ایران با داشته‌های فرهنگی بی‌شمار اگرچه در میان 10جایگاه نخست جهانی جای دارد، ولی از سهمی شایسته در ثبت جهانی میراث ناملموس در میانه‌ی پیکار و چشم‌وهم‌چشمی دیگر کشورها به‌ویژه کشورهای همسایه برخوردار نیست . در کوشش‌ها و کشمکش‌های ثبت آثار معنوی گمان می‌رود کشورهایی کامیاب‌تر هستند که زودتر دست به کار می‌شوند و از کوتاهی و آسان‌گیری دیگران بهره می‌برند! این کوتاهی گاه به بهای ازدست‌دادن ثبت بخشی از فرهنگ کشور در حافظه‌ی جهانی می‌انجامد.
در رده‌بندی ثبت میراث ناملموس جهانی چین با 43 اثر در جایگاه نخست، فرانسه با 26 اثر و ترکیه با 25 اثر در جایگاه‌های دوم و سوم، ژاپن و اسپانیا با 23 اثر در جایگاه چهارم، ایران و کرواسی با 21 اثر در جایگاه پنجم (یا ششم) جای دارند. جمهوری آذربایجان و امارات و عراق (همسایگان ما)، در ثبت میراث ناملموس در جایگاهی پایین‌تر از ایران هستند.
دشواری ثبت میراث ناملموس جهانی در این است که با شکل‌گیری مرزهای سیاسی نوپدید در دهه‌های کنونی، گاه میراث کهن و ریشه‌دار فرهنگی یک کشور، به نام کشوری ثبت می‌شود که از شکل‌گیری و استقلال آن چند دهه بیش‌تر نمی‌گذرد. نمونه‌ی آشکار چنین رویدادی جمهوری آذربایجان است که تا پیش از جنگ‌های ایران و روس (در سال‌های آغازین سده‌ی نوزدهم میلادی) همواره بخشی از ایران بود و در سال 1918 میلادی با نام جمهوری آذربایجان شکل گرفت و سپس بخشی از اتحاد جماهیر شوروی شد و در سال 1991 میلادی هویتی جداگانه (:مستقل) یافت. اما شگفت است که این کشور نوپا، مدعی بخشی از میراث بسیار کهن ایران است و در این کار نیز گاه بر اثر کوتاهی‌های ما به خواست و آرزویش رسیده است؛ به‌ویژه در ثبت جهانی میراث ناملموس ایران به نام خود!
در چهارده سال گذشته 21 اثر ناملموس به نام ایران ثبت جهانی شده است. اما نکته اینجاست که بخشی از این میراث تنها ازآنِ ما نیست و با کشورهای پیرامونی مشترک است. برای نمونه، در ثبت جهانی جشن نوروز، با 12 کشور دیگر؛ در ثبت جهانی پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی با 7 کشور دیگر؛ در ثبت فرهنگ پخت نان لواش با 6 کشور و در هنر نگارگری (مینیاتور) با 3 کشور همراه هستیم …
آنچه در بالا آمده است بخشی از گزارشی‌ست با عنوان «میراث ما به نام آن‌ها!» نوشته‌ی نگار جمشیدنژاد، که در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این گزارش را در رویه‌ی دوم (رویداد) شماره‌ی 464 هفته‌نامه‌ی امرداد بخوانید.
«امرداد» شماره‌ی 464 از سه‌شنبه، 27 دی‌ماه 1401 خورشیدی، در روزنامه‌فروشی‌ها و نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان خواهد بود.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پی‌دی‌اف شماره‌ی 464 هفته‌نامه امرداد
فروش اینترنتی نسخه‌ی چاپی شماره‌ی 464 امرداد
اشتراک ایمیلی هفته‌نامه‌ی امرداد
