نزدیک مرزهای شمال خاوری ایران، روستایی دامن گسترده است که بیشتر با دژ تاریخیاش شناخته میشود؛ دژی که برج و باروهایش درست در میانهی روستا دیده میشود و شکوهی تماشایی دارد، اما خودِ روستا هم به همان اندازه زیبا و دیدنی است. آنجا را «فورگ» مینامند. سنگنوشتهی کهنی در فورگ یافتهاند که در آن نامی از «مظفر کیقباد» بُرده شده است. شاید اشارهای به کیقباد، شهریار کیانی است.
گفتهاند این روستا را در گذشتههای دور «پور کیقباد» مینامیدند و سپستر فورکیقباد گفتند و برای آنکه آسانتر به زبان بیاید، فورگ نامیدند. شاید درستتر آن است که فورگ نام نیای خاندانی ایرانی بوده، که در زمانی بسیار دور، بر آن گستره فرمان میراندند. از همینرو، نام فورگ بر این روستا که خود نشانههای دیرینگی و تاریخی بسیاری دارد، ماند.
فورگ روستایی زیبا در شهرستان «دَرمیان» است. درمیان خاوریترین بخش ایران شناخته میشود و شانه به مرزهای کشور افغانستان سوده است. هر جای آن پهنه را بنگریم، ردپایی آشکار از تاریخ و فرهنگی ماندگار مییابیم. درمیان نیز انبوهی از نشانههای تاریخی در خود دارد. بسنده است بدانیم که 22 دژ کهن و دیرینه، گواه فرازوفرودهایی هستند که بر آن بخش از ایران کهن گذشته است. بیسبب نیست که درمیان را «سرزمین دژهای تاریخی» نامیدهاند.
درمیان، در خاور شهرستان بیرجند، در استان خراسان جنوبی، سایه افکنده است. فورگ درست در مرکز دو شهر درمیان و بیرجند جای دارد و 10 کیلومتر دورتر از شهر اسدیه، مرکز شهرستان درمیان است. این فاصله چنان اندک است که میتوان فورگ و اسدیه را همسایه و بهرهور از یک اقلیم و آبوهوا دانست. فورگ از قائن و سربیشه، دو شهر دیگر خراسان جنوبی، نیز چندان دور نیست.
روستای فورگ گرداگرد دژ تاریخیاش شکل گرفته است. نه آنکه تاریخ دژ کهنتر از روستا باشد؛ تاریخ فورگ بسیار دیرینهتر از دژی است که در سدهی دوازدهم مهی (:قمری) ساخته شده است. کوهها نیز مانند باروهایی طبیعی، فورگ را نگهبانی میکنند. روستا در دامنهی کوه «مومنآباد» پاگرفته و بالیده است؛ کوهی بلند که از شمال باختری تا جنوب کشیده شده است.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری است با عنوان«فورگ؛ سایهساری از باغها و شکوفهها» به خامهی نگار جمشیدنژاد که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی هشتم (هشتی) شمارهی 433 هفتهنامه امرداد بخوانید.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.