خسرو بهدین: طی روزهای گذشته شاهد دگرگون شدن زمان برگزاری مجمع همگانی انجمن زرتشتیان تهران بودیم. مطابق آگهی هیات مدیره و بازرسان این انجمن، قرار است دو مجمع در تاریخ آدینه 26 اردیبهشت برگزار شود. برگزیدن هیات نظارت بر انتخابات یکی از دستورهای نشست مجمع پیش رو است.
مطابق اساسنامه این انجمن، هیات نظارت بر انتخابات بالاترین مرجع تصمیم‌گیری است. اساسنامه مسیر کلی حرکت انجمن زرتشتیان تهران را مشخص می‌کند. اساسنامه‌ای که واپسین بازبینی آن در سال 1366 انجام پذیرفت و اکنون عده‌ای موافق انجام ویرایش‌هایی در آن هستند، هرچند برخی دیگر نیز بر این باور هستند که با همین اساسنامه خیلی کارها قابل انجام است و تغییر آن را در شرایط کنونی ضروری نمی‌دانند.
بارها در نشست‌های معارفه انتخابات گردش‌های مختلف، ناآشنایی برخی از کاندیداها با اساسنامه، وظایف و سیستم انجمن در صحبت‌های آنان مشهود بوده است.
وعده خیالی دادن همانند انتقاد کردن آسان‌ترین کار است. روشی که تجربه ثابت کرده است برخی از کاندیداها توانسته‌اند با استفاده از آن، نظر بسیاری از همکیشان را به خود جلب کنند.
البته در برخی اوقات، وعده خیالی دادن تنها به دلیل آگاهی نداشتن از اساسنامه، وظایف و سیستم حاکم بر انجمن بوده است و هدف به گمراهی کشاندن رای‌دهندگان نبوده است. چنانچه این کاندیداهای ناآگاه، خود نیز باور نداشتند که قادر نخواهند بود به وعده‌های زیبای خود عمل کنند.
به عنوان نمونه، در انتخابات گردش 38 انجمن زرتشتیان تهران، شاهد اختلاف رای زیاد نفر نخست با سایر راه‌یافتگان به ترکیب هیات مدیره انجمن بودیم، ایشان اما پس از ورود به انجمن خیلی زود استعفا کرد.
یکی دیگر از آفت‌هایی که سال‌هاست به جان انجمن زرتشتیان تهران افتاده، وجود افرادی است که نقش شعبان بی‌مخ را در جامعه بازی کنند.
جالب آنکه در بسیاری از موارد شعبان بی‌مخ‌ها توسط هموندان انجمن اصلا به کارگماشته نشده‌اند بلکه فضای به شدت سنت زده جامعه زرتشتیان ایران، خودبه‌خود این افراد را پرورش داده است.
این افراد در بسیاری از موارد بدون آنکه کوچکترین آگاهی از تصمیمات انجمن داشته باشند با سواستفاده از وجود جو شایعه در جامعه، به طرفداری ناآگاهانه یا انتقادهایی بی‌پایه و اساس از عملکرد برخی از هموندان انجمن زرتشتیان تهران مشغول شده‌اند و با این کار توانسته‌اند برای خود طرفدارانی نیز دست و پا کنند و خود را نزد افکار عمومی جامعه، فردی خیرخواه جلوه دهند.
تا زمانی که جامعه زرتشتیان ایران از نبود تعداد کافی نشریات مستقل رنج ببرد، شعبان بی‌مخ‌ها به راحتی می‌توانند برای خود جولان دهند و کسب اعتبار کنند.
کارکرد اصلی شعبان بی‌مخ‌ها در آستانه برگزاری انتخابات است. این افراد بارها توانسته‌اند فردی را وارد هیات مدیره انجمن کرده یا از راه‌یابی شخص دیگری ممانعت کنند.
هم‌زمان با فعالیت گردش‌های 35 و 36 انجمن زرتشتیان تهران شاهد اوج تاخت‌وتاز شعبان بی‌مخ‌ها در سطح جامعه بودیم. این امر خودبه‌خود توانست بر انتخابات دوره چهارم مجلس در حوزه زرتشتیان نیز تاثیرات منفی زیادی بگذارد.
اخذ مجوز برای استفاده از تبصره یک بند یازده اساسنامه مبنی بر امکان نامزد شدن بیش از سه دوره متوالی یا پنج دوره غیرمتوالی دستور نشست دیگر مجمع پیش رو است، موضوعی که بر اهمیت این مجمع افزوده است.
اختلاف تنها یک رای در آخرین مجمع گردش 42 انجمن زرتشتیان تهران در این خصوص، توانست بر تمامی امورات جامعه زرتشتیان ایران تاثیر بگذارد. باید خدا را شکر کرد که در جامعه زرتشتیان ایران، این آرای همکیشان است که می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد.
هم‌زمان با اواخر گردش 37 انجمن زرتشتیان تهران و بعد از برگزاری باشکوه ششمین کنگره جهانی زرتشتیان در تابستان 1375 در تهران، حرکات مشکوکی به‌صورت چراغ خاموش و زیرپوستی، در حال اجرا شد تا روزبه‌روز از قدرت انجمن زرتشتیان تهران بکاهد.
در تابستان 1382 خبر تشکیل (شورای مرکزی دبیرخانه دائمی کنگره‌های زرتشتیان جهان) با امضای نماینده وقت زرتشتیان در مجلس به نهادهای زرتشتی سراسر کشور ابلاغ شد.
به‌طوری که بیم آن می‌رفت که به‌زودی تصمیمات نهاد نوظهور مذکور برای تمامی نهادهای زرتشتی کشور از جمله انجمن زرتشتیان تهران لازم‌الاجرا شود. نهادی که تاسیس‌کنندگان آن برای خود قدرتی فوق‌العاده و همیشگی در نظر گرفته بودند، هدف از تشکیل این نهاد ارتجاعی چیزی نبود جز انحصارطلبی و تمامیت‌خواهی.
آنها در تلاش بودند تا نهادی انتسابی را بالاتر از انجمن زرتشتیان تهران بر مرکز قدرت بنشانند تا بر همه امور زرتشتیان ایران حکم‌فرمایی کند.
این نهاد توانایی نادیده گرفتن رای همکیشان را داشت و قادر بود تمامی تصمیمات انجمن زرتشتیان تهران را زیر نظارت خود تغییر دهد. تلاش قدرت‌طلبان برای نشستن همیشگی بر تخت اقتدار زرتشتیان ایران، اما به شکست انجامید.
بیش از دو دهه از آن تلاش برنامه‌ریزی شده ناموفق اما می‌گذرد و در گذر این سال‌ها انجمن زرتشتیان تهران به محوری‌ترین نهاد زرتشتیان ایران تبدیل شده است.
اعتراضات شدید برخی از صاحب‌نظران جامعه و بعضی از هموندان وقت انجمن زرتشتیان تهران موجب ناکامی برنامه ریاست بر جامعه زرتشتی شد و پیروزی دیگری در سایه همکاری را برای جامعه زرتشتیان ایران رقم زد.
خسرو بهدین
