کلیسای وانک، جاذبه‌ی بی‌مانند اصفهان

 اگر روزی گذرتان به اصفهان افتاد بازدید از کلیسای وانک را به هیچ روی از دست ندهید. کلیسای وانک یا «آمنا پرکیج» نام کلیسایی است در محله جلفای اصفهان. این کلیسا از کلیساهای تاریخی ارمنیان اصفهان و در زمان شاه عباس دوم ساخته شده‌است. وانک در زبان ارمنی به معنی کلیسای جامع است.
ارامنه پس از کوچ بزرگ یعنی در سال 1605میلادی به دستور شاه عباس دوم به اصفهان آورده شدند.  از همان آغاز ورود برا خود جای زندگی درست کردند و در بار نخست کلیساها را بنا کردند.

بزرگترین کلیسای جلفا

 این کلیسا بزرگترین کلیسای جلفا است. این کلیسای با شکوه در سال 983 خورشیدی برابر 1605 میلادی در زمین‌های باغ زرشک ساخته شد و پس از 50 سال در سال 1033خورشیدی برابر 1655 میلادی گسترش یافت و به گونه‌ی امروز در آمد.
نقشه‌ی کلیسا از درون نمونه‌ای از مهرازی(:معماری) ارمنی بوده ولی نمای بیرونی آن به سبک ممهرازی ایرانی است که آمیخته‌ای استادانه از دو سبک مهرازی را به نمایش می‌گذارد. گنبد کلیسا دو جداره است که برداشتی است از گنبدهای سبک ایرانی. مصالح بکار رفته در ساختمان این بنا آجر و خشت است و همه‌ی دیوارها، قوس‌ها، تاق نماها، طوق گنبد، ساق گنبد و همه‌ی زوایای درون کلیسا با گچ پوشانده شده و بر روی آن‌ها موضوع‌های درپیوند با داستان‌های کتاب مقدس (عهد عتیق و جدید) با رنگ روغن نقاشی شده است.
این کلیسا دارای گنبدی بزرگ و دیوارهای بلند و تاق‌های بلند و زیباست که در حال حاضر محل اقامت خلیفه ارامنه ایران و هندوستان است.

