هفتصد‌و بیست‌وسومین شب از شب‌های مجله بخارا، چهارشنبه، بیستم دی‌ماه 1402 به کوشش علی دهباشی در تالار فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی به یادبود زنده‌یاد دکتر ابولفضل خطیبی پژوهشگر زبان و ادب پارسی، شاهنامه‌شناس، عضو فرهنگستان زبان و ادب پارسی، معاون سردبیر مجله “ایران باستان”، و همکار جلال خالقی مطلق در تصحیح شاهنامه ویژه و برگزار شد.
علی دهباشی که به تعبیر گروهی از فرهیختگان به “امیر بخارا” شهرت یافته است در حالی این مراسم را برگزار کرد که خود با صدایی لرزان سخن می‌گفت و روز سختی را در بیمارستان گذرانده بود. وی پس از ارائه توضیحاتی اجمالی از نیک‌خویی (:حسن خلق) و نکته‌سنجی و شوخ‌طبعی نگارنده «اشکانیان و ساسانیان در حماسه ملی» تاریخ جامع ایران تریبون را به سخنرانان نشست واگذار کرد.
نخستین سخنران نشست دکتر ژاله آموزگار استاد زبان‌های باستانی و دیگر عضو فرهنگستان زبان و ادب پارسی بود. آموزگار در سخنان خود به توصیف “مرگ” به روایت اندرزنامه بهزاد فرخ پیروز و گیلگمش پرداخت و در گذشتگان را “زنده‌یادان” نامید و افزود: آن‌ها در قالب آثارشان نزد ما باز می‌گردند.
استاد حسن انوری سخنان خود را با بیت “تنت به ناز طبیبان نیازمند مباد” خطاب به علی دهباشی آغاز کرد و افزود: من ابولفضل خطیبی را فرزند برومند ایران می نامم. انوری با ذکر خاطراتی از نگارنده «تقدیر باوری در منظومه های حماسی فارسی» می گوید: (خطیبی) در تحقیقاتی که در شاهنامه کرده تنها به نسخه اکتفا نمی کرد بلکه جوانب موضوع را از جهات مختلف بررسی می کرد و در این راستا به یکی از مقالات خطیبی درباره بیت “زن و اژدها” اشاره کرده و گفت: این بیت در پانزده نسخه معتبر شاهنامه وجود ندارد.
پس از آن دکتر علی‌اشرف صادقی به دو ویژگی اخلاقی خطیبی اشاره کرد و گفت: یکی پاکدلی و یک رویی که من از ایشان دیدم و یک ویژگی دیگر حق‌شناسی ایشان بود. وی به قدر دانی خطیبی از پژوهشگرانی که در گردآوری و شرح دو کتاب فرامرزنامه بزرگ و شبرنگ‌نامه به یاری رسانده بودند اشاره کرد و اضافه کرد که مقالات ایشان در دائره المعارف بزرگ اسلامی می بایست استخراج شود و در یک یا چند مجلد منتشر شود.
سخنران بعدی دکتر احمدرضا قائم‌مقامی به نقل خاطره‌ای از نگارش مقاله مشترکی درباره “رای و راءی” پرداخت و ورود خود به عرصه پژوهندگان شاهنامه را نتیجه همتی که خطیبی در کار وی کرده بود دانست. قائم‌مقامی در خطیبی بخشندگی و رادی و مروتی می‌دید که او را به فتیان و جوانمردان همانند می کرد. نگارنده این متن نیز که خود توفیقی هرچند اندک اما تاثیرگذار در مصاحبت با استاد خطیبی عزیز داشت در این توصیف با سخنران محترم همدل است.
سجاد آیدنلو به بیست سال پیشینه‌ی دوستی و اشتراک حوزه کارعلمی خود و شادروان خطیبی اشاره کرد و شرحی از آثار و فعالیت های علمی همکار و همرزم خود ارائه داد. آیدنلو همکاری در تصحیح دفتر هفتم شاهنامه به کوشش جلال خالقی مطلق، تصحیح سه منظومه پهلوانی پیرو شاهنامه با همکاری محققان دیگر، تالیف کتابی در مورد هجو نامه فردوسی، دو کتاب دیگر درباره شاهنامه کبیر ایلخانی معروف به شاهنامه دموت و مجسمه های فردوسی، 137 مقاله درباره شاهنامه و 49 یادداشت در مجله ارزشمند بخارا را حاصل بیش از 28 سال فعالیت علمی روانشاد ابولفضل خطیبی معرفی کرد و با بازگویی خاطره ای از گفت‌وگوی شخصی خود و خطیبی درباره مرگ گزارش مختصری درباره نگارش و تنظیم یادنامه ابوالفضل خطیبی با همکاری دکتر سلمان ساکت و دکتر رضا غفوری ارائه داد.
فریبا شکوهی همسر و همکار خطیبی آخرین سخنران شب ابوالفضل خطیبی بود که شرحی از فراق یک ساله یار و بیش از سی سال همکاری و همدلی خود در خانه و فرهنگستان ارائه داد و ازعهدی که با خود برای سامان دادن آثار برزمین مانده شوهر و یار گرامی خود بسته بود سخن گفت.
در میان باشندگان یادگار استاد، غزل خطیبی، آرام و متین نشسته بود و گاهی قطره اشکی از گوشه چشمی پاک می‌کرد.
مراسم با رونمایی از کتاب یادنامه ابوالفضل خطیبی به پایان رسید.
یاد و نامش زنده ماناد.
فرتـــورها از پوریا خلیلی است.
4090
یک پاسخ
خواب چرا من چه شوریده دگر خواب چرا عمر یکسره بر اب چرا عمر مایکسره بر باد نگو وحشت این دل تاب چرا وحشت من بود از درد درون شب اندوه و مهتاب چرا شب چراغی که دلم پر ز طرب حرف عشق است و نایاب چرا شاعری کار من این ز خدا بی تو دردی به دلم خواب چرا شعر امروز کاوه محسنی بروجردی سیمرغ اهورا