نمایش «نخنما خانم» نوشته سجاد طهماسبی با طراحی، دراماتورژی و کارگردانی مجتبی شجاعیزاده از ۲۸ آذر 1400، در سالن استاد جمشید لایق تالار محراب روی صحنه است و ملینا قدیمی در این نمایش که به صورت مونولوگ اجرا میشود، بازی میکند.
مجتبی شجاعیزاده درباره جذابیتهای انتخاب و اجرای نمایشنامهی «نخ نما خانم» گفت: این نمایشنامه برداشتی (:اقتباسی) از «یرما» اثر فدریکو گارسیا لورکا است. آنچه من را مجاب کرد این کار ر پیش ببرم، مقولهی زیر پاگذاشتن حق و حقوق زنان بود که از نسلهای گذشته تا امروز وجود داشته و دارد و همواره موضوع مردسالاری و قدرتی برتر در شکلگیری خانواده به شکلهای گوناگون مطرح بوده است. این نمایش به مقولهی بچهدار شدن نیز میپردازد.
این بازیگر تیاتر موضوع و مضمون نمایش «نخ نما خانم» را اینگونه توضیح داد: موضوع نمایش پیرامون یک خانواده است. «یرما» که دختری عاشق موسیقی و هیجان در زندگی است با همسایه خود «ویکتور» که نوازنده موسیقی است آشنا میشود. آنها روزهای خوشی را در کنار هم سپری میکنند که «خوان» همسایه دیگر که عاشق «یرما» بوده، دست به کار شده و با تهدید به کشتن ویکتور او را مجبور میکند از دهکده برود. ویکتور میترسد و آنجا را ترک میکند، یرما مجبور میشود با خوان ازدواج کند و پس از چند سال زندگی از خوان طلب بچه میکند اما هر بار خوان از این کار سر باز میزند. در نهایت یرما به دلیل حسرت و فقدان بچه و داشتن یک زندگی گرم شوهر خود را میکشد.
او درباره سبک و فضای اجرایی نمایش اظهار کرد: شیوه اجرایی نمایش چندلایه است. نخستین چیزی که بیشتر در کار نمود پیدا میکند، نشانه است؛ نشانههای نمادین و نشانههای شمایلی. در حقیقت آکسسوار این کار که دو عنصر بیشتر نیست، قالبهای اجرایی به خود میگیرند و تبدیل به شخصیت میشوند. در شکل اجرا (یک پالتو آویزان شده از سقف و یک تابوت پارچهای در بک راند) که هر کدام از این عناصر درمواجهه با شخصیت اصلی یعنی یرما با استفاده از نور به یک کاراکتر مبدل میشوند و شکل نمادین به خود میگیرند. دو قالب دیگر اجرا که نمود پیدا میکند استفاده از (کهن الگوها یا ارکیتایپهاست).
شجاعیزاده در ادامه افزود: استفاده از واژههای «آنیما و انیموس» که شکل اجرا را به سمت از خود گسیختگی و مالیخولیایی پیش میبرد. استفاده از «انیما» یعنی بخش مردانگی هر زن باعث میشود شخصیت زن نمایش دچار چندگانگی در شکل و اجرای خود شود. دیگر قالب اجرا که نمود پیدا میکند استفاده از تکنیک «بیگانهسازی» برشت است که شکل اجرا را به سمت نقالی و پردهخوانی میکشاند. در حقیقت شکل اجرا، رئالیستی و شبه رئالیستی است.
او درباره ویژگیهای نمایش «نخ نما خانم» عنوان کرد: ویژگی منحصربفرد این کار قالبهای چندگونه اجرایی این نمایشست. این شکل باعث میشود نمایش از تک بعدی و روایت خطی دور بماند و هر لحظه با گونهای از اجرا روبهرو شویم که تماشاگر را در لحظه غافالگیر میکند. دیگر ویژگی که باعث میشود اجرا جذاب بهنظر برسد خالی بودن صحنه و سادگی آن است که سبب همذاتپنداری کاراکتر با تماشاگر میشود و تماشاگر با گونه صحنه و قالب بازی بازیگر با محتوای نمایش یکدست میشود و کمک به فهم بهتر این نمایش میکند. دیگر ویژگی این اجرا استفاده از نور است که هر کدام از عناصر صحنه (تابوت و پالتو) قالب اجرا را به سمتی میکشاند که کاراکتر تغییر وضعیت میدهد و نوع بازی آن متفاوت میشود.
شجاعیزاده، دراماتورژ، طراح و کارگردان نمایش درباره استفاده از رنگ سرخ برای لباس یرما میگوید: «اگر از رنگ سفید در این نمایش بهره میبردم نشاندهنده تقدس و پاکی یرما بود اما یرما دست به جنایت میزند و همسرش را میکشد! به همین دلیل از رنگ سرخ برای لباس یرما بهره بردم تا هم سمبل عشق را به تصویر بکشد و هم نشاندهنده رنگ خون است که دستهای یرما را آلوده کرده و شخصیت زن نمایش را دچار چندگانگی در شکل و اجرا میکند.
وی در پایان سخنانش گفت: اجرای تک نفره و مونولوگ نمایش از دیگر ویژگیهای نمایش است که باعث رویارویی بازیگر با تماشاگر و بیواسطه بودن آن شده که این موضوع سبب نزدیکی بیشتر با تماشاگر میشود.
دیگر عوامل این نمایش عبارتند از: دستیار کارگردان: فرهاد قدیمخانی و مهدی رنجبری، عکاس: آناهید خزیر، مدیر صحنه: الهام علایی، طراح لباس: مریم مرادی، سرپرست گروه: احمدرضا رادمهر و طراح پوستر و بروشور: مسعود مدرسی.
مجتبی شجاعیزاده، کارشناس ارشد کارگردانی نمایش، نمایش «خواستگار» به نویسندگی آنتوان چخوف، «خرس و مادمازل پولی»، «قاب عکسی برای دو نفر»، «سلام آقای نویسنده»، «سرزمین مادری»، «نوای اسرار آمیز»، «مهمانسرای دو دنیا»، «مرگ در میزند»، «خواب میبینم»، «تخم بدون زردینه»، «پیتر و جک»، «فضاییهای خوشبخت»، «سرزمین مادری»، «چهگورا راست میگفت»، »قرقی»، «آنالین»، «دایره»، «سیب نیوتن»، «سرزمین پدری»، «استرند لعنتی»، «نفس سرد»، «دومینوا، دزد و رُزی و نویسنده» و… را در کارنامه خود داشته است.
نمایش «نخ نما خانم» که از ۲۸ آذر آغاز شده تا ۱۵ دیماه ۱۴۰۰ ساعت 19 و 30 دقیقه در تالار محراب (سالن استاد جمشید لایق) اجرا میشود. دوستدارن میتوانند بلیط نمایش را از گیشه تیاتر محراب و تیوال خریداری کنند.
فرتور از آناهید خزیر است.
6744