واژه تکیه از تکیه دادن و اهل تصوف گرفته شده‌است در گذشته مسافرین و افرادی که در راه سفر جا و خوراک مورد نیاز خود را نمی‌یافتند، کمک و راهنمایی می شدند، حسینیه و تکایا برگرفته از آنان است.
در گذشته عزاداری ها به صورت خیابانی و موقت بوده است و چون باعث مشکلاتی می‌شد، برآن شدند چادرهایی را ساختند که سرپوشیده باشد تا سرما و بارندگی و عوامل جوی دیگر، سوگواران را آزار ندهد. و بدین ترتیب سوگواری به صورت خیمه یا چادر زدن در آمد. بعدها چون چادرها ثابت نبودند و امکان پارگی و از بین رفتن داشت جاهایی را برای جایگزینی بنا می‌کنند که امروز تکایا شناخته می‌شوند.
از نخستین تکایایی که در زمان ناصرالدین شاه، ساخته می‌شود، تکیه میرزا آغاسی در تهران است و دیگر تکیه دولت تهران با مهرازی ویژه‌اش در پنج اشکوبه ساخته می‌شود و هر اشکوبه وابسته به اشخاص خاصی بود، اشراف، بزرگان، بازاری و قشر متوسط دسته‌بندی می‌شد.
تکیه معاون‌الملک از بناهای دوره قاجاری که در سال 1280 به دست حسن معینی به فرنامی (:لقب) معاون‌الملک بنا شد که افزون بر برگزاری آیین‌های مذهبی جایی برای رفع اختلافات قومی و عشایری بود. تکیه در دوره مشروطه به توپ بسته شد و سال 1307 بازسازی کردند.
تکیه‌ها چند بخش داشتند که هر کدام برای آیین‌های ویژه بود حیاط به‌نام عباسیه ویزه آیین سوگواری، بخش حسینیه که فضایی سرپوشیده بود و اتاق‌های پشتی بخش زینبیه بود. تکیه‌ها تنها کاربری برگزاری آیین سوگواری نداشتند بلکه جایی برای حل مشکلات مردمی، تجاری و قومی بود.
تکیه معاون‌الملک که در بخش مرکزی شهر کرمانشاه جای دارد از تکیه‌های شناخته شده دوره قاجار است. این بنا نیز دارای سه بخش جداگانه حسینیه، زینبیه و عباسیه است؛ هر بخش با کاشی‌های ویژه دوره قاجاری آراسته شده است که برگرفته از داستان‌های استوره‌ای، شاهنامه، قرآن و رویدادهای کربلا است.
عباسیه دارای حیاطی که میانه آن حوضی بزرگ با باغچه‌های کوچک در پیرامونش است دو سوی حیاط بناهایی دو اشکوبه به چشم می‌خورد و دو سوی دیگر دیوارهایی با ایوانی دراز که با تاق‌هایی قاب‌بندی شده‌اند؛ درون قاب‌های یکی از دیوارها خشتی است و دیگری سراسر با کاشی‌های هفت‌رنگ و نیمه برجسته آراسته شده‌است. گوشه‌ی میانی این دو دیوار بنایی دو اشکوبه با ستونی آجری لعابدار به رنگ فیروزه‌ای، سیاه، سپید، آبی فیروزه‌ای و زرد جای دارد.
دیوارهای این بنا در اشکوبه نخست پوشیده با کاشی‌های لعابدار رنگی بخشی از داستان یوسف پیامبر و در اشکوبه دویم پنجره‌ها درون قاب آجری لعابدار فیروزه‌ای که پیرامونش با گل‌های رنگی آراسته شده‌است.
دیوار دیگر با قاب‌های ساده پنج بخش شده که دو بخش آن با کاشی‌های لعابدار با نگارههای گل و سه بخش دیگر یک حاشیه گل در پایین و دو حاشیه است بخش پهن‌تر دارای نگارههای پادشاهان در دوره‌های گوناگون و بناهایی که بیشتر مهرازی فرنگی دارند. همه کاشی‌ها قاب ستاره‌ای آبی رنگ و نگاره اصلی به رنگ سیاه و سپید کشیده شده و حاشیه کوچکتر نیز با گل‌های ریز آراسته شده‌است. همه‌ی قاب‌ها با رنگ آبی فیروزه‌ای از یکدیگر جدا شده‌اند. قاب میانی با شش کاشی و نیمی در افق و شش کاشی آبی رنگ در ایستایی پوشیده شده‌اند. نگاره‌ها شامل نگاره زرتشت پیامبر، فره‌وهر، آثار تاریخی و سنگ‌نگاره‌های کرمانشاه در بیستون و تاق‌بستان، پارسه (:تخت‌جمشید) و هم‌چنین چهل‌ستون آراسته شده‌است.
