«خشت بر خشت» اثر هنری زریر نجمی چاپ شد

  «خِشت بر خِشت» اثر هنری زریر نجمی، دربردارنده‌ی مجموعه عکس‌های بناهای قدیمی زرتشتیان یزد از سوی نشر برسم چاپ شد.

«خشت بر خشت» کتاب عکس است. کتابی است درباره‌ی بناهای قدیمی زرتشتیان یزد که هنوز سالم هستند و از آنها استفاده و مراقبت می‌شود و همچنین آنهایی که با بی‌مهری تخریب یا رها شده‌اند. تلاش برای عکس‌های این کتاب از سال 1375 خورشیدی آغاز شد.
زریر نجمی، هنرمند زرتشتی، عضو انجمن عکاسان میراث فرهنگی و دبیر عکس هفته‌نامه امرداد، در روایت این کتابِ 146 رویه‌ای از 137 عکس بهره گرفته است.
کتاب خشت بر خشت دارای چهار فصل نیایشگاه‌ها، فضای داخلی در بافت مسکونی، فضای خارجی خانه‌ها و وسایل خانه و ابزار است.

موبد دکتر اردشیر خورشیدیان در مقدمه‌ی کتاب نوشته است:
«این کتاب بسیار ارزشمند و ماندنی است، برای هر عکس آن زحمت بسیار کشیده‌شده و نسل‌های بعد هم باید از آن نگهداری کنند و در خانه‌ی هر ایرانی و شاید در جهان باید باشد. بنابر این نوشتن مقدمه برای این کتاب کار ساده‌ای نیست».
موبد خورشیدیان در این مقدمه به بن‌پایه‌های مهم از فلسفه‌ی هستی، فلسفه‌ای که خشت به خشت و ذره به ذره‌ی سازه‌ها و بنا‌ها‌ را در برمی‌گیرد، حتا کوچک‌ترین اجزای خانه هم بدون اندیشه و فلسفه رها نمی‌شدند، اشاره می‌کند و در ادامه می‌نویسد: «تفکر اشوزرتشت باعث شد که پیروانش بفهمند که آفریننده‌ی اخلاق انسان است و انسان چون دارای اندیشه است، می‌تواند قوانین حاکم بر جهان و آفریده‌ها را درک کند و جهان را آنطور که می‌خواهد تغییر دهد. و این تغییرات عظیم پس از اشوزرتشت به وجود آمد. نتیجه‌ی حاصل از این تفکر ظهور کورش، داریوش، انوشیروان و افرادی بود که توانستند دنیا را با ابداعات و اکتشافات و همچنین مدیریت و مهار‌کردن پدیده‌ها در طبیعت، تغییر و بهبود بخشند که نمونه‌های آن را هم در کتاب عکسی که پیش روی شما است می‌بینید. این تفکر توانست چنان پشتیبانمان باشد که در بدترین شرایط تاریخی توانستیم خانه‌هایی بسازیم که ما را محفوظ نگاه دارد».

