در ایران ازکهن‌ترین زمان، در هر ماه جشنی در روزی که به نام آن ماه بود، برگزار می‌شد. از این جشن‌های دوازده‌گانه، تنها جشن تیرگان، با نام تیرماسیزه شو (شب سیزده تیرماه) هنوز در مازندران برگزار می‌شود.
جشن تیرگان روز سیزدهم ماه تیر (روز تیر از ماه تیر گاهشمار زرتشتی برابر با 10 تیر گاهشمار رسمی کشور) است که در نزد ایرانیان ستاره‌ی باران بوده و نشانه‌ی خجسته‌ای از بخشش و امید به بارش باران است. افزون‌بر یکی‌بودن نام روز و ماه، مناسبت جشن تیرگان را سال‌روز حماسه‌ی روشن شدن مرز ایران با تیراندازی آرش می‌دانند. این جشن که در پیوند با فرشته‌ی تیر و ستاره‌ی تیر است، در زمان‌های کهن میان ایرانیان شکوه و بزرگی بسیاری داشته و شوند‌های آن را نیز نوشته‌های تاریخی آورده‌اند.
در کتاب‌های گوناگون درباره‌ی این جشن و آیین‌های آن سخنان بسیاری رفته است. در تیشتریشت نبرد این ایزد با دیو اَپوش که دیو خشک‌سالی و خشکی است آورده شده است. به‌راستی که تیشتر زندگی‌بخش است و در آغاز آفرینش گیتی و به هنگام تازش اهریمن، جایگاه پخش آب‌ها و دانه‌ها در جهان بردوش اوست. او همچنین سرور همه‌ی ستارگان و پشتیبان سرزمین آریایی است. او فرزند می‌بخشد و جادوگران را درهم می‌شکند.
همچنین این ایزد با قهرمان استوره‌ای ایران، آرش، پیوندی ناگسستنی دارد. در کرده‌ی چهارم از تیریشت از کتاب اوستا می‌خوانیم:
«تشتر ستاره‌ی رایومند فره‌مند را می‌ستاییم که شتابان به سوی دریای فراخکرت بتازد، چون آن تیر در هوا پران که آرش تیراندازـ بهترین تیرانداز ایرانی ـ از کوه ایریوخشوث به سوی کوه خوانونت بیانداخت. آنگاه آفریدگار اهوره‌مزدا بدان دمید، پس آنگاه ایزدان آب، گیاه و مهر فراخ چراگاه، آن تیر را راهی پدید آوردند.»
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری است با عنوان «تیر؛ پشتیبان سرزمین‌های آریایی» که در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این گزرش را در رویه‌ی پنجم (:اندیشه) شماره 413 امرداد بخوانید.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
لینک فروش اینترنتی امرداد شماره‌ی 413
