرانیان بهبود پيدا ميكند. جشنهای بسیاری با انگيزههاي ویژهاي چون ارج نهادن به طبیعت، آب، آتش، مهر و مهرورزی.
آیین مهر
مهر، از ایزدان بزرگ آریایی که نماد نور، روشنایی خورشید، یاور و پشتیبان جنگجویان راستین، ایزد پیمان، برکتبخشنده و نگاهبان پیمانهاست. نام بسیاری از آتشکدهها با نام اين ايزد آراسته شده است.
آیین مهر در ایران و هند جایگاه ویژهای داشته و درکنار دیگر ایزدان ستایش و پرستش میشده است. در سانسکریت «میتر» (mitra) بهچم (:بهمعنی) دوستی و مهرورزی و در اوستا و سنگ نوشتههای هخامنشی «میتر» (mithra) بهچم تکلیف دینی و پیمان و در پهلوی «میتر» (mitr) بهچم خورشید و در فارسی «مهر» آمده است.
از نام مهر در نوشتههای کهن بهجامانده از سرودههای اَشو زَرتشت با نام گاتاها يادي نشده است. اما در مهریَشتِ اوستا** که یکی از بزرگترین یشتهاست به نیایش و ستایش مهر پرداخته شده است. مهر، نام دهمین یشت است و پس از فَروردینیشت، ديرينهترین بخش آن است.
این یشت در بزرگداشت ایزد بزرگ مهر با میترا سروده شده است. در مهریشت، مهر ایزدی بزرگ، پرستیدنی و نیرومند است و مانند اورمزد، توانا است. همچنین در دیگر بخشهای اوستا، مانند وَندیداد از ایزد مهر یاد شده است.
برای شناخت درونمايه و چَمِ درست واژهی مهر، باید به چهار خاستگاه کهن در پيوند با آن يعني پیماننامهی میتانی، اسناد ریگ ودا، میترس و سندهاي در پيوند با مهر ایرانی برگشت.
آیین مهر پیش از اَشو زَرتشت رواج داشت و پس از آن نيز از دین زرتشتی بهره کافی برد، سپس با برخی از دیگر دينهاي آسیایی آمیخته شد و در آسیای صغیر گسترش يافت و كرانههاي دریای سیاه، آفریقا، یونان، روم تا مرزهای آلمان و حتا شمال بریتانیا را درنورديد.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاریست باعنوان «آغاز فرمانروایی فریدون دادگر»، که در تازهترین شمارهی امرداد آمده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی پنجم (اندیشه) شماره 491 امرداد بخوانید.
«امرداد» شمارهی 491 از شنبه، 14 مهرماه 1403 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پیدیاف شمارهی 491 هفتهنامه امرداد
فروش اینترنتی نسخهی چاپی شمارهی 491 هفتهنامهی امرداد
اشتراک ایمیلی هفتهنامهی امرداد
