کفتربازی، گونه‌ای بازی در میان بخش‌های از ایرانیان است که ریشه و پیشینه‌ای درازدامن دارد. درباره‌ی این بازی تاکنون چندین کتاب نوشته شده است تا گزارشی از شیوه‌ی کبوتربازی ایرانیان به دست داده باشند. اکنون اثر دیگری درباره‌ی این بازی و سرگرمی ایرانی به نام «کفتربازی، عشق‌بازی به سبک ایرانی» نوشته‌ی علی آخرتی با عکس‌های اصلان ارفع چاپ‌وپخش شده است. این کتاب که برآیند پژوهشی میدانی در دل جامعه‌ی کفتربازان ایران است، پرتوهای تازه‌ای به این آیین ایرانی می‌اندازد تا بهتر بدانیم که ریشه و شیوه‌ی این بازی یگانه (:منحصربه‌فرد) که در میان ایرانیان رواج دارد، چیست؟ این اثر، دوزبانه (فارسی و انگلیسی) است.
اصلان ارفع در دیباچه‌ی کتاب خود می‌نویسد که در سالیان پیش، نگرنده‌ی مسابقه‌ی کفتربازی بوده است و در همان زمان بسیار دوست داشته که از آن مسابقه و بال‌زدن کبوتران، عکس بگیرد. اما زمینه‌ی کار فراهم نمی‌شود تا آنکه یکی از دوستانش –بهروز دهش‌پور- به او پیشنهاد فراهم آوردن گزارشی از کفتر و کفتربازی می‌دهد. ارفع شورمندانه از پیشنهاد او استقبال می‌کند و پس از گذشت چندین ماه همه چیز دست به دست هم می‌دهد تا او کار را آغاز کند و سالیانی را به کار پژوهش درباره‌ی شیوه‌ی کفتربازی ایرانیان بپردازد و عکس‌هایی دیدنی از آن‌ها بگیرد. اما چرا «عشق‌بازی»؟ میان کفتربازی و عشق‌بازی چه پیوندی هست؟ ارفع در همان دیباچه‌ی کتابش در این‌باره می‌نویسد: «سال‌هاست که به کفتربازها، عشق‌باز هم می‌گویند و معمولا خودشان بین کفترباز و عشق‌باز تمایز قائل می‌شوند. عشق‌باز به کفتربازی می‌گویند که ضمن دارا بودن خصلت‌هایی مانند: منش پهلوانی، سفره‌داری و… به‌خاطر عشق‌اش به این پرنده، از آن نگهداری می‌کند. این شانس را داشتم که تمام اشخاصی را که دیدم همه عشق‌باز واقعی بودند. هر کدام در مورد کفتر با چنان عشقی صحبت می‌کردند که وجه‌تسمیه عشق‌باز را متوجه می‌شدم» (دیباچه‌ی کتاب).
از ویژگی‌هایی که ارفع برای کفتربازی برمی‌شمارد یکی «مردانه» بودن این بازی است و دیگر زبانِ سخن گفتنِ کفتربازها و اصطلاحات ویژه‌ای که به کار می‌برند. آن زبان، همانندی‌هایی با زبان کشتی‌گیرها و باستانی‌کاران دارد و آن را با آیین پهلوانی و جوانمردی پیوند می‌زند.
به هر روی، کفتربازی را باید بازی سنتی ایرانیان دانست که هنوز هم بخشی از مردم ما آن را عاشقانه انجام می‌دهند. با این‌که پرورش کبوتر در میان مردمان سرزمین‌های دیگر هم رواج داشته است اما کبوتربازی و هماوردی کبوتران شیوه و بازی‌ای به‌تمامی ایرانی است. هماوردی کفتربازی نیز بدین‌گونه است که کفتربازها کبوتران خود را پرواز می‌دهند و توان اوج‌گیری آن‌ها را سنجه‌ای برای برتری کبوتران خود و بُرد در بازی می‌دانند. اگر کبوتری بتواند بال کبوتر رقیب را بشکند، پیروز این میدان و هماورد است. نشانه‌های تاریخی‌ای هم که از کبوتربازی ایرانیان در دست است تا سده‌های دور (سده‌های سوم و چهارم مهی) برمی‌گردد و ردِ آن را در نوشته‌های کهن زبان فارسی می‌توان یافت. حتا در شعر کهن و کلاسیک فارسی نیز گویندگانی را می‌توان سراغ گرفت که در سروده‌های خود به کبوتربازی اشاره کرده‌اند.
کتاب «کفتربازی، عشق‌بازی به سبک ایرانی» کار ارزشمندی است که ما را به ژرفای این بازی می‌برد و نشان می‌دهد که ایرانیان از دلِ بازی دادن کبوترها چه مفهوم و برداشتی را پیش می‌کشیدند و به حافظه می‌سپردند و چگونه این کار سده‌ها ادامه یافته و بخشی از زندگی اجتماعی طبقاتی از مردم ایران شده است.
این را نیز اشاره کنیم که علی آخرتی این کتاب را به زبان انگلیسی برگردان کرده است. تصویرها کارِ اصلان ارفع است و ویراستاری کتاب را مژده حاتمی انجام داده است. چاپ نخست این کتاب را نشر نظر در صد رویه در سال 1403 خورشیدی به بازار کتاب عرضه کرده است.
گفتنی است که در 18 اردیبهشت‌ماه امسال (1404 خورشیدی) نشست رونمایی این کتاب در نشر نظر برگزار شد. در آن نشست، اصلان ارفع، علی آخرتی، نهال نفیسی، پویا آریان‌پور و رویا سلیمی سخنرانی کردند و هر کدام از دید خود گزارشی از کفتربازی ایرانی و کتاب ارفع ارائه کردند. نمایش فیلمی از اصلان ارفع از دیگر بخش‌های این نشست بود.
