آغاز سال نو یزدگردی در هند

چهارشنبه ۲۵ امرداد، جشن آغاز سال نو شاهنشاهی (یزدگردی) برای پارسیان هند بود. مبنای نوروز شاهنشاهی که تنها ۳۶۵ روز دارد، سال برتخت نشستن یزدگرد سوم آخرین فرمانروای ساسانی است. در شمارش تقویمی سال شاهنشاهی هر چهار سال یک‌بار نوروز یک روز به عقب می‌رود. در ایران باستان کاری که انجام شد این بود که برای کبیسه‌سازی هر ۱۲۰ سال یک ماه کامل که ۳۰ روز بود به پایان سال اضافه می شد تا نوروز در ابتدای بهار باقی بماند ولی پس از فروپاشی ساسانیان برخی از زرتشتیان به هندوستان رفتند، افرادی که امروز از آنها با نام پارسیان یاد می‌کنیم. پارسیان کبیسه‌سازی را فراموش کردند و این‌گونه شد که آغاز سال نو شاهنشاهی هر چند سال یک‌بار به عقب برمی‌گردد، اگرچه پارسیان جشن نوروز جمشیدی هم دارند که منطبق است بر اعتدال بهاری و آغاز فصل بهار.
زرتشتیان ایران در حال حاضر معمولا جشن نوروز شاهنشاهی را گرامی نمی‌دارند مگر در برخی نقاط مثل تفت و تهران و می‌دانیم که پیشتر در یزد جشنی وجود داشته که از آن با نام نوروز قدیمی یا نوروز باستانی یاد می‌شده است و گویا هنوز عده‌ی کمی از زرتشتیان ایران آن را گرامی می‌دارند ولی بخش بزرگی از جامعه زرتشتیان ایران تنها نوروزی که مطابق با اعتدال بهاری یا فصل بهار است را جشن می‌گیرند.
از نگاه زرتشتی، یزدگرد سوم آخرین پادشاه زرتشتی به شمار می‌رود و تاریخ پارسیان هند نیز از ابتدای برتخت نشستن او محاسبه می‌شود. پارسیان در نوروز شاهنشاهی در آتشکده‌ها گرد هم می‌آیند، مراسم مذهبی انجام می‌دهند، خوراکی نوش جان می‌کنند و به همدیگر شادباش می‌گویند.
*حمیدرضا سُروری، دکتری هندشناسی

فرتور از حمیدرضا سُروری است.
6744