زادروزت خجسته، آقای دولت­ آبادی

محمود دولت‌آبادی زاده‌ی دهم امرداد 1319 است. امروز زادروز فرخنده‌ی اوست: زادروز آفریننده‌ی داستان‌ها و رُمان‌هایی که با حافظه‌ی کتابخوانان پیوندی ناگسستنی دارد.
زمانی که دولت‌­آبادی، پس از دشواری‌های بسیار، «کلیدر» را منتشر کرد اندک نبودند کسانی که شگفت­‌زده به رُمان پُر برگ و بار او می‌نگریستند و پروایی نداشتند از این که او را با قله­‌های ادبیات جهان بسنجند. به­ راستی نیز سنجیدنی بود. «کلیدر» سرگذشت مردمان به ستوه آمده­‌ای است که نام­‌شان در غبار تاریخ­‌های رسمی گم شده است؛ اما در یاد و حافظه‌ی توده‌­ها مانده است تا نویسنده­‌ای چون دولت­ آبادی بنشیند و سرگذشت اندوه‌بار اما سرافراز آنان را بنویسد.
«روزگار سپری شده‌ی مردمان سالخورده» قله‌­ی دیگری بود: به همان استواری و پابرجایی «کلیدر». اما اکنون دولت­ آبادی، در چند کتاب واپسین­اش، بیش از هر زمان دیگری به همان راهی رفته است که نثر کهن و خوش‌­آهنگ پیشینیان می‌­رفت؛ مایه‌ور از هنر بیهقی که خود چشم‌بندی‌­ها کرده است در زبان و روایت سرگذشت توان‌سوز مردم سرزمین ما. «بیرون در»، واپسین کتاب دولت‌­آبادی، نفس­گیر است و نثر سنگین آن در شتاب رویدادهای داستان، فراز دیگری است در هنر نویسندگی کم­ مانند او.
اکنون، پس از گذر او از راه‌های دشوار زیستن و نوشتن، نیازی به سایبان کردن دست‌ها نیست؛ می‌بینیمش که بر تارک ادبیات امروز ما نشسته است: کوه­‌وار و بشکوه، از پس ِ عبور دشوار ِ «نوشتن» در سرزمینی که ایران است: گویی برای آن و دمی خستگی را از تن کوفته شده­‌اش تکانده است و از سر جان کندنی سهمگین نوشته است: «به آیندگان بگویم که هنر کار کردن و هنر زیستن را در سرزمینی که ایران است، بیاموزید.» (نون نوشتن- رویه 57).
«از خم چمبر»، «با شبیرو»، «آوسنه‌ی بابا سبحان» و «طریق بسمل شدن» از دیگر آثار محمود دولت آبادی است. او زاده‌ی سال 1319 است.
امروز – دهم امرداد- زادروز محمود دولت­‌آبادی است؛ نویسنده­‌ای که هرگز سرزمین و مردم‌­اش را از یاد نبرده است… زادروزت خجسته آقای دولت­ آبادی!