آیین نکوداشت پژوهشگر نامی دکتر پرویز اذکایی با عنوان «جهانی است بنشسته در گوشه‌ای» به کوشش انجمن سرو سایه‌فکن و گروه ادبیات خانه اندیشمندان علوم انسانی سه‌شنبه هشتم امردادماه 1398 خورشیدی، با باشندگی شماری از استادان، پژوهشگران، اهالی فرهنگ و هنر و دوستداران این پژوهشگر برجسته در تالار فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
در آغاز این نکوداشت، دکتر قاسمی مدیر عامل خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی با خوش‌آمدگویی به شرکت‌کنندگان در این آیین از فلسفه‌ی برگزاری چنین برنامه‌هایی یاد کرد و سرمایه‌های انسانی را برتر از نفت و منابع طبیعی برای کشور برشمرد. وی افزود: چاه‌های نفت هم روزی به پایان می‌رسد اما اندیشه‌های این استادان، بالنده و پویا است و روز‌به‌روز بر ثروت جامعه می‌افزاید.
دکتر قاسمی یادآور شد که این نشست شصتمین برنامه‌ی نکوداشت چهره‌های برجسته است که از آغاز شکل‌گیری خانه اندیشمندان علوم انسانی در این مجموعه برگزار شده است.
در دنباله دکتر محمد باقری از دوستان نزدیک استاد اذکایی با سپاسگزاری از برگزارکنندگان این آیین، برگزاری آن را نشانه‌ی درک و ارزش والای برگزارکنندگان دانست. دکتر باقری به زمینه‌ی آشنایی خود با استاد اذکایی اشاره کرد و با یادی از زنده‌یاد غلامحسین سعدی‌افشار این آشنایی را وام‌دار ایشان دانست. دکتر باقری در ادامه گفت: من اذکایی را دوست دارم به خاطر خوش‌رویی و سادگی که در وجود این استاد فرهیخته است. وی از بخشی خدمات فرهنگی استاد اذکایی یاد کرد و پیشکش کتابخانه بزرگ وی به شهرداری همدان را نمونه‌ای از خودگذشتگی و ایران‌دوستی این استاد دانست.
وی همچنین از ناملایمتی‌ها و ناسپاسی‌های برخی مدیران فرهنگی شهر همدان، در حق استاد اذکایی انتقاد و از مسوولان این شهر درخواست کرد تا به وعده‌های خود برای استقرار کتابخانه‌ی استاد اذکایی در مرکز فرهنگی «عین‌القضات همدانی» عمل کنند. محمدی با اشاره به سخنان دکتر قاسمی در آغاز این نشست افزود: دکتر قاسمی به نفت اشاره کردند، من جایی گفتم اگر از اول انقلاب نفت را مجانی به غرب می‌فرستادیم اما سرمایه‌های انسانی کشور را که با زحمت و هزینه‌ی بسیار پرورش یافته‌اند را نگاه می‌داشتیم وضع‌مان بهتر از اکنون بود.
دکتر پروین بهرام‌گنابادی از دیگر سخنرانان نکوداشت استاد اذکایی نیز از شخصیت فرهنگی و انسانی دکتر اذکایی یاد کرد و کتاب ارزشمند او «ماتیکان علمی» را یکی از یادگارهای خوب این استاد خواند. وی درباره‌ی این کتاب گفت: ماتیکان علمی مجموعه‌ای از پنج مقاله است که ماتیکان فرهنگی و ماتیکان کتاب‌گزاری را در بر می‌گیرد و موجز بودن را ویژگی خاص ماتیکان کتاب گزاری دانست.
دکتر نصرالله پورجوادی نیز در آغاز سخنانش به زمینه‌ی آشنایی خود با استاد اذکایی پرداخت و کتابهای ارزشمند او «بابا طاهر همدانی» و «حکیم رازی» رادرخور ارج‌گذاری دانست. وی در دنباله افزود: استاد اذکایی از مفاهیم فلسفی نوین برای بیان مسایل و جهان‌بینی کهن بهره می‌برند که البته من به آن نقد دارم. با این حال نباید از کتاب حکیم رازی به راحتی بگذریم زیرا دریایی از آگاهی درباره‌ی زکریای رازی است.
