با توجه به عدم شناخت کافی از این تحول و جزییات مربوطهاش، موانع بسیاری بر سر راه این انقلاب جهانی وجود داشته، که در اینجا سعی در تبیین مسایل کوچک و بزرگ از این دست بوده و جزییات هر یک از موارد با تجزیه و تحلیل به بحث گذاشته خواهد شد، که در ادامه بتوان راهکارهایی واقعی و یا موقت برای آنها ارایه نمود. اگر این باور را بتوانیم در اقشار مختلف جامعه با دلایل منطقی ایجاد نموده و اجتناب ناپذیر بودن آن پذیرفته شود، سرفصلهای مشخصی را میتوان برای این موانع احتمالی برشمرد و یا اینکه با بحث بصورت کلی، به آنها اشارهای داشت. که در حالت اول، با مطرح شدن سرفصلهای مشخصی سعی در حل موضوع بصورت مرحلهای خواهد بود، و در حالت بحث کلی، مسایل باید بتدریج مورد حل و فصل قرار گیرد. هرایدهای مانند این تحول جهانی، در بدو مطرح شدن، اگرچه دارای پیشینه تحقیقاتی در کشورهای مختلف و یا تایید در مکاتب گوناگون باشد، ولی همواره مورد بحث و گفتگو قرار گرفته و چالشهایی از این دست را در پیشرو خواهد داشت، که اگر اینچنین نباشد، نشانهای از جدی بودن موضوع در اذعان شاید به همراه نداشته باشد. بنابراین تلاقی افکار و چکشکاری ایده در هر مرحلهای بدون حساسیت بایستی مورد استقبال طرفداران آن قرار گیرد. یکی از موضوعات جدی مطروحه تابحال، کندی سرعت حذف پول فیزیکی از عرصه داد و ستد در کشورها بوده، که یکی از دلایل این موضوع عادات ناخواسته در ارتباط با پول فیزیکی است که بعد از ۵۰ قرن طبیعی بوده که با روشهای گوناگون بایستی به سمت ترک این عادت حرکت کرد. تمام عادات کار با اسکناس در هر کشوری، و یا بطور کلی در جهان را میتوان موانع بر سر راه این تحول قلمداد کرده وراهکارهای فرهنگسازی، برگزاری سمینارهایی از این دست، تبیین مزایای انقلاب چهارم جهانی و اینکه با این رخداد، توسعه پایدار و مطمئنی برای دهههای طولانی را پایهریزی خواهیم نمود، بخشی از تلاش ما در این راستا را شامل میشود. درس تاریخی از انقلاب سهگانه گذشته که با چه تلاش و پشتکاری و طی نمودن مصايب فراوان به آنها دست یافتیم و حتی چالشهای احتمالی در هر یک، آموزههایی است که در اینجا کاربرد داشته و عزم ما را واقعیتر میسازد. اسیر هیچ توجیه غیرمنطقی نباید شد، از قبیل احتمال بروز مشکل در بازار سهام، فعالیت بانکها و بحثهایی از این قبیل در اقتصاد پول محور، و کاملاً این موضوع مشخص است که پس از این تحول جهانی، اقتصاد پول محور بخش کوچکی از انقلاب ارزش محور که فراگیر بوده و شامل تمامی ارزشها میشود، خواهد بود و شاید با اندازه ۵٪ تا ۱۰٪ اقتصاد ارزش محور را به خود اختصاص دهد، و هیچگونه توقف یا لطمه و تخریبی برای اقتصاد پول محور پیش نخواهد آمد، و با همان جزییات به حیات طولانیاش منهای جایگاهاش ادامه خواهد داد.
