در زمینهی پژوهشها و بررسیهای تاریخ پس از اسلام، اگرچه خیزش ملیگرایانهی بابک و اندیشههای کهنمایهی خرمدینان یکی از جنجالیترین گفتوگوهای تاریخی به شمار میرود، اما با نگاهی موشکافانهتر میتوان دریافت که روند چندسالهی بابک پژوهی، کارنامهی چندان چشمگیر و بسزایی نداشته است. از نزدیک به یک سده پیش که نخستین نسخهی پژوهش استاد زندهیاد سعید نفیسی دربارهی حماسهی بابک خرمدین چاپ شد تا به امروز شمار کتابهای منتشرشده در اینباره هنوز به 10 دفتر نمیرسد که در آن میان نیز شماری با وامگیری از تاریخ بابک، دراینباره داستانهای ارزندهای نگاشتهاند. اگرچه آنچه گفته شد، شمار کتابهایی است که تنها ویژهی بابک و خرمدینان بودهاند و در کنار آنها، در بررسیهای جریانشناسی اندیشههای سیاسی و آزادیخواهانهی ایرانی-اسلامی، به بابک، خرمدینان و سرخجامگان نیز نگرشهای ویژهای شده است.
پژوهشهای ارزشمندی چون «دلیران جانباز» (قهرمانان استقلال ایران) نوشتهی استاد زندهیاد ذبیحالله صفا (نشر هیرمند، 1385)، «جنبشهای دینی ایرانی در قرنهای دوم و سوم هجری»، شادروان غلامحسین صدیقی (نشر پاژنگ، 1375)، «از مزدک تا بعد»، نوشتهی رحیم رئیسنیا (نشر پیام، 1358)، «دو قرن سکوت»، شادروان عبدالحسین زرینکوب (نشر امیرکبیر، 1330)، «جنبشهای ضد فئودالی ایرانیان در اوائل خلافت عباسی» (امیرحسین خنجی) هر یک در کنار بررسی دیگر اندیشههای پایداری، گوشهای از پژوهش خود را ویژهی بابک و پیامدهای خیزش او کردهاند.
اما چنانکه گفتیم، در همین باره، پژوهشهایی نیز منتشر شدهاند که هر چند اندک، اما نگاه موشکافانهتر و ویژهتری به اندیشهی بابک و پیگیریهای خرمدینان داشتهاند. در امرداد 393، نوشتاری در رویهی تاریخ آمده با عنوان «چه کتابی برای شناخت “بابک” بخوانیم؟» در این نوشتار شماری از کتابها با چکیدهای از متن آن، به قلم فرشید ایراهیمی پژوهشگر تاریخ برای شناخت بهتر بابک خرمدین معرفی شدهاست.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
لینک اشتراک ایمیلی هفتهنامهی امرداد:
لینک فروش امرداد 393