واژهی دهش در لغتنامه دهخدا به چم (:معنی) بخشیدن است و فرهنگ داد و دهش از بخشایش و جوانمردی در میان مردمان یک هازمان سخن میگوید. اهمیت داد و دهش در دین زرتشتی بارها و بارها در بخشهای گاتها به روشنی به چشم میخورد. همچون هات 43 بند یک که در آن خوشبختی و خرسندی را در گرو خواستار بودن خوشبختی برای دیگران میداند. آنچه بیشتر از همه در میان زرتشتیان با چم داد و دهش برابری میکند، وقف است.
سنگنوشتهها و منابع بسیاری هستند که گواه بر دیرپایی فرهنگ داد و دهش در میان زرتشتیان سراسر جهان دارد که البته گرداندن شمار بسیاری ازاین اوقاف به انجمن زرتشتیان وقت آن شهر یا کشور سپرده شده است. در بازگفتی دیگر وقف نگهداشتن و نگهداری اصل ثروت و پروانهی به کارگیری از درآمد آن در راه باورهای دینی و آسایش هازمان (:جامعه) است. به عبارتی دیگر وقف سنتی کهن و جهانی به چم بخشش پول یا ملک به شخص یا موسسههای غیرانتفاعی است که سود بهدست آمده از این بخشش را در راه ویژهای به کار میبرند. وقف آنگونه که امروزه میشناسیم، در گا تها نیامده است، ولی فرهنگ و سنتی که وقف برای آن انجام میشود، ریشههای ژرف در گاتها دارد. وقف کردن دو بخش دارد یکی بخشیدن دارایی، دوم به کارگیری درآمد این دارایی برابر با خواستهی وقفکننده که در نیتنامهی آن موقوفه به آن اشاره شده است.
داد و دهش در هازمان زرتشتی به شکل ویژهای به آیین گهنبارخوانی نیز گره خورده است. در روزهای ویژهی گهنبار، هر زرتشتی به اندازهی توانمندی مالی خود با تهیهی نان، خوراکیهای سنتی، میوههای گوناگون، آجیل و خشكبار در خانهی خود و یا در تالار یک نیایشگاه، با فراخوان همگانی، چشم به راه مهمانان است تا از خوان او بهرهمند شوند. خوراکیهای سنتی و لرُک (آجیل گهنبار) كه فراهم شده یکسان بهرهمند شوند. گهنبار گونهای از جشن و شادمانی است که در آن نیازمند و بینیاز در کنار یکدیگر جای میگیرند تا در کنار گوشسپردن به آوای اوستا با خوردن خورا کهای آیینی در آرما نهای خوب گهنبار همبهره شوند.
از دیگر راههای داد و دهش زرتشتی این است که دهشمند دهش خود را که به شکل نقدی یا فرآوردههای خوراکی و پوشیدنی است، به سازمانها و انجمنهای خیریه میدهد تا موبد یا مسوول آنجا با توجه به خواستهی هازمان آن را به نیازمندان بدهد. نکتهی مهم در داد و دهش نیت دهشمند است. وی باید برای ارزش کار نیک، خشنودی اهورامزدا و روان آفرینش به نیکی روی آورد و دهش او برای خودنمایی و رسیدن به جایگاه مادی نباشد. …
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاریست با عنوان «به داد و دهش کشوری نو کنیم»، نوشتهی پورچیستا رستمی که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این گزارش را در رویهی هفتم (زرتشتیان) امرداد شماره ۴۴۵ بخوانید.
«امرداد» شمارهی ۴۴۵ از دوشنبه ۲۹ شهریورماه ۱۴۰۰ خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفته است.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
