آذر یا آثرَ که به چَمِ (:معنای) آتش است، در ادبیات دینی زرتشتی بیشتر با درونمایههای فروغ مینوی، فروغ اهورایی و روشنایی درونی بهکار برده شده است. روشنایی و فروغی که از اهورامزدا در هستی جریان دارد و زندگی را پدید میآورد.
برای دریافت آسانتر و بهتر ویژگیهای آفرینش در میان مردمان، آذر را ایزدی دانستهاند که نگاهبان آتشهای مادی است. یکی از چهار آخشیجی که نگاهبانی و پاکنگهداشتن آن، از خویشکاریهای انسان است. در دین زرتشتی پاکنگهداشتن و ارجنهادن به چهار آخشیج آب، باد(هوا)، خاک و آتش از بایستنیهاست. پیشرفت، آسایش، آرامش و نوشدن جهان و جهانیان از خویشکاریهای انسان است. از اینرو، در دین زرتشتی به انسان نه به عنوان یک بنده بلکه به عنوان همکار اهورامزدا نگریسته میشود. این همکاری، نگاهبانی بیچونوچرا از زیستبوم و ارجنهادن به هستی خداداده را بایستنی میکند.
بیگمان پس از مهار آتش بهدست انسان و آغاز یکجانشینی، پاسداری و نگاهبانی از آتش جایگاه ویژهای پیدا کرد. به گونهای که در هر سرزمینی آتشکدهای بنیاد نهاده شد تا آتش در آن همیشه روشن بماند و مردمان بتوانند برای کارهای خود از آن بهره برند. با بنیاد هر خانوادهای، آتشگاهی نوین بنیاد نهاده میشد که آتش خود را از آتشکدهی بزرگ روشن میکرد.
«ای مزدا، تو را توانا و پاک شناختم؛ آنگاه که دانستم در پرتو تواناییات، آرزوهای ما برآورده خواهد شد. آنگاه که دریافتم اَشَوَنان و دُروندان را پاداش و پادافره خواهی بخشید. آنگاه که پیبردم در پرتو آذر تو – که نیرومندیاش از اشا است – نیروی منشنیک به من روی خواهد نمود» (گاتاها، یسنای43، بند4) (برگردان از جلیل دوستخواه).
در گاتاها واژهی «آثرَ» یا «آذر» 8 بار بهکار رفته است که خود نشان از ارزشمندی فروغ اهورایی دارد. فروغ اهورایی یا آذر اهورامزدا چراغی است که راه را برای درست زیستن به انسان نشان میدهد. حتا وُهومَنه (=مِنَنگهُ) در پرتو فروغ اهوراییست که به انسان روی خواهد آورد.
«ای مزدا، تو را با گفتار خود و به زبان خویش، ما را بیاگاهان از آنچه به هر دو گروه خواهی بخشید و از آن بهروزی که به دستیاری اشا و آذر مینوی خود نوید دادی و از آن فرمانی که فرزانگان راست، تا من همهی مردمان را به گرویدن به دین تو فراخوانم» (گاتاها، یسنای31، بند3) (برگردان از جلیل دوستخواه).
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاریست با عنوان (آذر، روشنایی و فروغ بیپایان اهورامزداست) به خامهی رستم شهریاری که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی پنجم (اندیشه) شمارهی 462 هفتهنامهی امرداد بخوانید.
«امرداد» شمارهی 462 از دوشنبه، 30 آبانماه 1401 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پیدیاف شمارهی 462 هفتهنامهی امرداد
فروش اینترنتی نسخهی چاپی امرداد 462
اشتراک ایمیلی هفتهنامهی امرداد
