کتاب «شاماران، ایزد بانویی که کشته شد» نوشته کارن رستمی و آذرمیدخت فتاحی از سوی انتشارات آریوحان به چاپ رسیده و دکتر میرجلال‌الدین کزازی برای این کتاب دیباچه نوشته است. «شاماران» موجودی افسانه‌ای در فرهنگِ مردم کُرد و نامی زنانه و فرنامی برای مار و پادشاه مارهاست. او ایزدبانویی با پیکره‌ای نیمه انسانی و نیمه جانوری با چهره‌ای زیباست.
کارن رستمی، پژوهشگر فرهنگ و تاریخ است و کتاب‌هایی را در زمینه تاریخ و فرهنگ نوشته است. با وی درباره کتاب «شاماران، ایزد بانویی که کشته شد» گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
خواهشمندم در ابتدا از استوره‌ی شاماران بگویید؟
استوره‌ی شاماران برگرفته از طبیعت و گزارشی است از پایان دوران مادرسالاری در هازمان کُردان و بر پایه‌ی دوره‌ی کشاورزی و نقش گسترده‌ی زن و گذار به‌سوی آغاز شهرنشینی بنیاد شده است. استوره‌ی شاماران به‌گونه‌ای دگرگونی دوران شکار و کشف کشاورزی را به تصویر کشیده و می‌توان گفت که باورهای نخستین و آغازین هم‌زیستگاه کُردها، ساختاری بر پایه‌ی کشاورزی بوده است. شاماران، ایزدِ دانایی و نگهدارنده‌ی راز و سَرور طبیعت و خدای پیمان است.
بایسته می‌دانم که این نکته را هم در میان بگذارم که پرستش ایزدبانوان موضوعی نیست که در زمان و جایگاه مشخص و ویژه‌ای، تقدس یافته باشد، بلکه وابسته به همه‌ی زمان‌ها و به گونه‌های گوناگون و نیز همه جاست. نامِ ایزدبانو، انگاره‌ای سپندینه از درون‌مایه‌های زندگی‌بخش، تغذیه‌کننده و باز‌زایی قدرت‌های جهانی است. ایزدبانوان با پدیده‌هایی که در چشم انسان، زنانه نمود کرده است پیوستگی و پیوند یافته‌اند. پدیده‌هایی مانند: زمین، کوه، باران، ماه، درخت، مار، ظرف‌ها، صندوچه‌ها و… که پیوندی زنجیروار با یکدیگر داشته‌اند و از سوی دیگر پیوندی نمادین با ماه، آب، باران، باروری زنان و رویش گیاهان دارد.
با دانستن آنچه که گفته شد، مردمانِ کُرد، شاماران را، ایزدمادری که وجود او مایه‌ی زندگی بهتر، افزایش دارایی و رمه، باروری و زایش، سرسبزی و آبادانی است می‌دانند. در ایران باختری و در زاگرس، آناهیتا را می‌توانیم به مانند یک ایزدبانو؛ همانند و یا در راستای اندیشه‌‌ی شاماران بدانیم، چنان‌که او نیز نمادِ زایش، حاصلخیزی، درمانگر و پیوند دهنده‌ی ازدواج و زندگی است تا آنجا که اورمزد او را ستایش می‌کند.
آنچه در بالا آمده است بخشی از گفت‌و‌گویی است از آناهید خزیر با کارن رستمی که باعنوان «بانوان ایرانی؛ چاره‌گران بزنگاه‌های فرهنگی و تاریخی»، در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد آمده است.
متن کامل این نوشتار را در رویه‌ی چهارم (ادب و هنر) شماره 492 امرداد بخوانید.
«امرداد» شماره‌ی 492 از دوشنبه، 30 مهرماه 1403 خورشیدی، در روزنامه‌فروشی‌ها و نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پی‌دی‌اف شماره‌ی 492 هفته‌نامه امرداد
فروش اینترنتی نسخه‌ی چاپی شماره‌ی 492 هفته‌نامه‌ی امرداد
اشتراک ایمیلی هفته‌نامه‌ی امرداد
