سی و سه پل اصفهان پلی که در نوع خود شاهکارى بی‌مانند از یادمان‌های دوره فرمانروایی شاه عباس اول است و به هزینه و نظارت سردار معروف او الله وردىخان بنا شده در سال‌هاى گذشته روح این پل تاریخى همچون پل‌هاى دیگر مورد تازش قرار گرفته است. از گذر مترو و به خطر انداختن استحكام این پل، خشك کردن آب زاینده رود و تاثیر آن بر بر پایه‌هاى سى و سه پل بنا به مصالح بكار رفته آن كه نیازمند رطوبت هستند تا امروز با نرده‌گذارى دهنه‌هاى روى پل به بهانه‌ی ایمنى گردشگران و رهگذران.
این پل در حدود ۳۰۰ متر درازا و ۱۴ متر پهنا دارد و درازترین پل زاینده رود است که در سال ۱۰۰۵ خورشیدی ساخته شده است. در دوره صفویه، مراسم جشن آبریزان یا آبپاشان ارامنه در کنار این پل انجام می‌شد. ارامنه‌‌ی جلفا، آیین «خاج شویان» را نیز در محدوده‌‌ی همین پل برگزار می‌کرده‌اند. پل یادشده یکی از شاهکارهای معماری و پل سازی ایران و جهان به شمار می‌رود.
پرسی سایکس، سی‌وسه‌پل را یکی از پل‌های درجه اول جهان خواند، شاردن آن را شاهکار معماری و شگفت آفرین و دن گارسیا آن را از بهترین آثار معماری ایران خواند و به گفته‌ی لرد کرزن «انسان هیچ انتظار ندارد مگر دیدن آنچه که روی هم رفته می‌توان آن را باشکوه‌ترین پل دنیا نامید.
در پی رویداد ناگواری که در روزهاى گذشته رخ داد و كودكى از روى این پل پرت شد، مدیران میراث فرهنگى و شهردارى اصفهان در حال جمع بندى و اجراى طرح نرده‌گذارى در سى و سه پل اصفهان هستند. تغییرى در موجودیت بنا و نماى منظرى آن، هرچند در سال‌هاى گذشته و نحوه مدیریت و تصمیم گیرى مدیران در شهر اصفهان اینگونه تصمیم‌ها عجیب به نظر نمی‌رسد. حادثه‌اى كه روی داد هرچند ناراحت كننده، باید دانست كه در اثر یك سهل‌انگارى صورت گرفته است نه آنكه در اثر وقوع این گونه حوادث كه بندرت روی می‌دهد در دهه‌هاى گذشته از روى احساسات و همدردى رفتارى نادرست‌تر انجام گیرد.
منظر در معمارى و در چنین بناهاى ارزشمند و شناخته شده در كل دنیا بسیار مطرح و با ارزش است زیرا كه اگر نرده‌گذارى بنا بود صورت پذیرد در همان دوره خود و دیگر ادوار تاریخى این كار بی‌گمان انجام می‌پذیرفت، بنا به رعایت برخى اصول زیبایى شناختى و منظرشناسى معمارى ایجاد پیوست‌ها در یك اثر تاریخى خلاف اصول و قانون و كارى ناپسند است.
فرض آنكه اینان به این نتیجه برسند هر نرده را در خوشبینانه‌ترین حالت داراى شش پایه اتصال در نظر بگیریم و بنا باشد براى هر پایه دو آجر از پل تخریب شود و این تعداد تخریب و ایجاد حفره را در تعداد دهنه‌هاى بالاى پل ضرب كنیم چه میزان آسیب و خطرى با دستان خود برتن این بناى شاخص زده‌ایم؟
جالب آنكه در این سال‌ها اگر این مسوولان نگران و فكر امنیت رهگذران بوده‌اند چرا در دو طرف سى و سه پل هیچ تابلویى به عنوان رعایت ایمنى و اخطار نصب نشده است؟برای نمونه (مراقب كودكان خود در حال عبور از پل باشید)
معماران در گذشته براى طراحى این بناها اصول و عوامل موثر شامل تمام جنبه‌های زیبایی شناسی، فرهنگی، هویتی، اجتماعی، اقتصادی و تمام شرایط و ویژگی‌های انسانی شامل تاریخ، سنن، آداب، روانشناسی فردی و اجتماعی را در نظر گرفته‌اند. باید به این نكات با دقت توجه نمود و به زبان امروزى تر می‌توان توجه ویژه آن‌ها به فرهنگ مردم ایران را در نظر گرفت كه خرد و منش مردم را در استفاده از این پل و رعایت ایمنى فردى در نظر گرفته‌اند و این منش مردم را دخیل در طراحى فرم و فضاى معمارى خود کرده‌اند كه شوند(:باعث) ایجاد چنین هارمونى زیبا و منظرى جاوید شده است.
این پل در تاریخ ١٥دى ماه ١٣١٠ با شماره ثبت١١٠در فهرست آثار ملى ثبت شد.
*دبیر انجمن میراث‌بانان زنده رود
