کانون دانشجویان زرتشتی سومین نشست از سلسله سخنرانی دانش ودانشوری با درون مایهی تاریخ علم را ۱۲ امردادماه ۱۳۹۶ خورشیدی با سخنرانی افشین نمیرانیان برگزار کرد.
افشین نمیرانیان، دکترای فیزیک و دانشیار دانشگاه علم و صنعت، تاریخ علمی سدههای ۱۱ تا ۲۰ را از دیدگاه شاخصههای علمی و شخصیتهای برجستهی علمی واکاوی کرد. وی تاثیرگزارترین پدیده در زندگی بشر در درازای تاریخ را دستیابی به آتش و اختراع خط و چرخ بیان کرد و گفت در سدهی گذشته ترانزیستور، بنزین، هواپیما و پنیسیلین زندگی بشر را دگرگون کرد.
وی تاریخ علم در سدههای ۱۱ تا ۱۳ (سدهی میانی) را به شوند تحولات تاریخی چون جنگهای صلیبی، طاعون و مرگومیر دور از رخدادهای مهم علمی در جهان دانست.
به گفتهی نمیرانیان سدهی ۱۳ انسان به نیاز علم و دانش در زندگی پی برد و به مباحث غیردینی مانند پزشکی، صنعت، دریانوردی و حقوق روی آورد و آغاز شکلگیری دانشگاه از این سده بود.
وی گفت: سدهی ۱۴ دورهی رنسانس یا بازگشت است. در این سده از چون و چرایی علمی گریز میکردند و به چکامه(:شعر) و ادبیات و هنرهای تجسمی روی میآوردند. سدهی ۱۵ اختراع چاپ روی داد و صنعت دریانوردی شکل گرفت و قارهی آمریکا به دست کریستف کلمب کشف شد. دانشمند برجستهی این سده لیوناردو داوینچی است.
این دانشیار زرتشتی دانشگاه علم صنعت افزود: سدهی ۱۶ با اختراع صنعت چاپ و نشر کتاب، نیاز به علم و دانش بیشتر شد. دانش زمینشناسی، دانش آناتومی بدن و نخستین نقشهی مسطح جهان در این سده شکل گرفت و دانشمند برجستهی این سده گالیله است. سدهی ۱۷ گسترش مراکز علمی و انجمنهای علمی رخ داد. دانشمند برجستهی این سده ایزاک نیوتن، روش پژوهش علوم را مشخص کرد و مهمترین کتاب تاریخ علم کتاب اصول نیوتن است.
او در دنباله گفت: سدهی ۱۸، سدهی تثبیت روش علمی با استدلال و استنتاج علم است. اندازهگیری و بهکارگیری اعداد و فرمولنویسی در این دوره شکل گرفت. علمی که در سدهی گذشته در انگلیس بود در این سده در فرانسه ادامه پیدا کرد. این سده را سدهی شیمی نامیدند. دانشمند برجستهی این سده لاوازیه دانشمند علم شیمی است که شیمی را فرمولنویسی کرد. همچنین سدهی ۱۹ آغاز عصر علم، آدمی باور کرد روزمره زندگی بدون دانش دشوار است و بدون پژوهش تصمیمگیری نکند. پیشبینی و پژوهش علمی مقدم بر اختراع شد. انسان درک کرد که قوانین و فرایند درونی جهان، حاکم بر وجود اوست. کمیتهای غیربدیهی در علوم شکل گرفت بدین معنا که همهی کمیتها را همگان نمیتوانند درک کنند، مانند شتاب. دانش ریاضی کاربردی و محض شکل گرفت. شخصیت برجستهی علمی این سده داروین است.
نمیرانیان سخنان خود را اینگونه پی گرفت: سدهی ۲۰، انسان کار گروهی یاد میگیرد و دانش فراملی میشود. دانشهای نظری در سدهی بیستم بر روی مسایل کارآمد پژوهش میکند. ورود بانوان به دانش مانند کوری در این سده روی میدهد. فلسفهی دانش دگرگون شده و دانشهای اجتماعی مانند مهندسی ژنتیک و فیزیک اقتصاد و … شکل میگیرد. در این سدهی گذشته بیشترین و کاربردیترین اختراعات، رخ داده است.
افشن نمیرانیان پیش بینی کرد، در سدهی پیش روی بهترین پیشامدها در علم شیمی و ساخت مواد روی میدهد. وی سخنرانی خود را با گفتهای از جوانترین برندهی نوبل در دانش فیزیک، ویلیام لورنس براگ به پایان رساند: چیز مهم در دانش نه بدست آوردن حقایق جدید، بلکه کشف کردن راههای نو برای اندیشیدن پیرامون ماست.
این برنامه در تالار لعل نوذر جمشیدیان با باشندگی شماری از زرتشتیان برگزار شد.
2 پاسخ
چقدر عالی است اینگونه نشستها زیرا همگان را به اندیشه و واکاوی علمی قرار میدهد و روح انساندوستی را بتعادل میرسانید که پرامون ما مسایل علمی جای وقت گذراندن و فراست است و نه آشفتگی های اخلاقی و من بنوبه خودم از آقای افشین نمیرانیان تشکر ویژه میکنم که وقتشان را برای همگان میگذارند. تندرست باشید هرگاه
با درود. آفرین و دست مریزاد به افشین گرامی، چقدر خوب و روان و همه فهم توضیح داده است. امید که سالهای بسیار از دانش و آگاهی او بهره ببریم.