تاریخ همواره در زندگی بشریت تکرار شده است، و یکی از آن وقایع بزرگ و تاریخی انقلابهای جهانی هستند، که اگر نگوییم کاملاً شبیه یکدیگر بوده، ولی شباهتهایی نیز داشته است. انقلاب سوم جهانی که همان فناوری اطلاعات است، کم تشنجترین انقلاب جهانی بوده است ولی بدون چالش و مشکلاتاش نبوده است، و این در حالیست که انقلابهای اول و دوم جهانی با مشکلات و مسایل خاص خود مواجه بودهاند و بالاخره موفق شدند که به سرانجام برسند. بحثهای اقتصادی موضوعی نیست که به برخی انسانها کمتر و عدهای بیشتر مرتبط باشد، و تقریباً عامه مردم کم و بیش و متخصصین این امر عمیقتر با آن مرتبط هستند و جزییاتی را در اینجا بیان داشتن شاید اتلاف وقت باشد، و با بحثهای صورت گرفته و در حال انجام، اکثریت، مساله را شناخته و راه حلهای متفاوتی را مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهند داد. و یکی از موانع مهم در این تحول، همانگونه که قبلاً اشاره شد، توجه نکردن به زمان است، و اینکه فرض کنیم این تحول بالاخره اتفاق خواهد افتاد، در صورتیکه مدت زمانی که هنوز به این تحول نرسیده باشیم، شامل زندگی تحول نیافته ما بوده و بالطبع، در زندگی غیر واقعی خود گرفتار بوده و بخشی از زیانهای جبران ناشدنی ما را تشکیل دهد. این موضوع یک زیان فردی و در کنارش یک تاخیر در بلوغ و توسعه اجتماعی را در پی خواهد داشت که شاید هم اکنون به میزان خسارت آن پی نبرده و زمانیکه پای به تحول تمدن معنویت گذاردیم و به روزهای باقیمانده عمر خود اندیشیدیم، پی میبریم که چه زمان با ارزشی را با زندگی کم بهرهمان بیهوده در پشت درهای این تحول به بطالت گذراندیم، پس چه بهتر که عمیقتر به ارزشهای زندگی و خروج از زندگی تک بعدی پول محور فعلیمان بیاندشیم.
بازهم اجباراً روند تکاملی پول را ازنظر میگذرانیم و اینکه بهینهسازی رخ داده، اگرچه با تاخیر ولی بهترین رشدی بوده که برای تبادل ارزشهای مادی صورت گرفت، و تعاملات و تجارت جهانی تا به نقطه مطلوب مادیگرایانه فعلی رسید، و حال ما در اینجا کل این تعاملات مادی را زیر سوال میبریم و در حالی که تمام جزییات آن در حال اجرا خواهد بود، ولی ارزش اقتصاد پول محور حداقل ۱۰ پله در بین سایر ارزشهای اقتصاد ارزش محور سقوط خواهد نمود. باورش همچنان دشوار بوده و شاهد خواهید بود که هیچ تخریبی در هیچ سیستمی رخ نخواهد داد، و صرفاً جایگاه این مجموعه پول محور تغییر خواهد یافت و ارزشهای دیگری وارد زندگی بشریت در دهههای آینده خواهد شد.
۳-تاریخچه پول در جهان (ادامه)
پول چیست؛ نگاهی به تاریخچه این موجود دوستداشتنی
آیا واقعا پول باعث گردش زمین است؟ بسیاری از مردم جهان با وجود اینکه هر روز با خودشان پول زیادی به همراه دارند، ولی دقیقا نمیدانند پول چیست. افراد بسیار معدودی هستند که دقیقا میدانند پول چیست و کارکرد آن به چه صورت است. مقاله زیر را بخوانید تا با ماهیت این موجود دوستداشتنی آشنا شوید.
به طور مختصر، پول هر چیزی است که بتوان چنین عناوینی را به آن نسبت داد:
- ذخیرهی ارزش: یعنی میتوان آن را ذخیره کرده و برای بعد استفاده نمود و فرایند خرید را در طول زمان هموار کرد.
- واحد حساب: یعنی ایجاد یک پایه مشترک برای قیمتها.
