یکی از سنگنوشته (:کتیبه)های ارزشمند فارسی میانه که بیش از یک دهه پیش گم (:مفقود) شده بود، پیدا شد. این سنگنوشته بخشی از کتیبههای چهارگانه شهر استخر و یک میراث مهم تاریخی و معنوی دانسته شده است.
حمید فدایی مدیر پایگاه میراث جهانی، یکشنبه ۱۴ آذر در اینباره گفت: سنگنوشتهای که بیش از یک دهه پیش در محدودهی محوطه شهر تاریخی استخر گم شده بود، به دنبال بررسی همکاران پایگاه میراث جهانی تختجمشید و در یک واحد مرغداری پیدا شده است.
او گفت: این سنگنوشته، یکی از مجموعه کتیبههای چهارگانه بهشمار میرود که به سنگنوشتههای استخر یا تخت طاووس نامور است و وارون (:برخلاف) سه سنگنوشته دیگر که روی صخره نگاشته (:حکاکی) شده، بر روی یک ستون سنگی نگاشته شده و در کنار دیگر سنگنوشتهها قرار داشته است.
فدایی این کتیبه را همچون دیگر سنگنبشتههای منطقه افزونبر یک میراث مادی از دید مفاهیم زبانی یک میراث معنوی نیز قلمداد و افزود: در صورت تخریب سنگنوشتهها آنها قابلیت بازسازی نخواهند داشت و بخشی از میراث فرهنگی و معنوی این سرزمین از میان خواهد رفت.
او ادامه داد: متاسفانه ناآگاهی و نادانی در میان سوداگران آثار تاریخی و متجاوزان به این آثار تا بدانجا رخنه کرده که با انگیزههای واهی گنج یابی در درون سنگنوشتهها و از جمله در درون این اثر تاریخی و فرهنگی اقدام به ویران کردن و انفجار بخشی از آن نمودهاند.
فدایی گفت: اگرچه ستون سنگی حامل کتیبه شکسته و به چند بخش تقسیم شده و بر تاج آن میتوان حفرهها و کابلهایی که برای انفجار از آن استفاده شده است را مشاهده کرد اما خوشبختانه متن سنگنوشته از ویرانی در امان مانده و به یاری خدا در آیندهی نزدیک با کوشش کارشناسان حفاظت و مرمت در تختجمشید قطعات ستون سنگی وصالی و مرمتشده و به همراه سنگنوشته دوباره در جای اصلی خود جانمایی و مستقر خواهد شد.
مجتبی دورودی متخصص زبانهای باستان و از اعضای مرکز کتیبهشناسی تختجمشید در اینباره توضیح داد: این سنگنوشتهها نخستینبار از سوی هنینگ شناسایی و معرفی شده است و پس از آن گروپ(۱۹۶۹) و فرای (۱۹۷۰) خوانشهای خود را از آن ارائه دادهاند.
وی در ادامه افزود: در دهههای گذشته پژوهشگران دیگری نیز با استناد به خوانشهای پیشین به موضوع و محتوای این سنگنوشته پرداخته و به تحلیل آنها پرداختهاند؛ اما گزارشها نشان میدهد که سنگنوشتهی یاد شده در سالهای گذشته گم میشود و برای زمانی طولانی گمان میرفت که سنگنوشته دزدیده و یا تخریب شده باشد که خوشبختانه در روزهای گذشته به همت کارشناسان مستقر در شهر استخر و مجموعه یگان حفاظت پایگاه دوباره کشف شد.
عضو مرکز کتیبهشناسی تختجمشید افزود: این سنگنوشته همچون سه سنگنوشته دیگر در شمار سنگنوشتههای خصوصی قرار گرفته و حکم گورنوشته را دارد و متن آن به ساختن دخمهای برای فردی به نام فرخزاد اشاره دارn.
یادآور میشود به گزارش میراث آریا سنگنوشتهی فرخزاد اگرچه شکسته و دونیم شده است ولی خوشبختانه نوشتههای آن سالم است. همچنین شناسایی عامل یا عاملان احتمالی از راه مراجع قضایی و یگان حفاظت میراثفرهنگی استان فارس در حال بررسی است.