ناکامی دوبارهی ایران در ثبت جشن مهرگان (پروندهی مشترک ایران و تاجیکستان)، که بزرگترین جشن ایرانیان پس از نوروز بهشمار میرود، با وجود ثبت چهار میراثفرهنگی ناملموس در هفدهمین نشست کمیتهی جهانی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو، با نگرانیهایی دربارهی بهدرازا کشیدهشدن ثبت جهانی کهن جشن مهرگان به نام خاستگاهش ایران روبهرو شده است.
اینکه این پرونده چه کاستیهایی دارد که دست کمیتهی جهانی را برای ثبت آن بسته است پرسشیست که پاسخ روشنی برای آن وجود ندارد.
در سالهای گذشته پیگیری امرداد از نهادهای مربوط برای بررسی پروندهی ثبت جهانی مهرگان به جایی نرسید و هربار به بهانهای از گفتوگو با این رسانه سرباززده شد.
اکنون و با ثبت جهانی ورزش پهلوانی و زورخانهای بهنام جمهوری آذربایجان به این نگرانی دامن زده شده است که با وجود کاستیها و بیبرنامگیها در فراهمکردن پروندهای استوار برای ثبت این آیین کهن ایرانی همسایگان باز هم از غفلت ما بهرهجویی و جشن مهرگان را به نام خود ثبت کنند.
به گزارش ایرنا ایران در پروندهی جشن مهرگان که در وبسایت یونسکو به اشتراک گذاشته شده، اشاره کرده است که گستره جغرافیایی این عنصر در مناطق روستایی شمال ایران، بهویژه در استانهای گیلان، مازندران و گلستان و اجتماعات متعلق به زرتشتیان در استانهای تهران، یزد، فارس، کرمان، سیستان و بلوچستان، البرز و خوزستان است.
دو سال پیش در پانزدهمین اجلاس میراث ناملموس یونسکو پرونده ثبت جهانی جشن مهرگان به دلیل ابهامهایی که وجود داشت رد شده بود و در این دوره نیز که از سوی ایران و تاجیکستان به صورت چند ملیتی ارائه شده بود، نتوانست عنوان جهانی را از آنِ خود کند (ایرنا- 13 آذر 1401).
اکنون چشمداشت مردم و دلسوزان فرهنگ کشور این است که میراث فرهنگی و ادارهی کل ثبت حریم آثار و احیا میراث معنوی در راستای برطرفکردن کاستیهای پروندهی جشن مهرگان کوشش بایسته را داشته باشند تا دوباره در غفلت، شاهد دستیازی همسایگان به میراثی دیگر از کشورمان نباشیم و در نشست بعدی این کمیتهی جهانی کام ایرانیان با ثبت جهانی این کهنجشن بزرگ و ارزشمند ملی شیرین شود.