- واسط تبادل: یعنی چیزی که میتوان از آن برای خرید و فروش استفاده کرد.
شاید راحتترین راه فکر کردن دربارهی نقشی که پول ایفا میکند این است که تصور کنیم اگر پول نبود، چه اتفاقی میافتاد. اگر پولی وجود نداشت، اقتصاد ما به یک اقتصاد مبادلهی کالا با کالا تنزل پیدا میکرد. اگر کسی میخواست چیزی بخرد باید کالای خود را با کالای شخصی دیگر معاوضه میکرد. مثلا، کسی که در تعمیر اتومبیل تخصص داشت و میخواست مواد غذایی بخرد، باید نزد کشاورزی میرفت که مواد غذایی مورد نظر او را داشته باشد و از طرف دیگر اتومبیلش خراب شده باشد. اما اگر اتومبیل کشاورز خراب نباشد چه؟ یا چه میشد اگر کشاورز تنها به مکانیک چند تخممرغ بیشتر از مصرف معمول او میداد؟ همین پیدا کردن فردی که برای داد وستد به تخصص فردی دیگر نیاز داشته باشد بسیار دشوار است. در این صورت ممکن بود مردم پیش از آنکه فرد مناسبی را برای مبادله پیدا کنند، از گرسنگی میمردند.
اما با وجود پول، دیگر نیازی به یافتن فرد خاصی نیست. شما فقط به بازاری نیاز دارید که خدمات و محصولات مورد نیازتان را عرضه میکنند. در این بازار، شما با فرد صاحب محصول، مبادلهی کالا به کالا نمیکنید. در عوض، محصولات و خدمات خود را با استفاده از یک واسط تبادل که پول است، رد وبدل میکنید. سپس میتوانید از آن پول برای خرید نیازهای خود از دیگرانی که همان واسط تبادل را قبول دارند، استفاده کنید. در این شرایط، با افزایش میزان تخصصها، تولیدات بیشتر شده و تقاضا برای تراکنش و مبادله افزایش مییافت و در نتیجه نیاز به پول بیشتر پیدا میشد.
پول بیشتر
پول چیست؟ به طور کلی، پول چیزی است که در طول زمان ارزش خود را حفظ میکند، میتوان آن را به سادگی برحسب قیمت ترجمه کرد و از طرفی مورد قبول همگان است. در گذشته از چیزهای مختلفی به عنوان پول استفاده میشد مثل پوستهی صدف، جو، فلفل، طلا و نقره.
در ابتدا، ارزش پول به واسطهی کاربردهای دیگر آن و هزینههای جایگزینی آن مشخص میشد. مثلا، شما میتوانستید جو را بخورید یا از فلفل به عنوان طعمدهنده استفاده کنید. ارزشی که برای مصرف این مواد قائل میشدید، کف ارزش آن را تعیین مینمود. هر کسی میتوانست جوی بیشتر بکارد، اما رشد آن زمان میبرد، بنابراین با خوردن جو ذخیرهی پولی کاهش پیدا میکرد. از طرف دیگر، فرض کنید بسیاری بخواهند توت فرنگی را به عنوان پول استفاده کنند، اما با فاسد شدن آن پول زیادی را از دست خواهند داد. بسیار دشوار است که بتوان توتفرنگی را تا یک ماه ذخیره کرد، چه برسد به یک سال و تقریبا امکان تبادل بیشتر میان افراد تقریبا غیرممکن است. همچنین، یک مشکل دیگر بخشپذیری است؛ هر چیزی که ارزش دارد را نمیتوان تقسیم کرد، همچنین استانداردسازی هر واحد آن نیز کاری بسیار دشوار است. مثلا، ارزش یک سبد توت فرنگی که با کالاهای مختلف سنجیده شده را نمیتوان به سادگی تعیین کرد و ثابت نمود. نه تنها توت فرنگی بلکه خیلی چیزهای دیگر نمیتوانند نقش پول را به درستی بازی کنند.
