زندگی انسان در زمینههای فرهنگی و دانشی همواره روبه پویایی، نمو، بالندگی و دگرگونی است. از آغاز همزیستی و یکجانشینی تیرههای (:اقوام) مردمی و پایهگذاری فرهنگ و تمدن، انسان خواهان پیشرفت و نوگرایی (:ترقیخواهی) بوده و هست. روشن است در گذر تاریخ جامعهای که از پیشرفت، نوگرایی و آرمان ترقیخواهانه دور باشد، رو به نابودی خواهد رفت. اما باید دانست که داشتن ابزار، نرمافزارها و سختافزارهای نوین، فنآوری (:تکنولوژی) و امکانات پیشرفته تنها نشان پیشرفت، ترقیخواهی و نوگرایی نیست. چراکه اینها به هیچروی فرهنگساز و دانشافزا نیستند بلکه ابزارهایی هستند برای پیشبرد فرهنگ، تمدن و تاریخ. این فنآوریها و ابزارهای پیشرفته تنها انسان را یاری میکنند که تندتر، آسانتر و کوتاهتر به جابهجاکردن، شناساندن و دادوستدهای فرهنگ، دانش و تمدن یکدیگر در سراسر جهان بپردازد.
برای نوگرابودن نخست میبایست اندیشه، دانش و فرهنگ یک جامعه نوگرا باشد. فرهنگ و اندیشهای دور از خرافات، تعصب کورکورانه، دروغ که ویژگیهای والای اخلاق و رفتار انسانی را دارد و در راستای پیشرفت جهان و آفرینش میکوشد. این مهم همواره در تاریخ مردمان وجود داشته و خواهد داشت.
«ترقی به مفهوم دانش سیاسی و جامعهشناسی، تغییر و تحول تکاملی هیات جامعه است. در رابطه با مدنیت غرب تحولی که عام و همه جانبه است و شامل سیاست، اخلاق، اقتصاد، عقاید، کردار اجتماعی و ارزشهای آدمی است. ماورای همه آنها، ترقی تغییر وجهه نظر کلی آدمی است، نسبت به مفهوم عینی زندگی» (اندیشه ترقی و حکومت قانون، فریدون آدمیت، رویه 144).
در درازنای تاریخ در میان تمدنهای کهن تا به امروز همواره کسانی بوده و هستند که خواستار اندیشه نوگرا و ترقیخواهانه بودهاند. اندیشمندانی که با دانش، فرهنگ و آموزشهای خود دگرگونیهای بزرگی در میان تیرهها و ملیت خود و یا حتا در جهان پدید آوردهاند. نگاهی به تاریخ رنسانس (:نوگرایی) در اروپا پس از قرون وسطی، نمونهی آشکاری آن است.
سرگذشت فرهنگ و تمدن کهن ایران زمین نیز نهتنها از این رویدادهای نوگرایانه دور نبوده بلکه اندیشمندان ویژه و نامداری را به جهان ارزانی داشته است که درپی آن دگرگونیهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی والایی را پایهگذاری کردهاند. یکی از این نامداران که نام، آوازه و پیام آن زبانزد جهانیان است، اشو زرتشت است. شاید بتوان بهدرستی و آشکارا گفت که نخستین کسی که در تاریخ کهن بشری نوگرایی را پایهگذاری کرد همانا اشو زرتشت مهر اسپنتمان است. زرتشت جدای از پیامبر بودن در ایرانزمین فیلسوفی بلندپایه و اندیشمندی نوگرا و فرزانهای دوراندیش بوده است.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاریست با عنوان «خردگرایی، آگاهی و دانش، پایههای انسانیت » به قلم احمد نوری (آریاچهر) که در ویژهنامهی نوروز 1401 خورشیدی (مجلهی نوروزی امرداد) چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در مجلهی نوروزی امرداد 1401 بخوانید.
ویژهنامهی نوروز و زرتشتنامه امرداد در 48 رویه به همراه شمارهی 452 هفتهنامهی امرداد (در هشت رویه)، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان است.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به مجلهی نوروزی و هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی هفتهنامه امرداد شمارهی 452 به همراه مجله نوروزی 1401 خورشیدی