بخش‌های گوناگون كلیسا

کلیسای وانک دارای بخش‌های گوناگونی مانند موزه و کتابخانه است. موزه‌ی کلیسا در سال 1282 خورشیدی برابر با 1905 میلادی ساخته شد.
در سال 1977 دو تندیس در بخش ورودى موزه گذاشته شد كه یكى از آن‌ها تندیس «مسروپ ماشتوتس» مخترع حروف الفباى ارمنی و دیگرى «خاچاطور گِساراتسی» پایه‌گذار چاپخانه کلیساى وانك در سده‌ی هفدهم بود. این تندیس‌ها ساخته شده در ایتالیا ازسوی دو فرد نیكوكار به موزه پیشکش شده اند.
در سال‌هاى پس از تاسیس موزه تا كنون نیزآثار فرهنگى زیادى به اشیاى موزه اضافه شده اند كه یا از سوی شوراى خلیفه‌گرى خریدارى و یا توسط اشخاص به موزه پیشکش شده‌اند. در نتیجه، بعدها غرفه هاى جدیدى از قبیل غرفه «یپرم خان»، «نژادكشى ارامنه در 24 آوریل 1915»، «چاپخانه ی جلفاى اصفهان» و «سكه ها» به موزه اضافه شدند.
طبقه‌بندی اشیای موزه چنین است که هر غرفه به صورت مجموعه‌ ای مجزا در آمده که در عین حال با غرفه‌ های دیگر هماهنگی دارد. از آنجا که اشیای موزه تا اندازه‌ای با مذهب، آیین مذهبی و آداب و رسوم ارمنیان درپیوند است تماشاگر با دیدن مجموعه­‌های آن تحت تأثیر فضای روحانی کلیسا قرار می‌گیرد.از بعد ازبنیان‌گذاری موزه تاکنون آثار فرهنگی بسیاری به اشیای موزه افزون شده است که یا شورای خلیفه­ گری آن‌ها را خریداری کرده یا مردم آن‌ها را به موزه پیشکش کرده­ اند. در نتیجه به مرور غرفه­‌های تازه‌ای به موزه اضافه شده است.
موزه ی كلیساى وانك، با دیرینگی بیش از 100 سال، یكى از پیشگامان موزه و موزه دارى در ایران است. این موزه به شوند(:دلیل) داشتن اشیا و فضاى بی‌مانند خود همواره مورد توجه گردشگران و بازدیدکنندگان داخلى و خارجى بوده و هستد. در دهه‌هاى گذشته موزه‌ی كلیساى وانك یكى از برجسته‌ترین و نامدارترین نهادهاى فرهنگى شهر اصفهان بوده كه همه ساله  دوست‌داران بى‌شمارى از آن بازدید مى کردند.
اشیایی که در سالن‌های آن برای تماشای بازدید کنندگان گذاشته شده‌اند شامل تابلوهای نقاشی کار نقاشان اروپایی است که به کلیسا پیشکش کرده‌اند. شماری کتاب خطی نفیس نیز در این موزه نگهداری می‌شوند.از جمله مجموعه‌های نفیس این موزه فرمان‌هایی است که در درازای تاریخ صفویه به بعد سلاطین و فرمانروایان ایران درباره‌ی ارامنه صادر کرده‌اند. این فرمان‌ها از نظر بررسی تاریخ ارامنه بسیار باارزش و درخور نگرش بوده و از منابع قابل اعتماد به شمار می‌روند.
از دیگر بخش‌های کلیسا چاپخانه است. این چاپخانه که به سعی و کوشش و ابتکار پیشوای ارامنه آن روزگار به نام خاچاطور کساراتسی GZARATSSY در جلفا پایه گذاشته شده بود در سال 1636 میلادی به عنوان نخستین چاپخانه آغاز به کار کرد و نخستین کتابی که به وسیله آن به چاپ رسید زبور داوود بود که از این کتاب تنها یک نسخه در دنیا هست و آن نیز در شهر آکسفورد انگلستان نگهداری می‌شود.
تصویر این کتاب در موزه‌ی کلیسا در برابر بازدید همگان است. کتابخانه کلیسای وانک نیز با 25هزار جلد کتاب به عنوان یکی از بهترین منابع مورد استفاده‌ی محققان و پژوهشگران ارمنی و دیگر ادیان است.

ساختمان برج ساعت که در بالای در ورودی دیر قرار گرفته و از سه طبقه تشکیل یافته است. در طبقه دوم آن ساعت بزرگی به وزن سیصد کیلوگرم نصب شده است که صدای ناقوس آن تا دور دست‌ها شنیده می‌شود. این برج و ساعت را ماردیروس هوناتانیان در سال 1931 بنا کرده است.
 در زیر این برج دو قبر وجود دارد این قبرها مطعلق به سربازی ارمنی و دیگری از آن پیشوای ارمنی است این برج ۳۸ سال بعد از بنای اصلی دیر ساخته می‌شود هزینه‌ی آن را تاجری ارمنی به اسم هوانجان جمالیان بردوش می‌گیرد. در سمت راست این بنا ( برج ناقوس ) کتیبه‌ای بزرگ به رنگ آبی مشخص است و دور آن را سنگ‌های صلیبی گرفته‌اند این سنگ‌های صلیبی به زبان ارمنی ( خاچ کارم نام دارند یعنی همان سنگ صلیبی ) این سنگها یا خاچ کارها از کلیساهای ویران شده‌ی جلفا به این مکان آورده شده و در این دیوار نصب شده‌اند.

0114

.عکس‌ها از جواد قاسمی است