اما فلزات ارزشمند به نظر تمامی مشخصههای مورد انتظار از پول را دارا هستند: واحد حساب باثبات، ذخیرهی ارزشی بادوام و واسط تبادل مناسب. به دست آوردن این فلزات دشوار است. منابع آنها محدود و متناهی است. با گذشت زمان از بین نمیروند. به راحتی به سکههای استانداردشده قابلتقسیم هستند و با تقسیم شدن به واحدهای کوچکتر ارزش خود را از دست نمیدهند. به طور خلاصه، دوام، محدودیت منابع، هزینهی بالای جایگزینی و قابلحمل بودن از ویژگیهایی است که فلزات ارزشمند را جذابتر از سایر کالاها برای ایفای نقش پول مینماید.
تا چند سال گذشته، طلا و نقره پول رایج مورد استفادهی مردم بود. طلا و نقره سنگین هستند در نتیجه با گذشت زمان به جای حمل فلز و مبادلهی آن با کالا، مردم فلزات گرانبهای خود را در بانک پسانداز میکردند و بانک با صدور برگهای مالکیت صاحب طلا یا نقره را مشخص میکرد. هرکسی هر وقت لازم میشد میتوانست با در دست داشتن این برگههای مورد تایید بانک، طلا و نقرهی خود را از بانک برداشت کند. در نهایت، بعدها ارتباط برگهی اظهاریهی مالکیت فلزات ارزشمند از خود فلزات قطع شد. با از بین رفتن این ارتباط، پول بدون پشتوانه متولد شد. پول بدون پشتوانه از نظر مادی بیارزش بود اما به این علت ارزشمند بود که کل مردم بر سر نسبت دادن ارزش به آن توافق پیدا نمودند. به طور مختصر، این نوع پول توانست به کار بیاید زیرا مردم چنین باوری داشتند. با تکامل وسایل مبادله، منابع آن نیز تکامل یافت و از افراد در مبادلهی کالا به کالا، تا پذیرش جمعی در زمانی که جو و پوستهی صدف پول محسوب میشدند و تا دولتها در زمان حاضر پیش رفت.
اگرچه استفاده از سکههای استاندارد یا اسکناسهای کاغذی کار تعیین قیمت کالاها و خدمات را آسانتر نمود، اما میزان پول موجود در سیستم نیز نقش مهمی در تعیین قیمتها بازی کرد. برای مثال، کشاورز گندم حداقل دو دلیل برای نگه داشتن پول خود دارد: استفاده در تراکنشها (اسکناس) و ذخیرهی موقت برای نیازهای آینده (ذخیرهی احتیاطی). فرض کنید زمستان در راه است و کشاورز میخواهد به ذخیرهی پول خود برای مخارج آینده اضافه کند. اگر کشاورز برای یافتن افرادی که پول کافی برای خرید گندم دارند، با مشکل مواجه شود ممکن است حاضر شود با سکه و اسکناس کمتری محصولات خود را بفروشد. و نتیجه این میشود که قیمت گندم پایین بیاید چرا که تامین پول به شدت دشوار شده است. یک علت دیگر ممکن است این باشد که طلای کافی برای ضرب پول جدید وجود ندارد. به پایین آمدن کلیهی قیمتها تورم منفی میگویند. از طرف دیگر، اگر پول بسیار زیادی در گردش باشد اما تقاضای کالا تغییر نکند، ارزش پول سقوط میکند. به این پدیده تورم میگویند و در این شرایط برای خریدن یک مقدار مشخص کالا یا خدمات باید پول بیشتری پرداخت. در تعادل نگه داشتن عرضه و تقاضای پول کار بسیار دشواری است.
ادامه دارد …
عنوان: حذف پول (مورد مطالعه – آغاز انقلاب چهارم در جهان – تمدن معنویت)
پدیدآور: بزرگمهر پرخیده ۰۹۱۲۷۳۷۳۴۶۷ [email protected]