استاد میرجلال الدین کزازی دیگر سخنران نشست در آغاز گفت: من دیری نیست که دکتر اذکایی را می‌شناسم و چند سالی بیش از آشنایی من با او نمی‌گذرد اما چندین انگیزه را بر می‌توانم شمرد که من را واداشت تا در این بزم با شما همساز و انباز باشم. دکتر اذکایی مردی است دانش‌ورز و پژوهشگری توانا. نوشتههای او هم در چندی و هم چونی گران است. در چندی بیشمار و در چونی به آیین است. این هم در جای خود بسیار گران است و گران‌مایه اما انگیزه‌ی من برای آمدن بدین‌جا نبوده است. انگیزه‌ای که من را به این بزم کشاند نیرومندتر از این‌هاست و آن ایران‌دوستی دکتر اذکایی است.
استاد کزازی در ادامه به بیان ویژگی‌های شخصیتی استاد اذکایی پرداخت و افزود: پرویز اذکایی تا آنجا که من در نوشتههای او دیدهام و به این شناخت رسیدهام ایران را دانشورانه یافته است از همین‌روست که میکوشد ریشه‌ها را بیابد. اذکایی آزادمرد و بدون یکسونگری و خشک‌اندیشی است و بهدریغ باید گفت در شمار بسیار اندک از پژوهشوران است. انگیزه‌ی دوم خوی و خیم خجسته‌ی اوست. هرکس او را از نزدیک میشناسد بی‌گمان در این با من همداستان است. هرگز نشنیده‌ام که از کسی به بدی و کژی سخن بگوید، نمونه‌ای است از ایرانی به‌آیین.
در دنباله دکتر شروین وکیلی از کتاب حکیم رازی به‌عنوان زمینه‌ی آشنایی با استاد پرویز اذکایی یاد کرد و افزود: نخستین چیزی که پس از خواندن کتابهای استاد اذکایی به ذهن می‌آید دانش وی است. دانایی از پایه‌های خرد است ولی خود خرد نیست. در بیشتر نوشتههای استاد اذکایی خردورزی موج می‌زند. خرد آموختنی نیست، یک رفتار است مهارتی است که می‌ورزیم و به‌دستش می‌آوریم.
واپسین سخنران آیین نکوداشت استاد پرویز اذکایی دکتر داریوش رحمانیان بود که به بیان ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی استاد اذکایی پرداخت.
وی از بیم و امید خود در این زمانه گفت و افزود: به آینده‌ی ایران بسیار بیمناکم اگرچه همواره از زبان خاورشناسان خوانده‌ایم که ایران همواره جاویدان است اما نبایستی دلخوش به این خیال باشیم که خطرناک است. ایران در یکی از خطرناک‌ترین دوره‌های تاریخی خود است که یا باید «نو نامه »کند همچنان که فردوسی با سرودن شاهنامه این نو شدن را برای دمیدن زندگی در زبان و هویت ایرانیان انجام داد و یا باید بمیرد. هنگامی‌که شاهنامه را می‌خوانیم 1000 بیت از دقیقی نیز آورده شده که البته دقیقی خود نتوانست سخن‌های کهن را نو کند اما فردوسی این کار را به انجام رسانید. ولی چرا من از این زاویه به استاد اذکایی پرداختم؟ زیرا یک ملت به ارتش، توپ، تانک و … نیاز دارد اما آنچه یک کشور و یا ملت و حوزه‌ی تمدنی را بزرگ میکند سرمایه‌های انسانی آن است. سرمایه‌هایی چون فردوسی و همانند آن دکتر اذکایی در زمانه‌ی ما.
در ادامه‌ی این آیین نکوداشت از مجموعه‌ی پنج جلدی کتابهای ماتیکان اثر ارزرشمند استاد اذکایی با حضور دکتر کزازی و دیگر استادان برجسته رونمایی شد.
همچنین در پایان از سوی انجمن سرو سایه‌فکن و خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی، بنیاد موقوفات دکتر افشار و … پیشکش‌ها و یادبودنامه‌هایی به استاد پرویز اذکایی و دیگر میهمانان و استادان باشنده در این نشست داده شد.
دکتر پرویز اذکایی
دکتر قاسمی، مدیرعامل خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی
دکتر شروین وکیلی
دکتر نصرالله پورجوادی
داریوش رحمانیان
محمد باقری
دکتر میرجلال‌الدین کزازی
دکتر بهرام پروین گنابادی
فرتور از روابط عمومی خانه اندیشمندان علوم انسانی است.
0256