هنرمند در بخش بالایی هر کاشی نوشته نگاره‌ها از چه منبع و وابسته به کدام اثر تاریخی است و بیننده با داشتن کوچکترین دانشی می‌تواند آنان را به آسانی شناسایی کند. تن‌پوش، حلقه عهدوپیمان، شمشیر و تاج پادشاهان، چگونگی جای دادن دست‌ها که هر کدام نشانه‌ای جداگانه است، بسیار قابل توجه است در میان نگاره‌ها چهره کورش وجود ندارد زیرا نام بیشتر شخصیت‌های پیش از اسلام از شاهنامه گرفته شده است و نگاره‌ها نیز برگرفته از کتاب‌های آثار عجم و نامه خسروان است.
سال 1287در گ‍رم‍‍اگ‍رم م‍ب‍‍ارز‌ات مشروطه خ‍و‌ا‌ه‍‍ی گ‍رو‌ه‍‍ی به انگیزه آن‍ک‍ه تکیه معاون الملک جای گردهمایی م‍ش‍روطه‌‌خواهان ش‍ده‌‌ب‍ود با توپ های س‍ن‍گ‍ی‍ن این بنای یگانه را تا اندازه بالایی وی‍ر‌ان ک‍رده و به آتش ک‍ش‍ی‍دن‍د. با ف‍روک‍ش شدن آتش ه‍رج و م‍رج ، حسن خان معین الرعایا، برادر حسین خان معین الرعایا، نامور به معاون الملک در سال 1307به بازسازی آن پرداخت.
مهرازی (:معماری) بنا را نخست به حسین نقاش تهرانی و سیدابوالقاسم مانی می‌سپارند و پس از چندی حسین کاشی‌پز تهرانی میناچی نیز برای باسازی بنا به کرمانشاه فراخوانده می‌شود.
بنای تکیه معاون‌الملک فراز و نشیب‌های بسیاری داشته که می‌توان در چندین گزارش دیگر به آن پرداخت در این گزارش تنها به نگارههای یکی از دیوارهای حیاط عباسیه پرداخته شد.
ورودی تکیه معاون الملک
کاشی‌های حیاط حسینیه برگرفته از نگارههای خیالی شاهنامه در کتاب نامه خسروان درون قابی پنجره‌ای شکل که پیرامون قاب را سبز رنگ کرده‌اند
بخش عباسیه و دیوارهایی پوشیده از کاشی‌های هفت رنگ دوره قاجاری، دو سوی ستون میانی داستان حضرت یوسف را روایت می‌کند
بخش دیگری از عباسیه ، دیوار میانی موزه مردم شناسی و پوشاک بومی مردم استان کرمانشاه بود، از آن‌جایی که بنا کنار رودخانه برپاشده است نم و رطوبت دشمن دیرینه این بنا است و تاکنون کارشناسان و مسوولان نتوانسته‌اند این مشکل را برطرف کنند.
کاشی‌های بخش عباسیه، با آبی رنگ شده‌اند و درون قاب ستاره‌ای شکل به گونه سپید و سیاه نگارگری شده‌است
یکی از قاب‌های بزرگی که با کاشی‌های آبی رنگ و نگارههای باستانی پوشیده شده‌است که همگی برگرفته از کتاب آثار عجم است و هنرمند توضیحات کامل را روی کاشی‌ها بیان کرده‌است
نگاره پوراندخت در بین کاشی‌ها نیز به چشم می‌خورد
نگاره بناهای فرنگی و تاریخی ایران نیز مورد توجه هنرمندان کاشی‌کار بوده‌است
حلقه عهده و پیمانی که در سنگ‌نگاره‌های ساسانی بسیار به چشم می‌خورد
فرتور از مارال آریایی است.
1986
