رشت یکی از شهرهای گردشگری ایران است و همهساله مسافران بسیاری به این شهر سفر میکنند، اما بسیاری از آنها نمیدانند که در کوچهپسکوچههای بافت تاریخی اینجا، آرامگاه کوچک و خاکخوردهی مردی جای گرفته که زندگیاش را وقف آن کرد تا گردوخاک زمان را از دین و آیین و فرهنگ کهن ایرانیان بزداید.
آرامگاه خانوادگی استاد ابراهیم پورداود، زندهکنندهی فرهنگ ایران باستان و نخستین برگردانندهی اوستا به زبان فارسی، در میان کوچهای تنگ و خلوت در سبزهمیدان شهر رشت جای دارد.
زندگی استاد ابراهیم پورداود
ابراهیم فرزند حاجداود رشتی از بازرگانان نامدار رشت، در 20 بهمنماه سال 1264 خورشیدی در محلهی سبزهمیدان زاده شد. پدرش داود، در گوشهای از حیاط خانه مکتبخانهای ساخته و میرزایی در آن گماشته بود تا فرزندان خودش و دیگر کودکان سبزهمیدان را آموزش دهد. ابراهیم نیز همانند برادرانش، در همینجا درس خواند و رشد کرد، مکتبخانهای که امروزه آرامگاه او، پدر و دو تن از برادرانش است.
در سالهای نزدیک به انقلاب مشروطه، ابراهیم به تهران آمد و در پی فراگیری دانشهای نوین، مدتی را در مدرسه آلیانس به تحصیل پرداخت. پس از چندی به بیروت رفت و در آنجا نامخانوادگی پورداود را برای خود برگزید. ابراهیم پورداود در بیروت چکامه میسرود و پس از دو سالونیم زندگی در بیروت، به فرانسه رفت و حقوق خواند. پس از جنگ جهانی اول، به آلمان رفت و در آنجا با حسن تقیزاده و تنی چند از خاورشناسان آلمانی آشنا شده، به ایران باستان علاقهمند شد.
پورداود در مهر 1304 به هندوستان رفت. او در این سفر به ترجمهی بخشهایی از اوستا پرداخت. وی در سال 1324 انجمن ایرانشناسی را پایهگذاری کرد. استاد پورداود تا سال 1342 در دانشگاه تهران به تدریس زبان اوستایی پرداخت. استاد ابراهیم پورداود سرانجام در 26 آبان 1347 درگذشت.
آرامگاه استاد پورداود و احوال امروز ساختمان
پس از درگذشت استاد، زرتشتیان پیشنهاد دادند تا زمینی برای آرامگاه وی ویژه کنند، اما استاد پورداود بنا به خواستهی قبلی خود در کنار پدر و دو برادرش، در همان مکتبخانه دوران کودکیاش که اکنون آرامگاه خانوادگیشان شده بود، به خاک سپرده شد.
آرامگاه خانوادگی استاد ابراهیم پورداود، از آثار تاریخی روزگار قاجاریه، سازهای است آجری با مساحت نزدیکبه 30 متر مربع که در شهر رشت، محله سبزه میدان، خیابان آفخرا جای دارد. فضای بیرونی بنا را 6 پنجره آهنی و یک در آهنی بزرگ سفید رنگ پوشاندهاند. سیمکشی بیرونی غیراصولی و آشکار، زنگزدگی در و پنجرهها، رشد گیاه روی سقف، رسوب آب و همینطور آسیب به وجههی بیرونی بنا به وسیلهی چسباندن آگهی یا نوشتن دیوارنوشتههای رنگی، حاصل سالها بیمهری به این بنای تاریخی است.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاریست با عنوان «گرد فراموشی بر آرامگاه اوستاشناس ایرانپرست»، به خامهی سپهر میزانیان که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی هفتم (زرتشتیان) شمارهی 457 امرداد بخوانید.
«امرداد» شمارهی 457 از سهشنبه، 21 تیرماه، 1401 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.