نقد ادبی یا سخن‌سنجی به چم(:معنا) بررسی، جستار، ارزیابی، و تفسیر کارهای ادبی- دانشی برای بررسی ویژگی‌ها و تفسیر نقاط برجسته و سستی یک اثر ادبی است. نقد ادبی می‌تواند به گونه‌ی یک گفتمان برپایه‌ی دیدگاه‌های ادبی و یا گفت‌وگوی گسترده‌تر و گزارش‌گونه‌ای درباره‌ی یک اثر ادبی باشد. نوشته‌های گزارش‌گونه بیش‌تر در چهارچوب نوشته‌های روزنامه‌نگاری یا یادداشت‌هایی در زمان آفرینش کارهای ادبی پدید می‌آیند و گاه با داوری‌ها یا بازگوییِ دیدگاه‌هایی درباره‌ی خوب بودن یا نبودن و ارزش‌مند بودن یا نبودن اثر ادبی همراه است.
به گفته‌ی عبدالعلی دستغیب، منتقد ادبی سرشناس و از چهره‌های ماندگار، ما در زمینه‌ی نقد ادبی همگام با جهان پیش نرفته‌ایم چرا که در ایران بالندگی اندیشه و آشنایی فلسفی، هنری، و دانشی بیش از توان هازمان(:جامعه) است. کسانی در ایران هستند که هم‌زمان با اندیشه‌های علمی جهان پیش می‌روند، زندگی می‌کنند، و می‌اندیشند ولی هازمان هم‌آهنگ با آن‌ها پیش نمی‌رود.
این منتقد ادبی هم‌چنین بر این باور است که امروزه دگرگونی‌هایی هم در دانش و هم در ادبیات پدید آمده است. آن جستاری که پیش‌تر به عنوان ادبیات می‌شناختیم، اگر در چیستی دگرگون نشده باشد، در معنا دچار دگرگونی شده است. این‌گونه دگرگونی‌ها نیاز ادبیات امروز است چراکه با دیدگاه‌های سنتی و دیدگاه‌های سده‌ی نوزدهم و بیستم نمی‌توان به بازگویی جهانی که در آن زندگی می‌کنیم برسیم.
آنچه در بالا آمده است بخشی از گفت‌وگوی امرداد با استاد عبدالعلی دستغیب درباره‌ی جایگاه نقد ادبی ایران در جهان از گذشته تا کنون است.
«ما با بزرگان ادبیات خود بیگانه‌ایم» را در رویه‌ی چهارم امرداد365 بخوانید.
