آب و هوای دل‌چسب و روحبخش روستای شهرستانک، ناصرالدین شاه قاجار را هم وسوسه کرد تا زمانی را در آن ماندگار شود و روزگاری را به دور از شهر بگذراند. وی در سال ۱۲۹۵مهی (:قمری) دستور داد تا در نزدیکی این روستا کاخی برای تفریحاتش بنا کنند و آقا محمد ابراهیم خان، به عنوان معمار آن در نظر گرفته شد. برای این کار انتهای دره شهرستانک که «گله گیله» نام دارد، انتخاب شد؛ نقطه‌ای از روستا که آب و هوا و چشم‌اندازی زیبا دارد. ساخت این کاخ سه سال به درازا انجامید و به اقامتگاهی ییلاقی و ویژه برای ناصر الدین شاه و اهل خانه‌اش تبدیل شد. امروزه کاخ شهرستانک جزو میراث فرهنگی است و نامش از تاریخ ۱۶ شهریور ۱۳۷۶ با شماره ۱۹۲۵ در فهرست آثار ملی ایران جای دارد.
این کاخ که مدت‌ها حال و روز خوشی نداشت و از دوماه پیش بز صندوق اخیای میراث فرهنگی بودجه‌ای برای بازسازی آن در نظر گرفته شد، دارای دو بخش اندرونی و بیرونی بوده که هر یک کاربرد خاص خود را داشته‌اند. در فضای بیرونی کاخ ناصری حیاطی مستطیل شکل به چشم می‌خورد که در ۴ تراز طراحی شده و تراز اول ویژه‌ی ورود شاه به مجموعه بوده است.ساختمان بیرونی، سازه‌ای دو طبقه با ابعاد ۱۲ در ۲۴ متر است که در تراز سوم قرار دارد و امروزه اثری از طبقه دوم آن دیده نمی‌شود.
ساختمان دیوان خانه (بارگاه سلطنت)، بنایی دو طبقه بود و در تراز چهارم قرار داشت. فضای داخلی این بنا را با کاغذ دیواری‌هایی که از آلمان برای شاه وارد شده بود، پوشانده بودند و گچ‌بری‌های بسیار زیبایی در آن خودنمایی می‌کرد. حتا درهای بزرگ اصطبل نیز ارسی‌هایی بودند که شیشه‌های رنگی زیبایی داشتند اما شوربختانه امروزه هیچ اثری از این تزیینات باقی نمانده و کاخ ناصری به پناهگاهی ویرانه برای کوهنوردان و گردشگران تبدیل شده است.
در مرز میان اندرونی و بیرونی، حمام خصوصی شاه قرار داشت که البته امروز تنها ویرانه‌های آن دیده می شود. بخش اندرونی دو حیاط در دو تراز متفاوت را در بر می‌گرفت که با اختلاف سطحِ ۳ متر طراحی و ساخته شده بودند و شباهت بسیاری به کاروانسراها داشتند. این حیاط‌ها عبارت بودند از: حیاط شمالی یا تحتانی با ابعاد ۱۸ در ۲۴ متر که مسکن خدمه بود و حیاط جنوبی با ابعاد ۲۶ در ۴۰ متر که دور تا دور آن حرمسرای شاه قرار داشت.
تا مدت‌ها ناصرالدین شاه و درباریانش، یک روز از سال را برای برگزاری مراسم آشپزان به کاخ شهرستانک سفر می‌کردند. وی از راه توچال و جاده شاهی به شهرستانک می آمد تا به محل خوش آب و هوای کاخش برسد. اما خدمه باید از مسیر خطرناک رودخانه راهی کاخ می‌شدند و خود را برای خدمت رسانی به شاه و مهمانانش می رساندند. خطر این مسیر به حدی بود که در برخی اوقات شماری از آن‌ها به دلیل گرفتار شدن در رودخانه، جان خود را از دست می دادند. مرگ تعدادی از خدمه سبب شد تا محل برگزاری مراسم آشپزان به قصر سرخ دره که ناصرالدین شاه دستور ساختش را صادر کرده بود، منتقل گردد.
بابک سیدی کارشناس فنی صندوق احیا در جریان بازدید ادواری از کاخ شهرستانک بنای واگذار شده به این صندوق، از آغاز عملیات اجرایی مرمت بنای یاد شده خبر داد و اعلام داشت که تجیهز کارگاه و استقرار نیروهای مرمت‌گر این بنا هم اکنون آغاز شده است.
گردشگران بسیاری از این کاخ بازدید می‌کنند اما با دیدن آنچه از کاخ برجای مانده آه از دل همه برمی‌خیزد.
سنگ نوشته ای که بدستور ناصرالدین شاه حکاکی شده
فرتور از همایون مهرزاد است.
1393
یک پاسخ
بسیار عالی بود .سپاس