محمدعلی سدید‌السلطنه بندرعباسی در آغاز کتاب «سرزمین‌های شمالی پیرامون خلیج‌فارس و دریای عمان» دست‌نوشته‌هایی به خط عربی از زبان پدران و بزرگان کنونی شیخ‌های شارجه و راس‌الخیمه آورده است که «آنان بعضی از سال‌ها گوسفندان خود را با هماهنگی فرماندار بندر لنگه به چراگاه‌های تنب کوچک، بزرگ و بوموسی می‌فرستادند».
همچنین وی در رویهی ۳۶۳ همین کتاب، جایگاه جزایر سه‌گانه را در یک سده‌ی پیش یعنی نزدیک به سال‌های ۱۳۲۴ مهی این‌گونه می‌نویسد:
«جزیره تنب سابقا سکنه زیادی داشت. چند سال است که متفرق شده‌اند. هشت خانوار عرب مقیم هستند و چندین خانوار عجم. احمد‌بن سعید‌بن عبدالله معروف به محمدکمال شیخ تنب است که حکومت لنگه او را نصب کرده است. دیگر فارس‌زبان‌ها، علی‌بن محمدقاسم و محمد‌بن علی اوزی، اهل اوز لارستان و شافعی هستند. چوب عَلَم ایران را حکومت لنگه در آنجا نصب کرده است که پرده آن سبز، سفید و قرمز است و هر جمعه بلند می‌نمایند».
از این‌رو، رخداد‌نویسان باور دارند، پس از اسلام در یک فرآیند تاریخی از عمرولیث صفاری تا علی عمادالدوله آل‌بویه و از اتابکان فارس تا ایلخانان مغول و تیموریان، تنب کوچک، تنب بزرگ و بوموسی به‌همراه دیگر جزایر خلیج‌فارس و دریای مکران زیر فرمان استانداران (والیان) آن‌ها در فارس، کرمان و هرمزگان بوده‌اند و جزایر سه‌گانه، از فرماندار (:حاکم) بندر لنگه پیروی می‌کردند.
در این راستا پیروز مجتهدزاده در رویهی ۴۰ کتاب جزایر تنب و ابوموسی می‌نویسد: «امتیاز بهره‌برداری از منابع خاک سرخ جزایر در اواخر قرن نوزدهم از سوی شیخ قاسمی بندر لنگه در ازای سالیانه ۲۵۰ لیره به یکی از اهالی بندر لنگه واگذار شد. این امتیاز پس از پایان حکومت قاسمی‌های لنگه در سال۱۸۸۷ میلادی، به حاج معین بوشهری واگذار شد».
پرتغالی‌ها نخستین اروپايیانی هستند که در روزگار پرآشوب ایران توانستند بر بخشی از کرانه‌های خلیج‌فارس چیره شوند. شاه عباس یکم صفوی آن‌ها را بیرون رانده، دوباره فرمانروایی ایران را بر خلیج‌فارس استوار كرد.
به‌گفته‌ی احمد اقتداری در رویه ۵۵۸ کتاب جغرافیای تاریخی دریای پارس با روی‌کارآمدن نادر شاه افشار، «لطیف‌خان دشتستانی در سال ۱۱۴۹ مهی به حکومت دشتستان، شولستان و کاپیتانی کامل سواحل، بنادر و جزایر فارس منصوب شد. او جزیره کیش، بوموسی و سایر جزایر را از دست دزدان دریایی عرب خارج ساخت و در سال ۱۱۴۹ مهی نیز به بحرین لشکر کشید و شیخ جبار هوله را شکست داد و کلید بحرین را برای نادر فرستاد».
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری‌ست با عنوان «پیامد دشمنی با ملی‌گرایی، گستاخی بیشتر انیرانیان» به خامه‌ی دکتر اشکان زارعی که در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی پنجم (اندیشه) شماره‌ی 473 امرداد بخوانید.
«امرداد» شماره‌ی 473 با عنوان «نخستین روز تازش روس و انگلیس به ایران» از دوشنبه، 30 امردادماه 1402 خورشیدی، در روزنامه‌فروشی‌ها و نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پی‌دی‌اف شماره‌ی 473 امرداد
فروش اینترنتی نسخه‌ی چاپی شماره‌ی 473 امرداد
اشتراک ایمیلی هفته‌نامه‌ی امرداد
یک پاسخ
به گفته برتران راسل..ملی گرایی و اهمیت دادن به قوم و ملیت باعث پیشرفت آن قوم یا ملت خواهد شد.