فرنگیس مزادپور، نویسنده و ویراستار، در مقدمه‌‌ی کتاب، «خشت بر خشت» را چنین توصیف می‌کند:
«زریر نجمی، عکاس این مجموعه‌ی عکس، در مقام یکی از پیروان کیش زرتشتی، چشم‌اندازی که او بر زندگی زرتشتیان یزد گشوده است واقعیت روزمره زندگی این مردم را نشان می‌دهد.
آیین‌ها و معماری و کار نزد زرتشتیان، در حکم یکی از چندین خرده فرهنگی که تعامل آنان با یکدیگر فرهنگ ایرانی را به وجود آورده‌اند. در این دفتر عکس ثبت شده است. زریر نجمی به خوبی موفق شده است که نشان دهد، در این موزاییک فرهنگی که ایران نامیده می‌شود، فرهنگ زرتشتی نه با ارزش‌تر و نه بی‌قدر و قیمت‌تر از هیچ یک از خرده فرهنگ‌های تشکیل‌دهنده‌ی فرهنگ ملی ایران نیست. وی به خوبی توانسته است نشان دهد که این مردم اشتراکات بسیاری با فرهنگ ملی ایرانی دارند و اختصاصاتی اندک، هر چند این اختصاصات دارای جذابیتی فراوانند. برای همه ایرانیان!»
وی در ادامه به برخی از جذابیت‌های بافت تاریخی محله‌های زرتشتی‌نشین یزد می‌پردازد و در پایان می‌نویسد:
امروزه زرتشتیان ایرانی چیز چندانی از تاریخ و فرهنگ خود نمی‌دانند. اما زریر نجمی استثنایی است بر این قاعده! در این مجموعه عکس، آن چه بیش از همه جلب نظر می‌کند، نگرش زرتشتی زریر نجمی است، به زندگی و کار زرتشتیان. او خود در فرهنگ زرتشتی رشد یافته است و از منظر زرتشتی بودن به معماری زرتشتی پرداخته است. به این معنا، او دریافته است که فرهنگ زرتشتی را باید از کیش زرتشتی جدا کرده هر یک را در جا و گاه خاص خود ارائه داد. در این مجموعه فرهنگ زرتشتی است که به بیننده عرضه شده است و نه کیش زرتشتی و کار زریر نجمی به این دلیل مهم است که توانسته است میان فرهنگ زرتشتی که پدیده‌ای است چهار هزار ساله و کیش زرتشتی که در ماورا تاریخ قرار دارد، خط و مرزی مشخص بکشد و بیننده را از افتادن در چاه ویل تَوهم باز دارد که کاری بوده است کارستان».

زریر نجمی، در پیشگفتار از انگیزه‌ی به تصویر کشیدن بناهای قدیمی زرتشتیان یزد و نگارش کتاب عکس خشت بر خشت می‌نویسد:
«سپیده دمی بهاری بود كه پا به زادگاهم، یزد گذاشتم. با پر و خالی شدن ریه هایم از هوای آشنای آن دیار، خاطرات شیرین كودكی از نظرم می‌گذشت. بامدادان مادر بزرگ با آب‌پاش، جلوی خانه و كوچه را آب‌پاشی و اسفند و كُندُر دود می‌کرد. بوی خوش كاهگلِ آب خورده و دود اسفند در كوچه می پیچید و روان هر رهگذری را نوازش می داد. …
بَر آن شدم تا دیر نشده، رد‌پاهایی كه هنوز از گذشتگان زرتشتی باقی بود را به تصویر بكشم. عکس‌های قدیمی را كه از سال ١٣٥٥ خورشیدی گرفته بودم، به دلیل اُفت کیفیت نگاتیو كنار گذاشتم. تصاویر پیش رو نتیجه چندین بار تجدید نظر از سال 1378 خورشیدی تاکنون و تغییر آنها است.
نام كتاب را فرزندم سهراب پیشنهاد كرد. از خانم‌ها فرنگیس مزداپور، دیناز دهنادی و مهنوش دهنادی و آقایان نصرالله كسرائیان، علی اصغر بهرامی، پرویز ورجـاوند، پدرام اکبـری، اسـفندیار مرادیان، موبد اردشـیر خورشـیدیان، بابک سلامتی و همه‌ی گرامیانی كه در تهیه این كتاب مرا یاری کردند، سپاسگزارم. به روان استاد پرویز شهریاری که راهنمایم در ادامه‌ی این راه بودند، درود باد».

چاپ دوم  مجموعه‌ی عکس «خِشت بر خِشت» هم اکنون به قیمت 250,000 تومان به بازار کتاب آمده است.
دوست‌داران برای خرید کتاب می‌توانند با دفتر امرداد به شماره‌ی 88325329 و 88325330 و 88325331 تماس بگیرند و یا از فروشگاه امرداد، اینترنتی خریداری کنند.
لینک فروش اینترنتی کتاب «خشت بر خشت»